لقب
لقب ایشان حبیب بن حبیب است.
قبل از اسلام که میان عربها پسرخواندگی رواج داشت، حضرت پیامبرجزید بن حارثه را پسر خویش خواندند.
علت پسرخواندگی این بود که زید در خردسالی قبل از بعثت ربوده و در مکه بنام برده فروخته شد.
حکیم بن حزام او را خرید و به عمهاش حضرت خدیجه الکبری همسر پیامبر جهدیه نمود و ایشانلاو را به همسرش رسول الله جبخشید، و پیامبر جضمن پذیرفتن و آزادیاش او را مورد مهر و محبت خویش قرار دادند.
تا این که پس از مدتی پدر و عموی زید پیش پیامبر جآمدند و او را خواستند. پیامبر جفرمودند: زید را صدا بزنید و اجازه انتخاب بدهید، اگر شما را برگزید، پس بدون فدیه از آن شما است. و اگر مرا انتخاب نمود، پس سوگند بخدا من کسی را که مرا برگزیده است با فدیه عوض نمیکنم. سپس پیامبر زید را صدا زده فرمودند: این دو را میشناسی؟
زید گفت: بلی! پدر و عمویم هستند، و آنگاه خبر شد که جهت بردنش آمدهاند. رو به پیامبر کرد و گفت: من کسی را جز شما انتخاب نمیکنم و شما جای پدر و عمویم هستید.
بعد از آن پیامبر جدست او را گرفته و بسوی کعبه در محل اجتماع قریش تشریف برده و آنان را صدا زدند که ای قریش گواه باشید: زید پسر من است، و از من ارث میبرد، و من از او هم ارث میبرم. از آن پس مردم او را بنام زید بن محمد جصدا میزدند و در میان اهل مکه به این نام معروف شد، تا این که اسلام پسرخواندگی را لغو نمود، و در این باره خداوند فرمودند:
﴿مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٖ مِّن رِّجَالِكُمۡ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۧنَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا ٤٠﴾[الأحزاب: ۴۰].
ترجمه: «محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست، ولی رسول خدا و خاتم و آخرین پیامبران است و خداوند بر هرچیز آگاه است».
و فرمودند: ﴿ٱدۡعُوهُمۡ لِأٓبَآئِهِمۡ هُوَ أَقۡسَطُ عِندَ ٱللَّهِۚ فَإِن لَّمۡ تَعۡلَمُوٓاْ ءَابَآءَهُمۡ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِي ٱلدِّينِ وَمَوَٰلِيكُمۡ...﴾[الأحزاب: ۵].
ترجمه: «آنها را به نام پدرانشان بخوانید که این کار نزد خداوند عادلانهتر است، و اگر پدران آنها را نمیشناسید، آنها برادران دینی و موالی شما هستند».