دلائل نقلى و عقلى بر اين كه قرآن كتاب خدا است، و محمد رسول اوست:
از جمله براهین و دلائل عقلى و منطقى بر اینکه قرآن کلام خدا، و حضرت محمد(ج) رسول اوست، اینست که چون کفار قریش پیغمبر را تکذیب کردند از طرف خداوند به آنها چلنچ داده شد: اگر آنها گمان دارند که قرآن کلام خدا نیست پس مانند اوکتابى بیاورند اما آنها از اینکار عاجز ماندند با آنکه قرآن به زبانشان بود و آنها فصیحترین عرب بودند و در میانشان مشهورترین بلغا و فصحاء قرار داشت و سپس از آنها خواسته شد اگر به حجم قرآن کتابى را آورده نمىتواند اقلاً ده سوره مانند قرآن کریم بیاورند، چون عاجز شدند از آنها مطالبه شد که یک سوره مانند آن بیاورند و از اینکار نیز عاجز ماندند. سپس خداوند عجز ایشان را اعلان نمود و فومود:
﴿قُل لَّئِنِ ٱجۡتَمَعَتِ ٱلۡإِنسُ وَٱلۡجِنُّ عَلَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِمِثۡلِ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لَا يَأۡتُونَ بِمِثۡلِهِۦ وَلَوۡ كَانَ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٖ ظَهِيرٗا ٨٨﴾[الإسراء: ۸۸].
«بگو: پروردگارا! مرا صادقانه (به هر کاری) وارد کن، و صادقانه (از آن) بیرون آور، (و چنان کن که خطّ اصلی من در آغاز و انجام همهچیز، راستی و درستی باشد)، و از جانب خود قدرتی به من عطاء فرما که (در امر حکومت بر دوستان و اظهار حجّت در برابر دشمنان، برایم) یار و مددکار باشد».
پس اگر قرآن کلام آن حضرت و یا سخن غیر او میبود هرگز از آوردن مثل آن عاجز نمىشدند، اما چون کلام خداوند است و کلام خداوند نظر به کلام بشر طورى برترى دارد که خداوند بر بشر دارد، و چون خداوند شبیه و مثل ندارد پس کلام او هم مانند ندارد و از اینجا دانسته میشود که قرآن کلام خداوند و محمد رسول خدا است زیرا کلام خداوند را جز رسول او دیگرى آورده نمیتواند.
خداوند میفرماید:
﴿مَّا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَآ أَحَدٖ مِّن رِّجَالِكُمۡ وَلَٰكِن رَّسُولَ ٱللَّهِ وَخَاتَمَ ٱلنَّبِيِّۧنَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا ٤٠﴾[الأحزاب: ۴۰].
«محمّد پدر (نسبی) هیچ یک از مردان شما (نه زید و نه دیگری) نبوده (تا ازدواج با زینب برای او حرام باشد) و بلکه فرستادهی خدا و آخرین پیغمبران است (و رابطهی او با شما رابطهی نبوّت و رهبری است). و خدا از همه چیز آگاه بوده و هست».
ونیز فرموده است: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا رَحۡمَةٗ لِّلۡعَٰلَمِينَ ١٠٧﴾[الأنبیاء: ۱۰٧].
«(ای پیغمبر!) ما تو را جز به عنوان رحمت جهانیان نفرستادهایم».
معنى اجمالى آیت:
درآیه اول خداوند خبر داده است که حضرت محمد رسول خدا براى همه مردم بوده و خاتم الانبیاء میباشد و بعد از او پیامبرى نمیباشد و این رسالت عظیم را به او سپرده است زیرا وجود مقدسش صالحترین همه بوده و در آیه دیگر بیان نموده که خداوند حضرت محمد (ج) را به همه مردم عرب و عجم، سیاه و سفید فرستاده است. اما بسیارى این حقیقت را درک نکرده پس گمراه شدهاند. در آیه سومى بیان شده که اورا رحمة للعلمین قرار داده و وجود گرامىاش مردم را عزت بخشیده، پس کسیکه به او ایمان آورد، پس رحمت حق را پذیرفته و داخل بهشت میگردد و کسی که به او ایمان نیاورد پس رحمت خداوند را قبول نکرده لذا مستحق دوزخ و عذاب دردناک میگردد.