تعريف اسلام:
خاتم المرسلین حضرت محمد (ج) فرمودهاند: «الإِسْلامُ أَنْ تَشْهَدَ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ ج وَتُقِيمَ الصَّلاةَ وَتُؤْتِيَ الزَّكَاةَ وَتَصُومَ رَمَضَانَ وَتَحُجَّ الْبَيْتَ إِنْ اسْتَطَعْتَ إِلَيْهِ سَبِيلاً».
یعنى: «اسلام گواهى دادن است بر اینکه خدایی نیست مگر یک خدا، و این که محمد رسول خداست، و اینکه نماز را برپا دارید، زکات را بدهید و روزه ماه رمضان را بگیرید و حج خانه خدا را انجام دهید اگر به آن قدرت و توانایی داشته باشید».
پس اسلام همان دین جهانى است که همه مردم را به قبول آن مأمور ساخته و پیغمبران به آن ایمان آورده و اسلام خود را اعلان کردهاند، و خداوند به کمال وضوح بیان مینماید که اسلام دین حق بوده و او تعالى از هیچکس به جز از اسلام دینى دیگرى را نمیپذیرد، و خداوند میفرماید:
﴿إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ﴾[آل عمران: ۱٩].
«بیگمان دین (حق و پسندیده) در پیشگاه خدا اسلام (یعنی خالصانه تسلیم فرمان الله شدن) است».
و نیز میفرماید:
﴿وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٨٥﴾[آل عمران: ۸۵].
«و کسی که غیر از (آئین و شریعت) اسلام، آئینی برگزیند، از او پذیرفته نمیشود، و او در آخرت از زمرهی زیانکاران خواهد بود».
معانى اجمالى آیات:
در این آیات خداوند میفرماید که دین اسلام تنها دین حق بوده و به غیر از اسلام دینى دیگرى را از کسى نمیپذیرد و بعد از مرگ آنهائى سعادتمند و خوشبخت خواهند بود که مسلمان از دنیا رفتند و آنهائی که به دینى دیگرى غیر از اسلام ایمان آوردند و مردند، پس در آتش دوزخ تعذیب میشوند لذا همه پیامبران اسلام خویش را اعلان داشتند، و از آنان که مسلمان نیستند براءت خویش را اعلان کردند، پس اگر کسى از یهود و نصارى بخواهد نجات یابد و خوشبخت باشد، از رسول خدا محمد (ج) اطاعت و پیروى نماید تا حقیقتاً پیرو موسى و عیسى علیهما السلام شناخته شوند، زیرا همه انبیاء خود مسلمان بوده و پیروان خویش را به اسلام دعوت میکردند، کسیکه بعد از بعثت رسول اکرم (ج) به دنیا آمده ایمان او درست نمیشود مگر اینکه به محمد (ج) ایمان آورد و به قرآن کریم عمل نماید خداوند در قرآن کریم فرموده است:
﴿قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ ٣١﴾[آل عمران: ۳۱].
«بگو: اگر خدا را دوست میدارید، از من پیروی کنید تا خدا شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشاید، و خداوند آمرزندهی مهربان است».
معناى اجمالى:
خداوند به حضرت محمد (ج) امر میکند هرگاه کسى ادعا نماید که خدا را دوست میدارد برایش بگو: اگر واقعاً خدا را دوست دارید پس پیروى مرا نمایید زیرا خداوند شما را دوست نمیدارد و گناهانتان را نمیبخشد مگر این که به محمد (ج) ایمان آورده و متابعت او را کنید.
و اسلام این دینى که خداوند به حضرت محمد (ج) فرستاده مظهر کامل ادیان بوده و خداوند براى بندگان خویش به غیر از این دین دیگرى را نپذیرفته، و این همان دینى است که انبیاء† هرکدام در عهد خود به آن بشارت و مژده میدادند خداوند میفرماید:
﴿ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ﴾[المائدة: ۳].
«امروز (احکام) دین شما را برایتان کامل کردم و (با عزّت بخشیدن به شما و استوار داشتن گامهایتان) نعمت خود را بر شما تکمیل نمودم و اسلام را به عنوان آئین خداپسند برای شما برگزیدم».
معنى اجمالى:
خداوند در این آیه که در هنگام حجة الوداع در آن وقت که رسول÷ در میل عرفات بودند نازل شده میفرماید: خداوند اکنون براى مسلمانان دینشان را مکمل ساخته و نعمت خود را براى آنها اتمام نموده است، و این نعمت به همانا بعثت رسول (ج) و نازل نمودن قرآن کریم است و میفرماید که اسلام همان پسندیده خدا است و جز این دین دیگرى را از هیچکس قبول نمیکند، و این دین شامل و کامل و صالح براى هر عصر و زمان است، دین علم، آسانى خیر و عدل است، برنامه کامل براى همه شؤون حیات بوده و در واقع هم دین و هم دولت است، حکومت قضاء و سیاست، هم اجتماع و اقتصاد، سرانجام یگانه راه سعادت انسان در دنیا و آخرت است.