چهارم: نظارت وجدانى و قلبى مؤمن
آیات متعددى قرآنى بیانگر این مطلب است که خداوند حاضر و ناظر اعمال و حرکات انسان بوده نیات اعمال و اقوال او از خداوند پوشیده نمی‌ماند، و چنانچه این موضوع را همه می‌دانیم که فرشتگان ملازم بنده بوده، هر آنچه که از او سر می‌زند همه را می‌نویسند، و خداوند در مقابل این همه بنده را محاسبه می‌کند، و بر اساس آن برایش پاداش می‌دهد این چیزها قویترین مانع در بربر ارتکاب معاصى بوده و مسلمان را از وقوع در فساد نگاه می‌دارد و این نظارت وجدانى انسان را از معاصى دور نگاه می‌دارد، و اما کسیکه ضمیر خود را کشته و مرتکب معاصى می‌گردد براى جلوگیرى از او اسلام در دنیا چاره سنجیده و آن اینکه هر مسلمان را خداوند مکلف ساخته که به امر به معروف و نهى عن منکر بپردازند، پس هر مسلمان در برابر خداوند احساس مسئولیت مى‌کند، و چون منکرى را ببیند براى ازاله و رفع آن مجاهدت می‌کند به دست و به زبان آن را منع می‌کند.
اسلام به ولى الامر دستور می‌دهد که مجرمین را در پنجه قانون گرفته آن‌ها را جزاء دهد، در قرآن و سنت جرائم و جزا‌هاى مقرره آن توضیح و بیان شده است.