آنچه که مرده از دعای در نماز جنازه، استفاده و بهره میبرد
(فایده): علما همه بر این قولند که مردگان از دعا بهره برده و ثواب دعا نیز به آنها میرسد [۷۳].
دعایی که مسلمانان از رسول الله جآموختهاند، چنین است: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا، وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا، وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا، وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا، اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَي [الإيمَانِ]، وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَي [الإسْلامِ] اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ وَلا تُضِلَّنَا بَعْدَهُ» [۷۴].
«الهی! بر زندگان ما و مردگان ما، برکوچک و بزرگ ما، بر مرد و زن ما، بر حاضر و غایب ما مغفرت کن. الهی! هر کس را از ما زنده میکنی و متولد میکنی، با ایمان به دنیا آور و هر آن کس که از ما میگیری، مسلمان بگیر و مؤمن بمیران. خدایا! ما را از اجر و پاداش [صبر کردن بر رنج و فاتش] محروم مکن و ما را پس از مردن او گمراه و منحرف مگردان».
(فایده) حق مسلمان بر مسلمان دیگر این است که خوبیهای او را بگوید حتی پس از مرگ.
رسول الله جفرمودند: «لا تَسُبُّوا الأمْوَاتَ، فَإِنَّهُمْ قَدْ أَفْضَوْا إِلَي مَا قَدَّمُوا» [۷۵].
«به مردگان دشنام ندهید، زیرا به سوی آنچه که انجام دادهاند، رفتهاند».
[۷۳] امام نووىّ/آن را در (الأذكار) باب: ما ينفع الـميت من قول غير، نقل كرده است. [۷۴] ابوداود، الجنائز، باب: الدعاء للميت، حدیث(۳۲۰۱) از ابىهریرهسو ترمذىّ، الجنائز، باب: ما يقول في الصلاة على الـميت، حدیث(۱۰۲۴). البته لفظ از ابىداود است و ترمذى دو كلمهی «الإيمان» و«الإسلام» را با هم تبدیل كرده است. [۷۵] بخارى، الجنائز، باب: ما ينهي من سب الأموات، حدیث(۱۳۹۳) از عایشهلو حدیث(۶۵۱۶) همچنین از او.