برخی از ذکرهای هنگام سجده
مىگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الأعْلَي ثلاثاً» [۱۳۴].
«خدای بزرگ من پاک است (سه بار)».
یا سه بار بگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الأعْلَي وَبِحَمْدِهِ ثلاثاً» [۱۳۵].
«خدای بزرگ من پاک است و ستایش از آن اوست».
و میتواند این گونه ادامه دهد: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي» [۱۳۶].
«خدایا! تو را به پاکی یاد میکنم ای پروردگار ما. و تو را ستایش میکنم. خدایا! مرا بیامرز» .در صورت تمایل، چنین ادامه میدهد: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَالرُّوحِ» [۱۳۷].
«پروردگار ملایکه و جبرییل در نهایت پاکی و بیعیب و نقص است».
آنچه در هنگام سجدهی تلاوت در نماز و غیر آن گفته میشود
همهی اذکار سجود را گفته و سپس میگوید: «سَجَدَ وَجْهِي لِلَّذِي خَلَقَهُ، وَصَوَّرَهُ، وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ، [بِحَوْلِهِ وَقُوَّتِهِ]، تَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ» [۱۳۸].
«صورت من کسی که او را آفرید، سجده کرد و گوش و چشم نیز تا حد توانایی و قدرت بشکافت. آفرین بر خداوند که بهترین آفرینندگان است».
و این چنین ادامه میدهد: «اللَّهُمَّ اكْتُبْ لِي بِهَا عِنْدَكَ أَجْرًا، وَضَعْ عَنِّي بِهَا وِزْرًا، وَاجْعَلْهَا لِي عِنْدَكَ ذُخْرًا، وَتَقَبَّلْهَا مِنِّي كَمَا تَقَبَّلْتَهَا مِنْ عَبْدِكَ دَاوُدَ» [۱۳۹].
«خدایا! با این سجده برای من نزد خودت ثوابی بنویس و گناهی از من دور فرما و این سجده را نزد خود برای من اندوختهای بگردان و از من قبول فرما همچنان که از بندهات داوود پذیرفتی».
آنچه در جلسه بین دو سجده باید گفت
مىگوید: «رَبِّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي وَعَافِنِي [وَاجْبُرْنِي] وَاهْدِنِي وَارْزُقْنِي [وَارْفَعْنِي]» [۱۴۰].
«پروردگار من! از گناه و تقصیرم درگذر و به من رحم کن و مرا از آنچه بر انسان (بیماری و امثال آن) میگذرد و کوتاهی در دین و اوامر تو، عافیت ده وهدایت فرما و مرا روزی عطا کن و بلند مرتبه قرار ده».
یا میگوید: «رَبِّ اغْفِرْ لِي، رَبِّ اغْفِرْ لِي» [۱۴۱].
«خدایا! از گناهان و تقصیراتم درگذر، خدایا! از گناهان و تقصیراتم درگذر».
در تشهد چنین میگوید - در هر تحیاتی که باشد - «التَّحِيَّاتُ لِلَّهِ، وَالصَّلَوَاتُ، وَالطَّيِّبَاتُ، السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلامُ عَلَيْنَا وَعَلَي عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ» [۱۴۲].
«تمام ستایشها و نمازها و سایر پاکیها فقط از آن خداست، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد ای پیغمبر و سلام بر ما باد و بر بندگان نیکوکار خدا. گواهی میدهم که جز خدای برحق معبودی نیست و گواهی میدهم که محمد جرسول و فرستادهی خداست».
[۱۳۴] قسمتى از حدیثى است كه در پىنویس (۱۲۲) آمد. [۱۳۵] رجوع شود به پینویس (۱۲۴). [۱۳۶] رجوع شود به پینویس (۱۲۵). [۱۳۷] رجوع شود به پینویس (۱۲۶). [۱۳۸] قسمتى ازحدیث، استخراج شده است از مسلم، صلاة الـمسافرين وقصرها، باب: الدعاء في صلاة الليل وقيامه، حدیث(۷۷۱) از علىس، وترمذى، أبواب السفر، باب: ما جاء ما يقول في سجود القرآن، حدیث(۵۸۰) از عایشهلبا زیادت قول: «بحوله وقوته». [۱۳۹] ترمذى، أبواب السفر، باب: ما جاء ما يقول في سجود القرآن، حدیث(۵۷۹) از ابن عباسب. [۱۴۰] أصحاب سنن به جز نّسایى: [۱۴۱] ابن ماجه، إقامة الصلاة والسنّة فيها، باب: ما يقول بين السجدتين از حذیفةس، حدیث(۸۹۷) و آن موافق است با روایت نسایى در الصلاة، باب: الدعاء بين السجدتين، حدیث(۱۱۴۶) همچنین از او. [۱۴۲] قسمتى ازحدیث استخراج بخارىّ، الأذان، باب: التشهد في الآخرة، حدیث(۸۳۱) از عبدالله بن مسعودسو در بسیاری جاهای دیگر. و ازحدیث مسلم، الصلاة، باب: التشهد في الصلاة، حدیث(۴۰۲) همچنین از او.