نمازکسوف (خورشیدگرفتگی) یا خسوف (ماه گرفتگی) - کارهایی که مسلمان در هنگام خورشیدگرفتگی یا ماه گرفتگی باید انجام دهد عبارت است از
ذکر خدا و دعا و استغفار بسیار. از آغاز کسوف نماز بخواند تا وقتی که خورشید آشکار شود. صدقه بدهد، اگر برده دارد آزادش کند و از فتنه‌ی دجال و سختی و عذاب قبر به خدا پناه برد. إن شاء الله دلیل آن خواهد آمد.
و اما امام در رکعت اول پس از فاتحه، سوره‌ای مانند سوره‌ی (بقره) و در رکعت دوم سوره‌ی کوچک‌تری مانند سوره ی(آل عمران) را بخواند و رکوع و سجود را طولانی کند و همچنان در نماز بماند تا اینکه آفتاب یا ماه آشکار شود.
عبدالله بن عباسبگفت: «خَسَفتِ الشمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِجفَصَلّى رَسُولُ اللهِ جوَالنَّاسُ مَعَهُ، فَقَامَ قِيَاماً طَوِيلاً نَحْواً مِنْ سُورَةِ الْبَقَرَةِ، ثُمَّ رَكَعَ رُكُوعاً طَوِيلاً، ثُمَّ رَفَعَ فَقَامَ قِيَاماً طَوِيلاً، وَهُوَ دُونَ الْقِيامِ الأَوَّلِ..» الحديث [۱۷۸].
«در زمان رسول جخورشیدگرفتگی روی داد. آن حضرت جبا مردم نماز خواند وقیام طولانی مانند سوره‌ی بقره را ایستاد. سپس رکوع طولانی فرمود، آنگاه بلند شد و قیام طولانی کرد، البته نه طولانی مثل قیام اول بلکه کم‌تر...». تا آخر حدیث.
حضرت رسول ج: فرمود: «هَذِهِ الآيَاتُ الَّتِي يُرْسِلُ اللَّهُ، لا تَكُونُ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلا لِحَيَاتِهِ، وَلَكِنْ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ شَيْئًا مِنْ ذَلِكَ، فافْزَعُوا إِلَي ذِكْرِهِ وَدُعَائِهِ وَاسْتِغْفَارِهِ» [۱۷۹].
«این آیات و نشانه‌ها که خدا آن را می‌فرستد، برای مردن و یا تولد هیچ فردی نیست، بلکه خدا از این طریق بندگان خود را بیم می‌دهد. پس در این مواقع، به ذکر و دعا و استغفار خدا بشتابید و فقط به او متوسل شوید».
همچنین پیامبر علیه الصلاة والسلام فرمودند: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لا يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلا لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَادْعُوا اللَّهَ وَصَلُّوا حَتَّى [يَنْجَلِيَ]» [۱۸۰].
«آفتاب وماه دو نشانه از نشانه‌های خداست و برای مردن و یا تولد هیچ کس گرفته نمی‌شود، پس اگر چنین اتفاقی روی داد، خداوند را دعا کنید و نماز بخوانید تا وقتی آشکار شود».
و می‌فرماید: «فَإِذَا رَأَيتُمْ ذَلِك، [فَادْعُوا] اللَّهَ، وَكبِّرُوا وَصَلُّوا وَتَصَدَّقُوا» [۱۸۱].
«اگر چنین شد، خداوند را دعا کنید و تکبیر بگویید و نماز بخوانید و صدقه بدهید».
«وقد أَمَرَ رسولُ اللهِ جبِالْعَتَاقَةِ فِي كُسُوفِ الشَّمْسِ» [۱۸۲].
«و رسول الله جامر فرمودند تا در موقع آفتاب گرفتگی، برده آزاد شود».
رسول الله جدر خطبه‌ی کسوف فرمودند: «إِنَّهُ قَدْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّكُمْ تُفْتَنُونَ فِي الْقُبُورِ قَرِيبًا أَوْ مِثْلَ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ» [۱۸۳].
«به من وحی شده که نزدیک است در قبرهایتان بر شما فتنه آید یا فتنه‌ای مانند فتنه‌ی دجال».
[۱۷۸] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارى، النكاح، باب: كُفران العشير وهو الزوج …، حدیث(۵۱۹۷) از عبد الله بن عباسب. [۱۷۹] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارى، النكاح، باب: كُفران العشير وهو الزوج …، حدیث(۵۱۹۷) از عبد الله بن عباسب. [۱۸۰] بخارىّ، همان منبع و همان بابها، حدیث(۱۰۶۰) از مغیرة بن شعبةس. و مسلم، همان منبع و همان بابها، حدیث(۹۱۵) همچنین از اوست، با لفظ «ينكشف» در آخر آن. [۱۸۱] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارىّ، الكسوف، باب: الصدقة في الكسوف، حدیث(۱۰۴۴) از عایشهلو در بعضی روایات بخارى، «فاذكروا» بدل از «فادعوا». [۱۸۲] بخارى، الكسوف، باب: من أحب العَتاقة في كسوف الشمس، حدیث(۱۰۵۴) از أسماءل. [۱۸۳] بخارى، الكسوف، باب: التعوذ من عذاب القبر في الكسوف، حدیث(۱۰۵۰). و مسلم، الكسوف، باب: ما عُرض على النبي جفي صلاة الكسوف. و لفظ از مسلم است. و لفظ بخارى این چنین: «ثم أمرهم أن يتعوذوا من عذاب القبر».