خبر متواتر دو قسم است:
۱- تواتر معنوی: راویان خبر، هم در لفظ و هم در معنی با یکدیگر اختلاف دارند. اما یک قدر مشترک در میان تمام آنها مورد اتفاق است. مثلاً جمعی عدالت اجتماعی فاروق اعظم را در مورد حقوق و جمعی در مورد حدود و جمعی در رابطه با اهل کتاب و جمعی در رابطه با اقشار مختلف مسلمانان روایت می‌کنند که تمام آنها در یک امر کلی و قدر مشترک (عدالت اجتماعی فاروق) متفق هستند.
اخبار و احادیثی که دارای تواتر معنوی هستند خیلی زیاد می‌باشند و جمعی از حفاظ آنها را در تألیفات خود جمع کرده‌اند. از جمله علامه کتانی که در کتاب (نظم المتناثر فی الحدیث المتواتر) تعداد آنها را پانصد حدیث بشمار آورده است [۱۶۰]که از جملۀ آنها اخبار و احادیثی است دربارۀ شمارۀ نمازها و تعداد رکعت‌های آنها و همچنین وضو و اذان و تعداد طواف و سعی و مسائلی از این قبیل که بیش از یکصد هزار صحابی آنها را به همین شکل در عمل پیامبر جمشاهده کرده‌اند و بیش از چند صد هزار تابعی نیز آنها را از قول و عمل اصحاب نقل کرده‌اند و به همین منوال تا عصر حاضر تواتر معنوی در این مسائل و در صدها مسائل دیگر باینصورت تحقق یافته است که مثلاً عموماً بر این قدر مشترک اتفاق دارند که نماز ظهر در اوایل نصف دوم روز و با شستن اعضاء وضو و توجه به کعبه و چهار رکعت انجام داده می‌شود و تنها در جزئیات این مسائل (در لفظ و معنی) اختلاف دارند که آیا امتداد وقت ظهر تا چه زمانی است؟ و در آغاز رکعت‌ها، بعد از تکبیر تحرم، واجب است سورۀ حمد خوانده شود یا سورۀ دیگر هم کافی است و توجه به عین کعبه لازم است یا توجه به جهت آن کافی است و در شستن اعضاء وضو ترتیب لازم است یا سنت؟
بنابراین کلیه احکام دین اسلام (چه عبادی، چه اجتماعی) دارای، تواتر معنوی می‌باشند زیرا کلیات آنها بعنوان قدر مشترک مورد اتفاق همۀ راویان هستند و تنها جزئیات آنها مورد اختلاف راویان و زیربنای مذاهب اسلامی گردیده است.
۲- تواتر لفظی: تواتر لفظی وقتی تحقق می‌یابد که راویان خبر هم در لفظ و هم در معنی متفق باشند و شرایط چهارگانۀ تواتر نیز بوجود آمده باشد. نمونۀ این نوع احادیث متواتر طبق تحقیقات شیخ سیوطی [۱۶۱]و علاّمه قاسمی [۱۶۲]و علامه احمد شاکری [۱۶۳]و ابن حجر عسقلانی [۱۶۴]عبارتند از:
۱- «من كذب عليّ متعمّداً فلیتبوّا مقعده من النار»: که یکصد صحابی (و در میان آنها عَشَرَه مُبَشَّره) این حدیث را از پیامبر جروایت کرده‌اند. [۱۶۵]
۲- «من بنی لله مسجداً بنی الله له بیتاً في الجنّة».
۳- «نزّل القرآن علی سبعة احرف».
۴- «نصر الله امرأ سمع مقالتي».
و همچنین حدیث حوض و حدیث رفع یدین در نماز. ابن حجر عسقلانی برای پیدا کردن احادیث متواتر لفظی در شرح نخبه طریقۀ بسیار معقول و اطمینانا بخشی را ارائه داده و گفته است:
«بهترین راه برای اینکه احادیث متواتر لفظی با تعداد بسیار زیاد ظاهر شوند، این است که نسبت کتاب‌های حدیث در شرق و غرب جهان به صاحبان آنها قطعی و متواتر است و تحقیق در این کتاب‌ها بخوبی نشان می‌دهد که تعداد احادیثی که راویان آنها در همۀ مقاطع جمعی زیاد و توطئه آنها برای دروغ محال است چقدر زیاد می‌باشند [۱۶۶]».
دوم خبر آحاد یا حدیث آحاد: حدیثی است که شماره راویان آن محصور و معین باشد و دارای سه رقم است:
۱- مشهور یا مستفیض: حدیثی است که تعداد روایت‌کنندگان محصور اما در تمام مقاطع سلسله از سه نفر کمتر نباشند [۱۶٧].
۲- عزیز: حدیثی است که تعداد روایت‌کنندگان آن در تمام مقاطع از دو نفر کمتر نباشند [۱۶۸].
۳- غریب: حدیثی است که روایت‌کننده در یکی از مقاطع فقط یک نفر باشد [۱۶٩].
[۱۶۰] روح الدین الاسلامی ص: ۴۶۵. [۱۶۱] تدریب الراوی ص: ۱٩۰. [۱۶۲] قواعد فی علوم الحدیث ص: ۱۴۶. [۱۶۳] شرح الفیه (سیوطی ص: ۴۸). [۱۶۴] شرح نخبه ص: ۱٧. [۱۶۵] شرح نخبه ص ۱۶، بر مبنای تحقیق عد‌ه‌ای از دانشمندان حدیث این دو حدیث نیز جزء متواتر لفظی هستند. ۱- (انّما الاعمال بالنّیّات)۲- (البیّنة علی المدّعی والیمین علی من انكر). [۱۶۶] شرح نخبه عسقلانی ص: ۱٧ (توضیح عسقلانی در رد کسانی است که متواتر لفظی را نایاب یا نادر شمرده‌اند). [۱۶٧] قواعد فی علوم الحدیث ص ۳۲، شرح نخبه ص ۱۸. [۱۶۸] قواعد فی علوم الحدیث ص: ۳۲، شرح نخبه عسقلانی ص: ۱٩ و ۲۰. [۱۶٩] قواعد فی علوم الحدیث ص: ۳۲، شرح نخبه عسقلانی ص: ۱٩ و ۲۰.