سُورَةُ يُونُسَ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ الٓرۚ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡحَكِيمِ ١ أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ رَجُلٖ مِّنۡهُمۡ أَنۡ أَنذِرِ ٱلنَّاسَ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنَّ لَهُمۡ قَدَمَ صِدۡقٍ عِندَ رَبِّهِمۡۗ قَالَ ٱلۡكَٰفِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٞ مُّبِينٌ ٢ إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۖ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ إِذۡنِهِۦۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ٣ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ جَمِيعٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقًّاۚ إِنَّهُۥ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ لِيَجۡزِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ ٤ هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ ٱلشَّمۡسَ ضِيَآءٗ وَٱلۡقَمَرَ نُورٗا وَقَدَّرَهُۥ مَنَازِلَ لِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ مَا خَلَقَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ يُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ ٥ إِنَّ فِي ٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَّقُونَ ٦

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

الر، این آیت‌هاى کتاب با حکمت‏ است. ﴿1﴾آیا عجبی شد مردمان را که وحى فرستادیم به سوى مردى از ایشان که بیم کن مردمان را و بشارت ده مسلمانان را به آنکه ایشان را هست پایۀ درست نزد پروردگار ایشان؟ گفتند کافران: هرآیینه این شخص، جادوگر آشکار است. ﴿2﴾هرآیینه پروردگار شما خدایی است که آفرید آسمان‌ها و زمین را در شش روز، باز مستقر شد بر عرش، تدبیر می‌کند کار را. نیست هیچ شفاعت کننده‌ای مگر بعدِ دستورى وى. این است خدا، پروردگار شما، پس بپرستید او را، آیا پند نمی‌گیرید؟. ﴿3﴾به سوى اوست رجوع شما همه یکجا، وعده کرده است خدا وعدۀ درست، هرآیینه وى اوّل بار کند آفرینش را، باز دیگر بار کندش، تا جزا دهد آنان راکه ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‌اند به انصاف و آنان‌که کافر شدند ایشان راست آشامیدنى از آب گرم و عقوبت درد دهنده به سبب آنکه کافر بودند. ﴿4﴾او آن است که ساخت آفتاب را درخشنده و ماه را روشن و معین کرد براى ماه منزل‌ها را تا بدانید شمار سال‌ها و تا بدانید حساب را. نیافریده است خداى تعالی این را مگر به تدبیر درست. بیان می‌کند نشانه‌ها را براى گروهى که می‌دانند. ﴿5﴾هرآیینه در آمدورفت شب و روز و در آنچه آفریده است خدا در آسمان‌ها و زمین، نشانه‌هاست گروهى راکه پرهیزگارى می‌کنند. ﴿6﴾

﴿ إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُواْ بِٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَٱطۡمَأَنُّواْ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِنَا غَٰفِلُونَ ٧ أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ٨ إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ يَهۡدِيهِمۡ رَبُّهُم بِإِيمَٰنِهِمۡۖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُ فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ ٩ دَعۡوَىٰهُمۡ فِيهَا سُبۡحَٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٞۚ وَءَاخِرُ دَعۡوَىٰهُمۡ أَنِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ١٠ ۞وَلَوۡ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسۡتِعۡجَالَهُم بِٱلۡخَيۡرِ لَقُضِيَ إِلَيۡهِمۡ أَجَلُهُمۡۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ ١١ وَإِذَا مَسَّ ٱلۡإِنسَٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوۡ قَاعِدًا أَوۡ قَآئِمٗا فَلَمَّا كَشَفۡنَا عَنۡهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمۡ يَدۡعُنَآ إِلَىٰ ضُرّٖ مَّسَّهُۥۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡمُسۡرِفِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ١٢ وَلَقَدۡ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَآءَتۡهُمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡمُجۡرِمِينَ ١٣ ثُمَّ جَعَلۡنَٰكُمۡ خَلَٰٓئِفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لِنَنظُرَ كَيۡفَ تَعۡمَلُونَ ١٤ ﴾

هرآیینه آنان‌که امید ندارند ملاقات ما را و خوشنود شده‏اند به زندگانى دنیا و آرام گرفته‏اند به آن و آنان‌که ایشان از نشانه‌هاى ما بى‏خبرند. ﴿7﴾این جماعت، جاى ایشان آتش است به سبب آنچه عمل می‌کردند. ﴿8﴾هرآیینه آنان‌که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‌اند، راه نماید ایشان را پروردگار ایشان به سبب ایمان ایشان (یعنى به مقامات نجات) می‌رود زیر ایشان جوی‌ها در بوستان‌هاى نعمت. ﴿9﴾دعاى ایشان در آنجا «سبحانك اللّهُمَّ»، باشد (یعنى پاکى تو راست بار خدایا) و دعاى خیر ایشان با یکدیگر، سلام بود و نهایت دعای ایشان این است که حمد، خدای راست، پروردگار عالم‌ها. ﴿10﴾و اگر زود رسانیدى خداى تعالى به مردمان سختى را مانند آنکه زود مى‏طلبند نعمت را به انجام رسانیده شدى در حقّ ایشان اجل ایشان، پس می‌گذاریم آنان را که امید ملاقات ما ندارند، سرگردان شده در بیراهى خویش. ﴿11﴾و چون رنچ برسد به آدمى، دعا کند به جناب ما خفته بر پهلوى خود یا نشسته یا ایستاده، پس آنگاه که برداشتیم از وى رنج وی را، برود گویا که نخوانده بود ما را به دفع کردن رنجى که رسیدش. همچنین آراسته کرده شد از حد گذرندگان را آنچه می‌کردند. ﴿12﴾و هرآیینه هلاک کرده‏ایم قرن‌ها را پیش از شما چون ستم کردند و آمدند به ایشان پیغامبرانِ ایشان با نشانه‌هاى روشن و هرگز مستعد آن نبودند که ایمان آرند. همچنین جزا می‌دهیم گروه گناهکاران را. ﴿13﴾باز جانشین ساختیم شما را در زمین پس از ایشان تا بینیم چگونه کار می‌کنید. ﴿14﴾

﴿ وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَاتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا ٱئۡتِ بِقُرۡءَانٍ غَيۡرِ هَٰذَآ أَوۡ بَدِّلۡهُۚ قُلۡ مَا يَكُونُ لِيٓ أَنۡ أُبَدِّلَهُۥ مِن تِلۡقَآيِٕ نَفۡسِيٓۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۖ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ ١٥ قُل لَّوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا تَلَوۡتُهُۥ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَدۡرَىٰكُم بِهِۦۖ فَقَدۡ لَبِثۡتُ فِيكُمۡ عُمُرٗا مِّن قَبۡلِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ ١٦ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِ‍َٔايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ ١٧ وَيَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمۡ وَلَا يَنفَعُهُمۡ وَيَقُولُونَ هَٰٓؤُلَآءِ شُفَعَٰٓؤُنَا عِندَ ٱللَّهِۚ قُلۡ أَتُنَبِّ‍ُٔونَ ٱللَّهَ بِمَا لَا يَعۡلَمُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ ١٨ وَمَا كَانَ ٱلنَّاسُ إِلَّآ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَٱخۡتَلَفُواْۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡ فِيمَا فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ ١٩ وَيَقُولُونَ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۖ فَقُلۡ إِنَّمَا ٱلۡغَيۡبُ لِلَّهِ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ ٢٠ ﴾

و چون خوانده شود بر ایشان آیات ما واضح آمده، گویند آنان‌که امید ملاقات ما ندارند: بیار قرآنى بجز این یا تغیر کن او را [624]. بگو: روا نبود مرا که تغیر کنمش از جانب خود، پیروى نمی‌کنم الاّ به آنچه وحى فرستاده شد به سوى من، هرآیینه من می‌ترسم اگر نافرمانىِ پروردگار خود کنم از عذاب روز بزرگ. ﴿15﴾بگو: اگر خواستى خدا، نخواندمى آن را بر شما و خبردار نکردى خدا شما را به آن، هرآیینه مانده‏ام میانِ شما عمرى پیش از این، آیا در نمى‏یابید؟. ﴿16﴾پس کیست ستمکارتر از کسی که بربندد بر خدا دروغ را یا دروغ شمارد آیات وی را؟ هرآیینه سخن این است که رستگار نمى‏شوند گناهکاران. ﴿17﴾و مى‏پرستند بجز خدا چیزی که ضرر نکند ایشان را و سود نرساند به ایشان و می‌گویند: ایشان شفاعت کنندگان مااند نزدیک خدا. بگو: آیا خبردار می‌کنید خدا را به آنچه نمی‌داند در آسمان‌ها و نه زمین؟ پاکى وی راست و برتر است از آنکه شریک مقرر می‌کنند. ﴿18﴾و نبودند مردمان مگر یک امت [625]، پس اختلاف کردند [626]و اگر نبودى کلمه‌ای که سابق صادر شده است از پروردگار تو، فیصله کرده شدى میان ایشان در آنچه اندر آن اختلاف دارند. ﴿19﴾و می‌گویند: چرا فرونفرستاده نشده است بر این پیغامبر، نشانه‌ای از پروردگار وى؟ پس بگو: جز این نیست که علم غیب، خداى راست، پس انتظار بکنید، هرآیینه من با شما از منتظرانم. ﴿20﴾

﴿ وَإِذَآ أَذَقۡنَا ٱلنَّاسَ رَحۡمَةٗ مِّنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُمۡ إِذَا لَهُم مَّكۡرٞ فِيٓ ءَايَاتِنَاۚ قُلِ ٱللَّهُ أَسۡرَعُ مَكۡرًاۚ إِنَّ رُسُلَنَا يَكۡتُبُونَ مَا تَمۡكُرُونَ ٢١ هُوَ ٱلَّذِي يُسَيِّرُكُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا كُنتُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَرَيۡنَ بِهِم بِرِيحٖ طَيِّبَةٖ وَفَرِحُواْ بِهَا جَآءَتۡهَا رِيحٌ عَاصِفٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡمَوۡجُ مِن كُلِّ مَكَانٖ وَظَنُّوٓاْ أَنَّهُمۡ أُحِيطَ بِهِمۡ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ لَئِنۡ أَنجَيۡتَنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ ٢٢ فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمۡ إِذَا هُمۡ يَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۗ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغۡيُكُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۖ مَّتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُكُمۡ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٢٣ إِنَّمَا مَثَلُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَآءٍ أَنزَلۡنَٰهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَٱخۡتَلَطَ بِهِۦ نَبَاتُ ٱلۡأَرۡضِ مِمَّا يَأۡكُلُ ٱلنَّاسُ وَٱلۡأَنۡعَٰمُ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذَتِ ٱلۡأَرۡضُ زُخۡرُفَهَا وَٱزَّيَّنَتۡ وَظَنَّ أَهۡلُهَآ أَنَّهُمۡ قَٰدِرُونَ عَلَيۡهَآ أَتَىٰهَآ أَمۡرُنَا لَيۡلًا أَوۡ نَهَارٗا فَجَعَلۡنَٰهَا حَصِيدٗا كَأَن لَّمۡ تَغۡنَ بِٱلۡأَمۡسِۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ ٢٤ وَٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ ٢٥ ﴾

و چون بچشانیم مردمان را رحمتى پس از سختى که رسیده بود به ایشان، ناگهان ایشان را بداندیشى باشد در نشانه‌هاى ما [627]. بگو: خدا زودتر است در تدبیر کردن، هرآیینه فرستادگان ما می‌نویسند آنچه بداندیشى می‌کنید [628]. ﴿21﴾اوست آنکه روان می‌کند شما را در خشکى و در دریا تا وقتى که باشید در کشتی‌ها و روان شدند [کشتی‌ها] با سواران خود به باد خوش و شادمان شدند ایشان به آن بادِ موافق، ناگها برسد به آن کشتی‌ها باد تند و بیاید به ایشان موج از هر جا و بدانند ایشان که از هر جهت گرفتار گشتند، دعا کنند به جناب خدا، خالص کرده براى او عبادت را، که اگر خلاص کنى ما را از این بلا، باشیم از شکر کنندگان. ﴿22﴾پس چون خلاص ساخت ایشان را، ناگهان ایشان بیراهى می‌کنند در زمین به ناحق. اى مردمان جز این نیست که بیراهى شما زیان بر جان شماست. یافتید بهرۀ زندگانى دنیا، باز به سوى ما رجوع شماست، پس خبردار کنیم شما را به آنچه می‌کردید. ﴿23﴾جز این نیست که صفت زندگانى دنیا مانند آبى‏ است که فرود آوردیمش از آسمان، پس در هم آمیخت به سبب وى روییدگى زمین از آنچه می‌خورند مردمان و چهارپایان تا وقتى که به دست آورد زمین پیرایۀ خود را و آراسته شد و گمان کردند ساکنان آن زمین که ایشان توانایند بر انتفاع از آن. ناگهان بیامد به زمین فرمان ما در شب یا در روز، پس گردانیدیم آن را مثل زراعت از بیخ بریده، گویا نبود دیروز، همچنین بیان می‌کنیم نشانه‌ها را براى گروهى که تأمّل مى‏کنند. ﴿24﴾و خدا می‌خواند به سوى سراى سلامتى و دلالت می‌کند هر که را خواهد به سوى راه راست. ﴿25﴾

﴿ ۞لِّلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ ٱلۡحُسۡنَىٰ وَزِيَادَةٞۖ وَلَا يَرۡهَقُ وُجُوهَهُمۡ قَتَرٞ وَلَا ذِلَّةٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ ٢٦ وَٱلَّذِينَ كَسَبُواْ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ جَزَآءُ سَيِّئَةِۢ بِمِثۡلِهَا وَتَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۖ مَّا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۖ كَأَنَّمَآ أُغۡشِيَتۡ وُجُوهُهُمۡ قِطَعٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِ مُظۡلِمًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ ٢٧ وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ مَكَانَكُمۡ أَنتُمۡ وَشُرَكَآؤُكُمۡۚ فَزَيَّلۡنَا بَيۡنَهُمۡۖ وَقَالَ شُرَكَآؤُهُم مَّا كُنتُمۡ إِيَّانَا تَعۡبُدُونَ ٢٨ فَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ إِن كُنَّا عَنۡ عِبَادَتِكُمۡ لَغَٰفِلِينَ ٢٩ هُنَالِكَ تَبۡلُواْ كُلُّ نَفۡسٖ مَّآ أَسۡلَفَتۡۚ وَرُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۖ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ ٣٠ قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ ٣١ فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَاذَا بَعۡدَ ٱلۡحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ ٣٢ كَذَٰلِكَ حَقَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى ٱلَّذِينَ فَسَقُوٓاْ أَنَّهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ ٣٣ ﴾

آنان را که نیکوکارى کردند، حالت نیک باشد و زیادتى بر آن [629]و نپوشد روى ایشان را هیچ سیاهى و نه هیچ خوارى. این جماعت، اهل بهشت‏اند، ایشان آنجا جاوید باشندگانند. ﴿26﴾و آنان را که به عمل آوردند کردارهاى بد، جزاى بدى مثل آن است و بپوشد ایشان را خوارى. نباشد ایشان را از خدا هیچ پناه دهنده گویا پوشانیده شده است روهاى ایشان را به پاره‌هاى شب تاریک آمده. این جماعت اهل آتش‏اند، ایشان آنجا جاوید باشندگانند. ﴿27﴾و بترسید از روزی که برانگیزیم ایشان را همه یکجا، باز گوییم مشرکان را بایستید به جایى خود شما و آنان‌که شما ایشان را شریک خدا ساخته‏اید، پس تفرقه اندازیم میانِ ایشان و گویند شریکانِ ایشان که: شما ما را نمى‏پرستید. ﴿28﴾پس بس است خدا گواه، میانِ ما و میان شما، هرآیینه ما بودیم از پرستش شما بى‌خبر. ﴿29﴾آنجا دریابد هر شخصى آنچه پیش فرستاده بود و گردانیده شوند به سوى خدا، مالک حقیقىِ ایشان و گم شد از ایشان آنچه افترا می‌کرد. ﴿30﴾بگو: که روزى می‌دهد شما را از جانب آسمان و زمین؟ آیا کیست که خداوند باشد گوش را و چشم را [630]و کیست که بیرون آرد زنده را از مرده و بیرون آرد مرده را از زنده [631]و کیست که تدبیر کند کار را؟ خواهند گفت: آن «اللّه» است، پس بگو: آیا حذر نمى‏کنید؟. ﴿31﴾پس این است خدا، پروردگار شما به تحقیق. پس چیست بعد راستى بجز گمراهى؟ پس کجا برگردانیده می‌شوید؟!. ﴿32﴾هم چنین ثابت شد قضای پروردگار تو بر این فاسقان، که ایشان ایمان نیارند. ﴿33﴾

﴿ قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۚ قُلِ ٱللَّهُ يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ ٣٤ قُلۡ هَلۡ مِن شُرَكَآئِكُم مَّن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّۚ قُلِ ٱللَّهُ يَهۡدِي لِلۡحَقِّۗ أَفَمَن يَهۡدِيٓ إِلَى ٱلۡحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّيٓ إِلَّآ أَن يُهۡدَىٰۖ فَمَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ ٣٥ وَمَا يَتَّبِعُ أَكۡثَرُهُمۡ إِلَّا ظَنًّاۚ إِنَّ ٱلظَّنَّ لَا يُغۡنِي مِنَ ٱلۡحَقِّ شَيۡ‍ًٔاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِمَا يَفۡعَلُونَ ٣٦ وَمَا كَانَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ أَن يُفۡتَرَىٰ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن تَصۡدِيقَ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَتَفۡصِيلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا رَيۡبَ فِيهِ مِن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٣٧ أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰهُۖ قُلۡ فَأۡتُواْ بِسُورَةٖ مِّثۡلِهِۦ وَٱدۡعُواْ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ٣٨ بَلۡ كَذَّبُواْ بِمَا لَمۡ يُحِيطُواْ بِعِلۡمِهِۦ وَلَمَّا يَأۡتِهِمۡ تَأۡوِيلُهُۥۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلظَّٰلِمِينَ ٣٩ وَمِنۡهُم مَّن يُؤۡمِنُ بِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن لَّا يُؤۡمِنُ بِهِۦۚ وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ ٤٠ وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمۡ عَمَلُكُمۡۖ أَنتُم بَرِيٓ‍ُٔونَ مِمَّآ أَعۡمَلُ وَأَنَا۠ بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ ٤١ وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تُسۡمِعُ ٱلصُّمَّ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يَعۡقِلُونَ ٤٢ ﴾

بگو: آیا هست از شریکان شما کسی که نو کند آفرینش را، باز دوباره کندش؟ بگو: خدا نو می‌کند آفرینش را باز دوباره کندش، پس از کجا برگردانیده می‌شوید؟!. ﴿34﴾بگو: آیا هست از شریکان شما کسی که راه نماید به سوى دین حق؟ بگو: اللّه، همونست که راه می‌نماید به سوى دین حق، پس کسی که راه نماید به سوى حق، لایق‏تر است به آنکه پیروى کرده شود، یا کسی که خود راه نمى‏یابد مگر آن وقت که راه نموده شود وی را؟ پس چیست شما را، چگونه حکم مى‏کنید؟. ﴿35﴾و پیروى نمی‌کنند بیشتر از ایشان مگر وهم را، هرآیینه وهم کفایت نمى‏کند از معرفت حق، چیزى را. هرآیینه خدا داناست به آنچه می‌کنند. ﴿36﴾و نیست این قرآن، افترا به غیر حکم خدا و لیکن هست باور دارنۀ آنچه پیش از وی است و بیان شریعتى است که نوشته شد بر مردمان، هیچ شبهه نیست در آن، از پروردگار عالم‌هاست. ﴿37﴾آیا می‌گویند: بر بسته است آن را؟ بگو: پس بیارید سورتى مانند آن و بخوانید هر که را توانید بجز خدا، اگر هستید راستگویان. ﴿38﴾بلکه دروغ شمرده‏اند چیزی را که فرا نرسیده‏اند به دانش وى و هنوز نیامده است به ایشان مصداق وعدۀ وى. همچنین دروغ داشتند آنان‌که پیش از ایشان بودند. پس بنگر چگونه شد عاقبت ستمکاران. ﴿39﴾و از ایشان کسى هست که ایمان می‌آرد به وى و از ایشان کسى هست که ایمان نمی‌آرد به وى و پروردگار تو داناتر است به مفسدان. ﴿40﴾و اگر به دروغ نسبت کنند تو را، بس بگو: مراست عمل من و شما راست عمل شما، شما بى‌تعلّقید از آنچه من مى‏کنم و من بى‏تعلّقم از آنچه شما می‌کنید. ﴿41﴾و از ایشان کسى هست که گوش مى‏نهد به سوى تو. آیا پس تو مى‏شنوانى کران را و اگرچه در نمى‏یافتند! . ﴿42﴾

﴿وَمِنۡهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيۡكَۚ أَفَأَنتَ تَهۡدِي ٱلۡعُمۡيَ وَلَوۡ كَانُواْ لَا يُبۡصِرُونَ ٤٣ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ ٱلنَّاسَ شَيۡ‍ٔٗا وَلَٰكِنَّ ٱلنَّاسَ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ ٤٤ وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ كَأَن لَّمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّنَ ٱلنَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيۡنَهُمۡۚ قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ ٤٥ وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعۡضَ ٱلَّذِي نَعِدُهُمۡ أَوۡ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ ٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ ٤٦ وَلِكُلِّ أُمَّةٖ رَّسُولٞۖ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمۡ قُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٤٧وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ٤٨ قُل لَّآ أَمۡلِكُ لِنَفۡسِي ضَرّٗا وَلَا نَفۡعًا إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌۚ إِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَلَا يَسۡتَ‍ٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ ٤٩ قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُهُۥ بَيَٰتًا أَوۡ نَهَارٗا مَّاذَا يَسۡتَعۡجِلُ مِنۡهُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٥٠ أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ ءَامَنتُم بِهِۦٓۚ ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ كُنتُم بِهِۦ تَسۡتَعۡجِلُونَ ٥١ ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡخُلۡدِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ ٥٢ ۞وَيَسۡتَنۢبِ‍ُٔونَكَ أَحَقٌّ هُوَۖ قُلۡ إِي وَرَبِّيٓ إِنَّهُۥ لَحَقّٞۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ ٥٣﴾

و از ایشان کسى هست که مى‏نگرد به سوى تو. آیا تو راه‌می‌نمایى کوران را، اگرچه نمی‌دیدند؟ [632]. ﴿43﴾هرآیینه خدا ستم نمی‌کند بر مردمان و لیکن مردمان بر خویشتن ستم می‌کنند. ﴿44﴾و روزی که برانگیزد خدا ایشان را گویا که درنگ نکرده بودند اِلاّ ساعتى از روز، شناسا باشند با یکدیگر. زیانکار شدند آنان‌که دروغ داشتند ملاقاتِ خدا را و نبودند راه یافتگان. ﴿45﴾و اگر بنماییم تو را بعض آنچه وعده می‌کنیم به ایشان یا بمیرانیم تو را، به هر حال به سوى ما رجوع ایشان است، باز خدا مطلع است بر آنچه می‌کنند. ﴿46﴾و هر امتى را پیغامبرى هست، پس چون آمد پیغامبر ایشان، فیصله کرده شود میان ایشان به انصاف و بر ایشان ستم کرده نشود [633]. ﴿47﴾و می‌گویند: کى باشد این وعده اگر هستید راستگویان؟. ﴿48﴾بگو: نمى‏توانم برای خود زیانى و نه سودى مگر آنچه خواسته است خدا. هر گروهى را میعادى هست، چون مى‏آید میعاد ایشان، پس توقف نکنند ساعتى و نه سبقت کنند. ﴿49﴾بگو: خبر دهید مرا اگر بیاید به شما عذاب او شبانگاه یا به روز، به هر حال چه چیزى را به شتاب می‌طلبند از آن عذاب، این گناهکاران. ﴿50﴾باز وقتى که متحقق شود آیا ایمان آرید به آن [آنگاه گفته شود] آیا اکنون ایمان آوردید و پیش از این به شتاب می‌طلبیدید آن را [634]. ﴿51﴾باز گفته شود ستمکاران را: بچشید عذاب جاوید، جزا داده نمى‏شوید الاّ به آنچه می‌کردید. ﴿52﴾و مى‏پرسند تو را: آیا درست است این وعده؟ بگو: آرى! قسم به پروردگار من، هرآیینه وى درست است و شما عاجز کننده نیستید. ﴿53﴾

﴿وَلَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۖ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٥٤ أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ ٥٥ هُوَ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ ٥٦ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَتۡكُم مَّوۡعِظَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَشِفَآءٞ لِّمَا فِي ٱلصُّدُورِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ ٥٧ قُلۡ بِفَضۡلِ ٱللَّهِ وَبِرَحۡمَتِهِۦ فَبِذَٰلِكَ فَلۡيَفۡرَحُواْ هُوَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ ٥٨ قُلۡ أَرَءَيۡتُم مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ لَكُم مِّن رِّزۡقٖ فَجَعَلۡتُم مِّنۡهُ حَرَامٗا وَحَلَٰلٗا قُلۡ ءَآللَّهُ أَذِنَ لَكُمۡۖ أَمۡ عَلَى ٱللَّهِ تَفۡتَرُونَ ٥٩ وَمَا ظَنُّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلنَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَشۡكُرُونَ ٦٠ وَمَا تَكُونُ فِي شَأۡنٖ وَمَا تَتۡلُواْ مِنۡهُ مِن قُرۡءَانٖ وَلَا تَعۡمَلُونَ مِنۡ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيۡكُمۡ شُهُودًا إِذۡ تُفِيضُونَ فِيهِۚ وَمَا يَعۡزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثۡقَالِ ذَرَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَآ أَصۡغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَآ أَكۡبَرَ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٍ ٦١﴾

و اگر باشد هر نفسِ ستم کننده را آنچه در زمین است، البته فدیۀ خود دهد آن را و در ضمیر خود دارند پشیمانى، چون بینند عذاب را، و فیصل کرده شود میان ایشان به عدل و بر ایشان ستم کرده نشود. ﴿54﴾آگاه باش هرآیینه خداى راست آنچه در آسمان‌ها و زمین است، آگاه باش هرآیینه وعدۀ خدا راست است و لیکن بیشتر ایشان نمی‌دانند. ﴿55﴾او زنده می‌کند و مى‏میراند و به سوى وى گردانیده شوید. ﴿56﴾اى مردمان! آمده است به شما پندى از پروردگار شما و شفای آن علّت را که در سینه‌هاست و راه نمودنى و بخشایشى، مسلمانان را. ﴿57﴾بگو: به فضل خدا و به رحمت او، پس به این چیزها باید که شادمان شوند. آن بهتر است از آنچه جمع می‌کنند. ﴿58﴾بگو: آیا دیدید چیزى را که فروآورده است خدا برای شما از جنس روزى، پس ساختید بعض آن را حرام و بعض آن را حلال، بگو: آیا خدا اذن داده است شما را یا بر خدا دروغ می‌بندید؟. ﴿59﴾و چیست گمان آنان‌که افترا می‌کنند بر خدا دروغ را به روز قیامت [635]، هرآیینه خدا، خداوند فضل است بر مردمان و لیکن بیشترى از ایشان سپاسدارى نمی‌کنند. ﴿60﴾و نمی‌باشى در هیچ شغلى و نمی‌خوانى هیچ آیتى را از طرف خدا آمده و نمی‌کنید هیچ کارى مگر هستیم بر شما مطّلع، چون در مى‏آیید در آن کار، و پوشیده نمى‏شود از پروردگار تو همسنگ ذره‌ای در زمین و نه در آسمان و نه خُوردتر از آن و نه بزرگتر، الاّ نوشته شده است در کتاب روشن. ﴿61﴾

﴿أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ٦٢ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ ٦٣ لَهُمُ ٱلۡبُشۡرَىٰ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۚ لَا تَبۡدِيلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ ٦٤ وَلَا يَحۡزُنكَ قَوۡلُهُمۡۘ إِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًاۚ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ ٦٥ أَلَآ إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَمَا يَتَّبِعُ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ شُرَكَآءَۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ ٦٦ هُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَٱلنَّهَارَ مُبۡصِرًاۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَسۡمَعُونَ ٦٧ قَالُواْ ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ وَلَدٗاۗ سُبۡحَٰنَهُۥۖ هُوَ ٱلۡغَنِيُّۖ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ إِنۡ عِندَكُم مِّن سُلۡطَٰنِۢ بِهَٰذَآۚ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ ٦٨ قُلۡ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ ٦٩ مَتَٰعٞ فِي ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُهُمۡ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ ٱلۡعَذَابَ ٱلشَّدِيدَ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ ٧٠﴾

آگاه باش هرآیینه دوستان خدا هیچ ترس نیست بر ایشان و نه ایشان اندوهگین شوند. ﴿62﴾آنان‌که ایمان آوردند و تقوى می‌کردند. ﴿63﴾ایشان راست بشارت در زندگانى دنیا [636]و در آخرت. نیست هیچ تبدیل مر سخنانِ خدا را. این بشارت، همونست پیروزى بزرگ. ﴿64﴾و غمگین نکند تو را سخن ایشان، هرآیینه غلبه خدا راست همه یکجا. اوست شنوای دانا. ﴿65﴾آگاه باش هرآیینه خدا راست هر که در آسمان‌هاست و هر که در زمین است و پیروى نمى‏کنند آنان‌که پرستش می‌کنند بجز خدا شریکان را، به حقیقت پیروى نمی‌کنند مگر وهم را و نیستند مگر دروغگو. ﴿66﴾اوست آنکه ساخت برای شما شب را تا آرام گیرید در آن و ساخت روز را روشن، هرآیینه در این نشانه‌هاست گروهى را که مى‏شنوند. ﴿67﴾گفتند [کافران]: فرزند گرفته است خدا! پاکى او راست. اوست بى‌نیاز. او راست آنچه در آسمان‌ها است و آنچه در زمین است. نیست نزدیک شما هیچ حجتى بر این. آیا می‌گویید بر خدا آنچه نمی‌دانید؟!. ﴿68﴾بگو: هرآیینه آنان‌که بر مى‏بندند بر خدا دروغ را، رستگار نمی‌شوند. ﴿69﴾[ایشان را باشد] بهره‏مندى در دنیا، باز به سوى ماست بازگشت ایشان، پس بچشانیم ایشان را عذاب سخت به سبب آنکه کفر می‌کردند. ﴿70﴾

﴿ ۞وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ نُوحٍ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكُم مَّقَامِي وَتَذۡكِيرِي بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَعَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡتُ فَأَجۡمِعُوٓاْ أَمۡرَكُمۡ وَشُرَكَآءَكُمۡ ثُمَّ لَا يَكُنۡ أَمۡرُكُمۡ عَلَيۡكُمۡ غُمَّةٗ ثُمَّ ٱقۡضُوٓاْ إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ ٧١ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَمَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ ٧٢ فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ وَجَعَلۡنَٰهُمۡ خَلَٰٓئِفَ وَأَغۡرَقۡنَا ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَاۖ فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ ٧٣ ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ رُسُلًا إِلَىٰ قَوۡمِهِمۡ فَجَآءُوهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَمَا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُواْ بِمَا كَذَّبُواْ بِهِۦ مِن قَبۡلُۚ كَذَٰلِكَ نَطۡبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ ٱلۡمُعۡتَدِينَ ٧٤ ثُمَّ بَعَثۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِم مُّوسَىٰ وَهَٰرُونَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ بِ‍َٔايَٰتِنَا فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ ٧٥ فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰذَا لَسِحۡرٞ مُّبِينٞ ٧٦ قَالَ مُوسَىٰٓ أَتَقُولُونَ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَكُمۡۖ أَسِحۡرٌ هَٰذَا وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّٰحِرُونَ ٧٧ قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِتَلۡفِتَنَا عَمَّا وَجَدۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا نَحۡنُ لَكُمَا بِمُؤۡمِنِينَ ٧٨ ﴾

و بخوان بر ایشان خبر نوح را چون گفت به قوم خود: اى قوم! من اگر دشوار شده باشد بر شما قیام من و پند دادن من به آیت‌هاى خدا، پس بر خدا توکل کردم، پس عزیمت درست کنید در کار خود همراه شریکان خویش، پس نباشد کار شما پوشیده بر شما، باز برسانید به سوى من و مهلت مدهید مرا. ﴿71﴾پس اگر اعراض کردید [637]، پس نخواسته بودم از شما هیچ مزد را، نیست مزد من مگر بر خدا و فرموده شد مرا که باشم از مسلمانان. ﴿72﴾پس دروغ داشتندش، پس خلاص ساختیم او را و آنان را که با وى بودند در کشتى و گردانیدیم ایشان را جانشین و غرق کردیم کسانى را که دروغ داشتند آیات ما را، پس بنگر چگونه شد آخر کار بیم کرده شدگان؟. ﴿73﴾باز فرستادیم بعدِ نوح، پیغامبران را به سوى قوم ایشان، پس آوردند پیش ایشان نشانه‌هاى روشن را، پس هرگز مستعد آن نبودند که ایمان آرند به آنچه دروغ داشته بودند آن را پیش از این، همچنین مهر مى‏نهیم بر دل از حد گذرندگان. ﴿74﴾باز فرستادیم بعد از ایشان موسى و هارون را به سوى فرعون و قوم وى با نشانه‌هاى خویش، پس تکبر کردند و بودند قوم گناهکاران. ﴿75﴾پس چون آمد به ایشان سخن درست از نزدیک ما، گفتند: هرآیینه این سحر ظاهر است. ﴿76﴾گفت موسى: آیا چنین می‌گویید سخن درست را چون بیامد به شما؟ آیا سحر است این؟ و رستگار نمی‌شوند ساحران. ﴿77﴾گفتند آیا آمده‌ای پیش ما تا بازدارى ما را از دینى که یافتیم بر آن پدرانِ خود را و تا باشد شما را ریاست در زمین؟ و نیستیم ما شما را باور دارنده. ﴿78﴾

﴿ وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ ٱئۡتُونِي بِكُلِّ سَٰحِرٍ عَلِيمٖ ٧٩ فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ ٨٠ فَلَمَّآ أَلۡقَوۡاْ قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئۡتُم بِهِ ٱلسِّحۡرُۖ إِنَّ ٱللَّهَ سَيُبۡطِلُهُۥٓ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُصۡلِحُ عَمَلَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ ٨١ وَيُحِقُّ ٱللَّهُ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُجۡرِمُونَ ٨٢ فَمَآ ءَامَنَ لِمُوسَىٰٓ إِلَّا ذُرِّيَّةٞ مِّن قَوۡمِهِۦ عَلَىٰ خَوۡفٖ مِّن فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِمۡ أَن يَفۡتِنَهُمۡۚ وَإِنَّ فِرۡعَوۡنَ لَعَالٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِنَّهُۥ لَمِنَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ ٨٣ وَقَالَ مُوسَىٰ يَٰقَوۡمِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ فَعَلَيۡهِ تَوَكَّلُوٓاْ إِن كُنتُم مُّسۡلِمِينَ ٨٤ فَقَالُواْ عَلَى ٱللَّهِ تَوَكَّلۡنَا رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ٨٥ وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ ٨٦ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوۡمِكُمَا بِمِصۡرَ بُيُوتٗا وَٱجۡعَلُواْ بُيُوتَكُمۡ قِبۡلَةٗ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٨٧ وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَآ إِنَّكَ ءَاتَيۡتَ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَأَهُۥ زِينَةٗ وَأَمۡوَٰلٗا فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِكَۖ رَبَّنَا ٱطۡمِسۡ عَلَىٰٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ وَٱشۡدُدۡ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُواْ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ ٨٨ ﴾

و گفت فرعون: بیارید پیش من هر ساحر دانا را. ﴿79﴾پس وقتى که آمدند ساحران، گفت ایشان را موسى: بیفکنید آنچه شما افگننده‏اید. ﴿80﴾پس چون افکندند، گفت موسى: آنچه آورده‏اید سحر است، هرآیینه خدا باطل خواهد ساخت آن را، هرآیینه خدا راست نمى‏آرد کار مفسدان را. ﴿81﴾و ثابت خواهد کرد خدا سخن درست را به فرمان خود، و اگرچه ناخوش دارند گناهکاران. ﴿82﴾پس ایمان نیاوردند به موسى مگر جماعتی از قوم وى، با وجود خوف از فرعون و اشراف قِبط، که عقوبت کند ایشان را. و هرآیینه فرعون سرکشى بود در آن زمین و هرآیینه وى از حد گذرندگان بود. ﴿83﴾و گفت موسى: اى قوم من! اگر ایمان آورده‏اید به خدا، پس به روى توکل کنید اگر هستید مسلمان. ﴿84﴾پس گفتند: بر خدا توکل کردیم، اى پروردگار ما! مکن ما را لگدکوبِ قوم ستمکاران. ﴿85﴾و خلاص کن ما را به رحمتِ خود از گروه کافران. ﴿86﴾و وحى فرستادیم به سوى موسى و برادر وى که ساکن کنید قوم خود به شهر مصر در خانه‌ها و بسازید خانه‌هاى خود را قبله‌رو [638]و برپا دارید نماز را و بشارت ده مؤمنان را. ﴿87﴾و گفت موسى: اى پروردگار ما! هرآیینه تو داده‌ای فرعون و قبیلۀ او را زینت و مال‌هاى بسیار در زندگانى دنیا. اى پروردگار ما! تا گمراه کنند (عالم را) از راه تو. اى پروردگار ما! مسخ کن مال ایشان را و مهر کن بر دل ایشان که ایمان نیارند تا بینند عذاب درد دهنده. ﴿88﴾

﴿ قَالَ قَدۡ أُجِيبَت دَّعۡوَتُكُمَا فَٱسۡتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَآنِّ سَبِيلَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ ٨٩ ۞وَجَٰوَزۡنَا بِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡبَحۡرَ فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ وَجُنُودُهُۥ بَغۡيٗا وَعَدۡوًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَدۡرَكَهُ ٱلۡغَرَقُ قَالَ ءَامَنتُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱلَّذِيٓ ءَامَنَتۡ بِهِۦ بَنُوٓاْ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَأَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ ٩٠ ءَآلۡـَٰٔنَ وَقَدۡ عَصَيۡتَ قَبۡلُ وَكُنتَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ ٩١ فَٱلۡيَوۡمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنۡ خَلۡفَكَ ءَايَةٗۚ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ عَنۡ ءَايَٰتِنَا لَغَٰفِلُونَ ٩٢ وَلَقَدۡ بَوَّأۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مُبَوَّأَ صِدۡقٖ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ فَمَا ٱخۡتَلَفُواْ حَتَّىٰ جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ ٩٣ فَإِن كُنتَ فِي شَكّٖ مِّمَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ فَسۡ‍َٔلِ ٱلَّذِينَ يَقۡرَءُونَ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكَۚ لَقَدۡ جَآءَكَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ ٩٤ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٩٥ إِنَّ ٱلَّذِينَ حَقَّتۡ عَلَيۡهِمۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ ٩٦ وَلَوۡ جَآءَتۡهُمۡ كُلُّ ءَايَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ ٩٧ ﴾

گفت خدا: هرآیینه قبول کرده شد دعاى شما، پس ثابت باشید و پیروى مکنید راه جاهلان را. ﴿89﴾و گذرانیدیم اولاد یعقوب را از دریا، پس در عقبِ ایشان شدند فرعون و لشکر او از راه ستم و تعدّى، تا وقتى که رسیدش مشقتِ غرق، گفت: باور داشتم که نیست هیچ معبود، مگر آنکه ایمان آورده‏اند به وى بنى اسراییل و من از مسلمانانم. ﴿90﴾گفته شده آیا اکنون ایمان آرى؟ و نافرمانى کرده بودى پیش از این و بودى از مفسدان. ﴿91﴾پس امروز بر مکانِ بلند افکنیم تو را به همان جسد تو [639](یعنى به غیر تغیر) تا باشى نشانه آنان را که از پس تو آیند و هرآیینه بسیارى از مردمان از نشانه‌های ما بی‌خبرانند. ﴿92﴾و هرآیینه جا دادیم بنى اسراییل را به مقام نیک و روزى دادیم ایشان را از پاکیزها. پس اختلاف نکردند تا آنکه آمد به ایشان دانش (یعنى قرآن)، هرآیینه پروردگار تو حکم کند میان ایشان روز قیامت در آنچه اختلاف می‌داشتند. ﴿93﴾پس اگر در شکى از آنچه فروفرستادیم به سوى تو، پس بپرس آنان را که می‌خوانند کتاب را پیش از تو [640]، هرآیینه آمده است پیش تو وحى درست از پروردگار تو، پس مشو از شک آرندگان. ﴿94﴾و مباش از آنان‌که دروغ داشتند آیاتِ خدا را، آنگاه شوى از زیانکاران. ﴿95﴾هرآیینه آنان‌که ثابت شد بر ایشان حکم پروردگار تو، ایمان نیارند. ﴿96﴾و اگرچه بیامد بدیشان هر نشانه‌ای تا آنکه ببینند عذاب درد دهنده. ﴿97﴾

﴿ فَلَوۡلَا كَانَتۡ قَرۡيَةٌ ءَامَنَتۡ فَنَفَعَهَآ إِيمَٰنُهَآ إِلَّا قَوۡمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفۡنَا عَنۡهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ ٩٨ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَأٓمَنَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ كُلُّهُمۡ جَمِيعًاۚ أَفَأَنتَ تُكۡرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ ٩٩ وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تُؤۡمِنَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَيَجۡعَلُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يَعۡقِلُونَ ١٠٠ قُلِ ٱنظُرُواْ مَاذَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَمَا تُغۡنِي ٱلۡأٓيَٰتُ وَٱلنُّذُرُ عَن قَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ ١٠١ فَهَلۡ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثۡلَ أَيَّامِ ٱلَّذِينَ خَلَوۡاْ مِن قَبۡلِهِمۡۚ قُلۡ فَٱنتَظِرُوٓاْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ ٱلۡمُنتَظِرِينَ ١٠٢ ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۚ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيۡنَا نُنجِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ١٠٣ قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمۡ فِي شَكّٖ مِّن دِينِي فَلَآ أَعۡبُدُ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِنۡ أَعۡبُدُ ٱللَّهَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُمۡۖ وَأُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ١٠٤ وَأَنۡ أَقِمۡ وَجۡهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفٗا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ١٠٥ وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ ١٠٦ ﴾

پس چرا نشد دیهى که ایمان آرد [641]، پس سود کندش ایمان وى، مگر قوم یونس، چون ایمان آوردند، برداشتیم از ایشان عقوبت رسوایى در زندگانىِ دنیا و بهره‏مند ساختیم ایشان را تا مدتى. ﴿98﴾و اگر خواستى پروردگار تو، ایمان آوردندى آنان‌که در زمینند همۀ ایشان یکجا. آیا تو جبر توانى کرد مردمان را تا مسلمان شوند؟. ﴿99﴾و روا نبود هیچ شخصى را که ایمان آرد مگر به خواست خدا و مى‏اندازد پلیدى را بر آنان‌که در نمى‏یابند. ﴿100﴾بگو: ببینید چه چیز است در آسمان‌ها و زمین و فایده نمی‌کند نشانه‌ها و ترسانندگان، گروهى را که باور نمی‌کنند. ﴿101﴾پس انتظار نمى‏کشند مگر مانند مصیبت‌هاى آنان‌که گذشتند پیش از ایشان؟ بگو: پس انتظار بکشید، هرآیینه من نیز با شما از منتظرانم. ﴿102﴾باز خلاص می‌کنیم پیغامبران خود را و آنان را که ایمان آوردند همچنین. وعده داده‏ایم، وعدۀ درستِ لازم بر خود که خلاص میکنیم مسلمانان را. ﴿103﴾بگو: اى مردمان! اگر هستید در شبهه از دین من، پس (بشنوید) که عبادت نمی‌کنم آنان را که شما می‌پرستید بجز خدا و لیکن عبادت می‌کنم آن خدا را که قبض ارواح شما می‌کند و فرموده شد مرا که باشم از مسلمانان. ﴿104﴾و فرموده شد آنکه راست کن روی خود را برای دینِ حنیف شده و مباش از مشرکان. ﴿105﴾و مخوان بجز خدا چیزى را که سود نکند تو را و زیان نرساند به تو، پس اگر بکنى، باشى آنگاه از ستمکاران. ﴿106﴾‌

[624] یعنى تا موافق عقاید باطلۀ ایشان باشد. [625] یعنی بر توحید وملت ابراهیمی. [626] یعنی به سبب عمروبن لحی. [627] یعنی به کفران نعمت. [628] مترجم گوید: بعد از آن خدای تعالی بیان می‌فرماید کیفیت مکر و کفرانِ نعمت را، والله اعلم. [629] یعنی رؤیت خدای تعالی. [630] یعنی خالق گوش و چشم باشد. [631] یعنی حیوان را از نطفه و نطفه را از حیوان. [632] یعنى ایشان مانند کران و کورانند. [633] یعنی رسل و اتباع ایشان نجات یابند و کافران هلاک شوند. [634] یعنی به استهزا و تکذیب. [635] یعنى خدا به ایشان چه خواهد کرد در روز قیامت؟ [636] یعنی به رویای صالحه و بشارت. [637] یعنى از گفتۀ من چه زیان. [638] یعنی مساجد البیت بنا کنید. [639] یعنى به روى آب آریم ترا. [640] یعنی تا ظاهر شود که بر انبیای سابق نیز وحی نازل می‌شد، والله اعلم. [641] یعنی نزدیک نزول عذاب. ﴿وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يُرِدۡكَ بِخَيۡرٖ فَلَا رَآدَّ لِفَضۡلِهِۦۚ يُصِيبُ بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ ١٠٧ قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۖ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ ١٠٨ وَٱتَّبِعۡ مَا يُوحَىٰٓ إِلَيۡكَ وَٱصۡبِرۡ حَتَّىٰ يَحۡكُمَ ٱللَّهُۚ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡحَٰكِمِينَ ١٠٩﴾

و اگر برساند خدا به تو رنجى، پس نیست بردارنده آن را مگر او و اگر خواهد در حقِ تو نعمتى، پس نیست هیچ دفع کننده، فضل او را، می‌رساندش به هر که خواهد از بندگان خود و اوست آمرزندۀ مهربان. ﴿107﴾بگو: اى مردمان! آمده است به شما وحى راست از پروردگار شما، پس هر که راه یافت، پس جز این نیست که راه یافت براى خود و هر که گمراه شد، پس جز این نیست که گمراه می‌شود به زیانِ خود و نیستم من بر شما نگاهبان. ﴿108﴾و [یا محمد]، پیروى کن چیزى را که وحى فرستادیم به تو و شکیبایى ورز. تا آنکه فیصل کند خدا و او بهترین فیصل کنندگان است. ﴿109﴾