سُورَةُ المُؤۡمِنُونَ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ١ ٱلَّذِينَ هُمۡ فِي صَلَاتِهِمۡ خَٰشِعُونَ ٢ وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَنِ ٱللَّغۡوِ مُعۡرِضُونَ ٣ وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِلزَّكَوٰةِ فَٰعِلُونَ ٤ وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ ٥ إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ ٦ فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ ٧ وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ ٨ وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَوَٰتِهِمۡ يُحَافِظُونَ ٩ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡوَٰرِثُونَ ١٠ ٱلَّذِينَ يَرِثُونَ ٱلۡفِرۡدَوۡسَ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ ١١ وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٖ مِّن طِينٖ ١٢ ثُمَّ جَعَلۡنَٰهُ نُطۡفَةٗ فِي قَرَارٖ مَّكِينٖ ١٣ ثُمَّ خَلَقۡنَا ٱلنُّطۡفَةَ عَلَقَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡعَلَقَةَ مُضۡغَةٗ فَخَلَقۡنَا ٱلۡمُضۡغَةَ عِظَٰمٗا فَكَسَوۡنَا ٱلۡعِظَٰمَ لَحۡمٗا ثُمَّ أَنشَأۡنَٰهُ خَلۡقًا ءَاخَرَۚ فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ ١٤ ثُمَّ إِنَّكُم بَعۡدَ ذَٰلِكَ لَمَيِّتُونَ ١٥ ثُمَّ إِنَّكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ ١٦ وَلَقَدۡ خَلَقۡنَا فَوۡقَكُمۡ سَبۡعَ طَرَآئِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ ٱلۡخَلۡقِ غَٰفِلِينَ ١٧

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

هرآیینه رستگار شدند مسلمانان. ﴿1﴾آنان‌که ایشان در نماز خویش نیایش کنندگانند. ﴿2﴾و آنان‌که ایشان از بیهوده روگردانند. ﴿3﴾و آنان‌که ایشان زکات را ادا کنندگانند. ﴿4﴾و آنان‌که ایشان شرمگاه خود را نگاهدارندگانند. ﴿5﴾مگر بر زنان خویش یا بر کنیزکانى که ملک دست ایشان است، هرآیینه اینان نکوهیده نیستند. ﴿6﴾پس هر که طلب کند سواى این، آن جماعت از حد گذرندگانند. ﴿7﴾و آنان‌که ایشان امانت‌هاى خود را و عهد خود را رعایت کنندگانند. ﴿8﴾و آنان‌که ایشان بر نمازهای خود محافظت کنندگانند. ﴿9﴾این جماعت، ایشانند آن وارثان. ﴿10﴾که عاقبت کار به دست آرند بهشت را. ایشان آنجا جاوید باشندگانند. ﴿11﴾و هرآیینه آفریدم آدمى را از خلاصۀ گل. ﴿12﴾باز ساختیم آدمى را نطفه در قرارگاه استوار. ﴿13﴾باز ساختیم آن نطفه را خون بسته، باز ساختیم آن خون بسته را گوشت پاره، پس ساختیم آن گوشت پاره را استخوان‌هایی چند، پس پوشانیدیم بر آن استخوان‌ها گوشت را، باز آفریدیم او را آفرینشى دیگر [837]. پس بزرگ است خدا نیکوترین نگارندگان. ﴿14﴾باز هرآیینه شما بعد از این مرده شوید .﴿15﴾باز هرآیینه شما روز قیامت برانگیخته گردید. ﴿16﴾و هرآیینه آفریدیم بالاى شما هفت آسمان و نبودیم ما از آفرینش، بى‏خبر. ﴿17﴾

﴿ وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءَۢ بِقَدَرٖ فَأَسۡكَنَّٰهُ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابِۢ بِهِۦ لَقَٰدِرُونَ ١٨ فَأَنشَأۡنَا لَكُم بِهِۦ جَنَّٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ لَّكُمۡ فِيهَا فَوَٰكِهُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ ١٩ وَشَجَرَةٗ تَخۡرُجُ مِن طُورِ سَيۡنَآءَ تَنۢبُتُ بِٱلدُّهۡنِ وَصِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ ٢٠ وَإِنَّ لَكُمۡ فِي ٱلۡأَنۡعَٰمِ لَعِبۡرَةٗۖ نُّسۡقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمۡ فِيهَا مَنَٰفِعُ كَثِيرَةٞ وَمِنۡهَا تَأۡكُلُونَ ٢١ وَعَلَيۡهَا وَعَلَى ٱلۡفُلۡكِ تُحۡمَلُونَ ٢٢ وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ ٢٣ فَقَالَ ٱلۡمَلَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوۡمِهِۦ مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ مَّا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ ٢٤ إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلُۢ بِهِۦ جِنَّةٞ فَتَرَبَّصُواْ بِهِۦ حَتَّىٰ حِينٖ ٢٥ قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ ٢٦ فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡهِ أَنِ ٱصۡنَعِ ٱلۡفُلۡكَ بِأَعۡيُنِنَا وَوَحۡيِنَا فَإِذَا جَآءَ أَمۡرُنَا وَفَارَ ٱلتَّنُّورُ فَٱسۡلُكۡ فِيهَا مِن كُلّٖ زَوۡجَيۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَأَهۡلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيۡهِ ٱلۡقَوۡلُ مِنۡهُمۡۖ وَلَا تُخَٰطِبۡنِي فِي ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِنَّهُم مُّغۡرَقُونَ ٢٧ ﴾

و فروفرستادیم از آسمان آب را به آندازه، پس جا دادیم او را در زمین و هرآیینه ما بر دور کردن آن تواناییم. ﴿18﴾پس بیافریدیم برای شما به آن آب، بوستان‌ها از درختانِ خرما و انگور. شما را در آن بوستان‌ها میوه‌های بسیار پیدا شود و بعض آن را می‌خورید [838]. ﴿19﴾و آفریدیم درختى که بیرون مى‏آید از طور سینا (یعنى درخت زیتون) می‌روید به وجهى که حاصل شود روغن و نان خورش، طعام خورندگان را. ﴿20﴾و هر آیینه شما را در چهارپایان، پندی هست، می‌نوشانیم شما را از آنچه در شکم ایشان است و شما را در آن چهارپایان منفعت‌های بسیار است و بعض اینها را می‌خورید. ﴿21﴾و بر چهارپایان و بر کشتی‌ها سوار کرده می‌شوید ﴿22﴾و هرآیینه فرستادیم نوح را به سوى قوم او، پس گفت: اى قوم من! عبادتِ خدا کنید، نیست شما را هیچ معبودى غیر وى. آیا نمى‏ترسید؟. ﴿23﴾پس گفتند کسانی که کافر بودند از قوم او: نیست این شخص مگر آدمى مانند شما، می‌خواهد که ریاست پیدا کند بر شما. و اگر خواستى خدا، هرآیینه فرستادى فرشتگان را. نشنیدیم این ماجرا را در پدرانِ نخستین خویش. ﴿24﴾نیست این شخص مگر مردى که به وى عارضۀ دیوانگى است، پس انتظار وى کنید تا مدتى. ﴿25﴾گفت: اى پروردگار من! نصرت ده مرا به سبب آنکه دروغى شمردند مرا. ﴿26﴾پس وحى فرستادیم به سوى وى که بساز کشتى به حضور ما و به فرمان ما، پس چون آید فرمان ما و جوش زند تنور [غضب]، پس درآر در کشتى از هر جنسى دو عدد نر و ماده را و در آر کسان خود را مگر آنکه از ایشان سبقت کرده است بر وى گفتۀ حق. و سخن مگو با من در باب آنان‌که ستم کردند، هرآیینه ایشان غرق کردگانند. ﴿27﴾

﴿ فَإِذَا ٱسۡتَوَيۡتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى ٱلۡفُلۡكِ فَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي نَجَّىٰنَا مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ٢٨ وَقُل رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ ٢٩ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ وَإِن كُنَّا لَمُبۡتَلِينَ ٣٠ ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ ٣١ فَأَرۡسَلۡنَا فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡهُمۡ أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓۚ أَفَلَا تَتَّقُونَ ٣٢ وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ ٣٣ وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ ٣٤ أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ ٣٥ ۞هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ ٣٦ إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ ٣٧ إِنۡ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا وَمَا نَحۡنُ لَهُۥ بِمُؤۡمِنِينَ ٣٨ قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي بِمَا كَذَّبُونِ ٣٩ قَالَ عَمَّا قَلِيلٖ لَّيُصۡبِحُنَّ نَٰدِمِينَ ٤٠ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ بِٱلۡحَقِّ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗۚ فَبُعۡدٗا لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ٤١ ثُمَّ أَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قُرُونًا ءَاخَرِينَ ٤٢ ﴾

پس چون راست بنشینى تو و هر که با تو باشد بر کشتى بگو: همه ستائش خدای راست آنکه نجات داد ما را از گروه ستمکاران. ﴿28﴾و بگو: اى پروردگار من! فرود آر مرا در منزل مبارک و تو بهترین فرود آرندگانى. ﴿29﴾هرآیینه در این ماجرا نشانه‌هاست، و هرآیینه ما بودیم امتحان کننده. ﴿30﴾باز بیافریدیم بعد از ایشان قرنى دیگر را. ﴿31﴾پس فرستادیم میان ایشان پیغامبرى از [قبیلۀ] ایشان که عبادت خدا کنید، نیست شما را هیچ معبود بجز وى. آیا نمى‏ترسید؟. ﴿32﴾و گفتند رئیسان از قوم وى، آنان‌که کافر شدند و دروغ شمردند ملاقات سرای بازپسین را و آسودگى داده بودیم ایشان را در زندگانى دنیا، نیست این شخص مگر آدمى مانند شما، می‌خورد از آنچه شما از آن می‌خورید و مى‏آشامد از آنچه شما مى‏آشامید. ﴿33﴾و اگر فرمانبردارى کردید آدمى مانند خویش را، هرآیینه شما آنگاه زیانکار باشید. ﴿34﴾آیا وعده می‌دهد شما را که شما چون بمیرید و شوید خاکى و استخوانى چند، بیرون آورده خواهید شد؟!. ﴿35﴾بعید است! بعید است! آنچه وعده داده می‌شود شما را. ﴿36﴾نیست زندگانى، الاّ زندگانى این جهان، ما می‌میریم و زنده مى‏شویم و نیستیم برانگیخته شده [839]. ﴿37﴾نیست این شخص، مگر مردى که افترا کرده بر خدا دروغ را و ما نیستیم او را تصدیق کننده. ﴿38﴾گفت: اى پروردگار من! نصرت ده مرا به مقابلۀ آنکه دروغ شمردند مرا. ﴿39﴾گفت بعدِ اندک زمانى پشیمان خواهند شد. ﴿40﴾پس گرفت ایشان را آواز سخت به حسب وعدۀ راست، پس گردانیدیم ایشان را مثل خاشاک در هم شکسته، پس دورى باد گروه ستمکاران را. ﴿41﴾باز پیدا کردیم بعد از ایشان قرن‌های دیگر را. ﴿42﴾

﴿ مَا تَسۡبِقُ مِنۡ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسۡتَ‍ٔۡخِرُونَ ٤٣ ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا رُسُلَنَا تَتۡرَاۖ كُلَّ مَا جَآءَ أُمَّةٗ رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُۖ فَأَتۡبَعۡنَا بَعۡضَهُم بَعۡضٗا وَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَۚ فَبُعۡدٗا لِّقَوۡمٖ لَّا يُؤۡمِنُونَ ٤٤ ثُمَّ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ وَأَخَاهُ هَٰرُونَ بِ‍َٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ ٤٥ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ وَكَانُواْ قَوۡمًا عَالِينَ ٤٦ فَقَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لِبَشَرَيۡنِ مِثۡلِنَا وَقَوۡمُهُمَا لَنَا عَٰبِدُونَ ٤٧ فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡلَكِينَ ٤٨ وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ لَعَلَّهُمۡ يَهۡتَدُونَ ٤٩ وَجَعَلۡنَا ٱبۡنَ مَرۡيَمَ وَأُمَّهُۥٓ ءَايَةٗ وَءَاوَيۡنَٰهُمَآ إِلَىٰ رَبۡوَةٖ ذَاتِ قَرَارٖ وَمَعِينٖ ٥٠ يَٰٓأَيُّهَا ٱلرُّسُلُ كُلُواْ مِنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَٱعۡمَلُواْ صَٰلِحًاۖ إِنِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ عَلِيمٞ ٥١ وَإِنَّ هَٰذِهِۦٓ أُمَّتُكُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَأَنَا۠ رَبُّكُمۡ فَٱتَّقُونِ ٥٢ فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ زُبُرٗاۖ كُلُّ حِزۡبِۢ بِمَا لَدَيۡهِمۡ فَرِحُونَ ٥٣ فَذَرۡهُمۡ فِي غَمۡرَتِهِمۡ حَتَّىٰ حِينٍ ٥٤ أَيَحۡسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ مِن مَّالٖ وَبَنِينَ ٥٥ نُسَارِعُ لَهُمۡ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ بَل لَّا يَشۡعُرُونَ ٥٦ إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ ٥٧ وَٱلَّذِينَ هُم بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ ٥٨ وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ ٥٩ ﴾

سبقت نمى‏کند هیچ گروهى از میعاد خود و نه باز پس مى‏مانند. ﴿43﴾باز فرستادیم پیغامبران خود را پى درپى. هرگاه آمد به امتى پیغامبر او، به دروغ نسبت کردند او را، پس از پى درآوردیم بعض را عقب بعضى (یعنى در هلاک) و ساختیم امت‌ها را افسانه، پس دورى باد گروهى را که ایمان نمى‏آرند. ﴿44﴾باز فرستادیم موسى و برادر او، هارون را با نشانه‌هاى خویش و با دلیل ظاهر. ﴿45﴾به سوى فرعون و جماعت او، پس سرکشى کردند و بودند گروه تکبّر کننده. ﴿46﴾پس گفتند: آیا ایمان آریم به دو آدمى مانند خویش و قوم ایشان ما را خدمت کنندگانند؟!. ﴿47﴾پس دروغ گفتند ایشان را، پس شدند از هلاک کردگان. ﴿48﴾و هرآیینه دادیم موسى را کتابى، بُوَد که ایشان راه یابند. ﴿49﴾و ساختیم پسر مریم را و مادرش را نشانه‌ای و جا دادیم ایشان را به زمینى بلند، خداوند استقرار و خداوند آب روان. ﴿50﴾[گفتیم]: اى پیغامبران! بخورید از أطعمۀ پاکیزه و بکنید کار نیکو. هرآیینه من به آنچه می‌کنید دانایم. ﴿51﴾و هرآیینه این است ملت شما، ملت یکتا و من پروردگار شمایم، پس بترسید از من. ﴿52﴾پس متفرق ساختند امّتان کار خود را در میان خویش، پاره پاره. هر گروهى به آنچه نزدیک اوست، شادمان است. ﴿53﴾پس بگذاریم ایشان را در غفلت ایشان تا مدّتى ﴿54﴾آیا مى‏پندارند که آنچه امداد مى‏کنیم ایشان را به آن از مال و فرزندان .﴿55﴾سعى در نیکویی‌ها می‌کنیم برای ایشان؟ بلکه نمی‌دانند [840]. ﴿56﴾هرآیینه آنان‌که ایشان از ترس پروردگار خویش مضطربانند. ﴿57﴾و آنان‌که ایشان به آیات پروردگار خویش ایمان مى‏آرند. ﴿58﴾و آنان‌که ایشان به پروردگار خویش شریک مقرر نمى‏کنند. ﴿59﴾

﴿وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ ٦٠ أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ ٦١ وَلَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۚ وَلَدَيۡنَا كِتَٰبٞ يَنطِقُ بِٱلۡحَقِّ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٦٢ بَلۡ قُلُوبُهُمۡ فِي غَمۡرَةٖ مِّنۡ هَٰذَا وَلَهُمۡ أَعۡمَٰلٞ مِّن دُونِ ذَٰلِكَ هُمۡ لَهَا عَٰمِلُونَ ٦٣حَتَّىٰٓ إِذَآ أَخَذۡنَا مُتۡرَفِيهِم بِٱلۡعَذَابِ إِذَا هُمۡ يَجۡ‍َٔرُونَ ٦٤ لَا تَجۡ‍َٔرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ ٦٥ قَدۡ كَانَتۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ تَنكِصُونَ ٦٦ مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِۦ سَٰمِرٗا تَهۡجُرُونَ ٦٧ أَفَلَمۡ يَدَّبَّرُواْ ٱلۡقَوۡلَ أَمۡ جَآءَهُم مَّا لَمۡ يَأۡتِ ءَابَآءَهُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٦٨ أَمۡ لَمۡ يَعۡرِفُواْ رَسُولَهُمۡ فَهُمۡ لَهُۥ مُنكِرُونَ ٦٩ أَمۡ يَقُولُونَ بِهِۦ جِنَّةُۢۚ بَلۡ جَآءَهُم بِٱلۡحَقِّ وَأَكۡثَرُهُمۡ لِلۡحَقِّ كَٰرِهُونَ ٧٠ وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِذِكۡرِهِمۡ فَهُمۡ عَن ذِكۡرِهِم مُّعۡرِضُونَ ٧١ أَمۡ تَسۡ‍َٔلُهُمۡ خَرۡجٗا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيۡرٞۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ ٧٢ وَإِنَّكَ لَتَدۡعُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ ٧٣ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ عَنِ ٱلصِّرَٰطِ لَنَٰكِبُونَ ٧٤﴾

و آنان‌که مى‏دهند آنچه می‌دهند و دل ایشان ترسان است به سبب آنکه ایشان به سوى پروردگار خویش باز خواهند گشت. ﴿60﴾این جماعت سعى می‌کنند در نیکی‌ها و ایشان به سوى آن سبقت کنندگانند. ﴿61﴾و تکلیف نمى‏دهیم هیچ کس را مگر به قدر طاقت او و نزدیک ما کتابى است که سخن می‌گوید به راستى [841]و بر ایشان ستم کرده نمی‌شود. ﴿62﴾بلکه دل ایشان در غفلت است از این سخن و ایشان را عمل‌هاست غیر [842]این که ایشان آن را کننده‏اند. [در غفلت خویشِ ماندند]. ﴿63﴾تا وقتى که گرفتار ساختیم آسودگان ایشان را به عذاب، ناگهان ایشان فریاد می‌کردند. ﴿64﴾گفتیم: فریاد مکنید امروز! هرآیینه شما از ما نصرت داده نخواهید شد. ﴿65﴾هرآیینه خوانده می‌شد آیات ما بر شما، پس شما بر پاشنه‌هاى خود بازمى‏گشتید. ﴿66﴾تکبّرکنان بر آن قرآن به افسانه مشغول شده، ترک می‌کردید. ﴿67﴾آیا تأمّل نکردند در این سخن آیا آمده است به ایشان آنچه نیامده بود به پدران نخستین ایشان؟. ﴿68﴾آیا نشناختند پیغامبر خود را؟ پس ایشان به او نا آشنایند. ﴿69﴾آیا می‌گویند به وى دیوانگى است؟ بلکه آورده است پیش ایشان سخن راست را و بیشتر ایشان سخن راست را ناخواهانند. ﴿70﴾و اگر پیروى کردى خداى تعالى آرزوهاى ایشان را، هرآیینه بى‌انتظام شدندى آسمان‌ها و زمین و هر که میان ایشان است. بلکه آوردیم بدیشان پند ایشان را، پس ایشان از پند خویش روى گردانندگانند. ﴿71﴾آیا می‌خواهى از ایشان مزدى؟ پس مزد پروردگار تو بهتر است و او بهترین روزى دهندگان است. ﴿72﴾و هرآیینه تو می‌خوانى ایشان را به سوى راه راست. ﴿73﴾و هرآیینه آنان‌که ایمان نمى‏آرند به آخرت، از آن راه یکسو شوندگانند. ﴿74﴾

﴿۞وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَكَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ ٧٥ وَلَقَدۡ أَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡعَذَابِ فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ لِرَبِّهِمۡ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ ٧٦ حَتَّىٰٓ إِذَا فَتَحۡنَا عَلَيۡهِم بَابٗا ذَا عَذَابٖ شَدِيدٍ إِذَا هُمۡ فِيهِ مُبۡلِسُونَ ٧٧ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ لَكُمُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَٱلۡأَفۡ‍ِٔدَةَۚ قَلِيلٗا مَّا تَشۡكُرُونَ ٧٨ وَهُوَ ٱلَّذِي ذَرَأَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَإِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ ٧٩ وَهُوَ ٱلَّذِي يُحۡيِۦ وَيُمِيتُ وَلَهُ ٱخۡتِلَٰفُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ ٨٠ بَلۡ قَالُواْ مِثۡلَ مَا قَالَ ٱلۡأَوَّلُونَ ٨١ قَالُوٓاْ أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ ٨٢ لَقَدۡ وُعِدۡنَا نَحۡنُ وَءَابَآؤُنَا هَٰذَا مِن قَبۡلُ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٨٣ قُل لِّمَنِ ٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهَآ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٨٤ سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ٨٥ قُلۡ مَن رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلسَّبۡعِ وَرَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡعَظِيمِ ٨٦ سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ ٨٧ قُلۡ مَنۢ بِيَدِهِۦ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيۡءٖ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيۡهِ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٨٨ سَيَقُولُونَ لِلَّهِۚ قُلۡ فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ ٨٩﴾

و اگر رحم می‌کردیم بر ایشان و برمی‌داشتیم آنچه به ایشان است از سختى، هرآیینه پیوسته می‌شدند در بى‌راهى خود سرگشته شده. ﴿75﴾و هرآیینه گرفتار کردیم ایشان را به عذاب، پس نیایش نکردند پروردگار خود را و زارى ننمودند. ﴿76﴾[در غفلت خویش ماندند] تا وقتى که بگشادیم بر ایشان درى خداوندِ عذاب سخت، ناگهان ایشان در آنجا امید برندگانند. ﴿77﴾و اوست آن که بیافرید برای شما شنوایى و دیده‏ها و دل‌ها. اندکى شکرگزارى می‌کنید. ﴿78﴾و اوست آنکه پیدا کرد شما را در زمین و به سوى او برانگیخته خواهید شد. ﴿79﴾و اوست آنکه زنده می‌کند و می‌میراند و او راست آمد و شد شب و روز. آیا نمى‏فهمید؟. ﴿80﴾بلکه گفتند: مانند آنچه گفته بودند نخستینیان. ﴿81﴾گفتند آیا چون بمیریم و شویم خاکى و استخوانى چند، آیا ما برانگیخته خواهیم شد؟. ﴿82﴾هرآیینه وعده داده شد به این سخن ما را و پدران ما را پیش از این. نیست این مگر افسانه‏هاى پیشینیان. ﴿83﴾بگو کِه راست زمین و آنچه در آن است، اگر می‌دانید؟. ﴿84﴾خواهند گفت: این همه خدای راست. بگو آیا پندپذیر نمى‏شوید؟. ﴿85﴾بگو: کیست پروردگار آسمان‌هاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ؟. ﴿86﴾خواهند گفت: این همه خدای راست. بگو آیا نمى‏ترسید؟. ﴿87﴾بگو کیست آن که به دست اوست پادشاهى هر چیز و او زنهار می‌دهد و زنهار داده نمى‏شود بر خلاف او؟ بگویید اگر می‌دانید. ﴿88﴾خواهند گفت: این همه خدای راست. بگو پس از کجا فریب داده می‌شوید؟. ﴿89﴾

﴿ بَلۡ أَتَيۡنَٰهُم بِٱلۡحَقِّ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ ٩٠ مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا كَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَٰهِۢ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ ٩١ عَٰلِمِ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ فَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ ٩٢ قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ ٩٣ رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ٩٤ وَإِنَّا عَلَىٰٓ أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمۡ لَقَٰدِرُونَ ٩٥ ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ ٱلسَّيِّئَةَۚ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَصِفُونَ ٩٦ وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ ٩٧ وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ ٩٨ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ رَبِّ ٱرۡجِعُونِ ٩٩ لَعَلِّيٓ أَعۡمَلُ صَٰلِحٗا فِيمَا تَرَكۡتُۚ كَلَّآۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَآئِلُهَاۖ وَمِن وَرَآئِهِم بَرۡزَخٌ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ ١٠٠ فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ ١٠١ فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ ١٠٢ وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فِي جَهَنَّمَ خَٰلِدُونَ ١٠٣ تَلۡفَحُ وُجُوهَهُمُ ٱلنَّارُ وَهُمۡ فِيهَا كَٰلِحُونَ ١٠٤﴾

بلکه آورده‏ایم به ایشان سخن راست را و هرآیینه ایشان دروغگویند. ﴿90﴾هیچ فرزند نگرفته است خدا و نیست همراه او هیچ خدای دیگر، آنگاه ببردى هر خدائی چیزی که آفریده بود و هرآیینه غالب آمدى بعض ایشان بر بعض. به پاکى صفت می‌کنم خدای را از آنچه تقریر می‌کنند. ﴿91﴾دانندۀ نهان و آشکار است، برتر است از آنچه شریک مى‏آرند. ﴿92﴾بگو: اى پروردگار من! اگر بنمایى مرا آنچه ترسانیده می‌شوند. ﴿93﴾اى پروردگار من! داخل مکن مرا در گروه ستمکاران. ﴿94﴾و هرآیینه ما بر آنکه بنماییم تو را آنچه وعده می‌دهیم به ایشان، تواناییم. ﴿95﴾و مقابله کن بدى را به خصلتى که آن نیک است. ما داناتریم به آنچه بیان می‌کنند. ﴿96﴾و بگو [یا محمد]: اى پروردگار من! مى‏پناهم به تو از دغدغه‏های شیاطین. ﴿97﴾و مى‏پناهم به تو اى پروردگار من! از آنکه حاضر شوند پیش من. ﴿98﴾در غفلت خویش باشند تا وقتى که بیاید کسى را از ایشان موت. گوید: اى پروردگار من! بازگردان مرا. ﴿99﴾بُوَد که کار نیکو کنم در سرایى که بگذاشتمش، نه چنین باشد! هرآیینه این سخنى است که وى گویندۀ آن است و پیش ایشان حجابى باشد تا روزی که برانگیخته شوند. ﴿100﴾پس چون دمیده شود در صور، پس قرابت‌ها نباشد میان ایشان آن روز و نه با یکدیگر جواب سؤال کنند. ﴿101﴾پس هر که گران آید پل‏های ترازوی او، پس آن جماعت ایشانند رستگاران. ﴿102﴾و هر که سبک شد پل‌های ترازوى او، پس آن جماعت آنانند که زیان کردند در حق خویش، در دوزخ جاوید باشندگانند. ﴿103﴾می‌سوزد روى ایشان را آتش و ایشان آنجا رو ترش هستند. ﴿104﴾

﴿ أَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ ١٠٥ قَالُواْ رَبَّنَا غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا شِقۡوَتُنَا وَكُنَّا قَوۡمٗا ضَآلِّينَ ١٠٦ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡهَا فَإِنۡ عُدۡنَا فَإِنَّا ظَٰلِمُونَ ١٠٧ قَالَ ٱخۡسَ‍ُٔواْ فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ ١٠٨ إِنَّهُۥ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ ١٠٩ فَٱتَّخَذۡتُمُوهُمۡ سِخۡرِيًّا حَتَّىٰٓ أَنسَوۡكُمۡ ذِكۡرِي وَكُنتُم مِّنۡهُمۡ تَضۡحَكُونَ ١١٠ إِنِّي جَزَيۡتُهُمُ ٱلۡيَوۡمَ بِمَا صَبَرُوٓاْ أَنَّهُمۡ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ ١١١ قَٰلَ كَمۡ لَبِثۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ عَدَدَ سِنِينَ ١١٢ قَالُواْ لَبِثۡنَا يَوۡمًا أَوۡ بَعۡضَ يَوۡمٖ فَسۡ‍َٔلِ ٱلۡعَآدِّينَ ١١٣ قَٰلَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ لَّوۡ أَنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ١١٤ أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا وَأَنَّكُمۡ إِلَيۡنَا لَا تُرۡجَعُونَ ١١٥ فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡكَرِيمِ ١١٦ وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ ١١٧ وَقُل رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ ١١٨﴾

[گوییم] آیا خوانده نمى‏شد آیات من بر شما، پس آن را دروغ می‌داشتید؟. ﴿105﴾گفتند: اى پروردگار ما! غالب آمد بر ما بدبختى ما و بودیم گروهى گمرا. ﴿106﴾اى پروردگار ما! بیرون آر ما را از اینجا. پس اگر عود کنیم به کفر، پس هرآیینه ما ستمکار باشیم. ﴿107﴾[خدا] فرماید: به رسوایى در شوید در اینجا و سخن مگویید با من. ﴿108﴾هرآیینه گروهى از بندگان من می‌گفتند: اى پروردگار ما! ایمان آوردیم پس بیامرز ما را و ببخشاى بر ما و تو بهترین بخشایندگانى. ﴿109﴾پس مسخره گرفتید ایشان را تا حدی که فراموش گردانیدند یاد مرا از دلِ شما و شما بر ایشان می‌خندید. ﴿110﴾هرآیینه من جزا دادم ایشان را امروز به مقابلۀ صبر ایشان به آنکه ایشانند به مراد رسندگان. ﴿111﴾گوید خدا: چند مدّت درنگ کردید در زمین به حساب شمار سال‌ها؟. ﴿112﴾گفتند: درنگ کردیم یک روز یا بعض روز، پس بپرس از شمار کنندگان. ﴿113﴾گفت خدا: توقف نکردید مگر اندکى. کاش شما می‌دانستید. ﴿114﴾آیا پنداشتید که آفریدیم شما را بیهوده و آنکه شما به سوى ما گردانیده نشوید؟. ﴿115﴾پس برتر است خدا پادشاه ثابت. نیست هیچ معبود غیر او، پروردگار عرش گرامى قدر. ﴿116﴾و هر که بخواند با خدا معبود دیگر را، هیچ حجتى نیست پرستنده را بر ثبوت آن معبود. پس جز این نیست که حساب او نزدیک پروردگار اوست، هرآیینه رستگار نمی‌شوند کافران. ﴿117﴾و بگو: اى پروردگار من! بیامرز و ببخشاى و تو بهترین بخشایندگانى. ﴿118﴾

[837] یعنی نفخ روح و روییدن ناخن و موی. [838] یعنی به طریق قُوت. [839] یعنى بعض می‌میرد و بعض زنده می‌شود. [840] یعنی نعمت نیست، بلکه استدراج است. [841] یعنی نامه اعمال. [842] یعنی غیر انکار قرآن.