سُورَةُ الشُّورَىٰ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ حمٓ ١ عٓسٓقٓ ٢ كَذَٰلِكَ يُوحِيٓ إِلَيۡكَ وَإِلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكَ ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ٣ لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ ٤ تَكَادُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ يَتَفَطَّرۡنَ مِن فَوۡقِهِنَّۚ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمۡدِ رَبِّهِمۡ وَيَسۡتَغۡفِرُونَ لِمَن فِي ٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ ٥ وَٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيۡهِمۡ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ ٦ وَكَذَٰلِكَ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا لِّتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَا وَتُنذِرَ يَوۡمَ ٱلۡجَمۡعِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ فَرِيقٞ فِي ٱلۡجَنَّةِ وَفَرِيقٞ فِي ٱلسَّعِيرِ ٧ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَعَلَهُمۡ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ وَلَٰكِن يُدۡخِلُ مَن يَشَآءُ فِي رَحۡمَتِهِۦۚ وَٱلظَّٰلِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٍ ٨ أَمِ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءَۖ فَٱللَّهُ هُوَ ٱلۡوَلِيُّ وَهُوَ يُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ ٩ وَمَا ٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِيهِ مِن شَيۡءٖ فَحُكۡمُهُۥٓ إِلَى ٱللَّهِۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبِّي عَلَيۡهِ تَوَكَّلۡتُ وَإِلَيۡهِ أُنِيبُ ١٠

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

حم. ﴿1﴾عسق. ﴿2﴾همچنین وحى مى‏فرستد به سوى تو و به سوى آنان‌که پیش از تو بودند خداى غالب با حکمت. ﴿3﴾او راست آنچه در آسمان‌ها است و آنچه در زمین است و اوست بلند مرتبه بزرگ‏تر. ﴿4﴾نزدیک است که آسمان‌ها بشگافند از جانب بالاى خود [1024]و فرشتگان تسبیح می‌گویند همراه حمد پروردگار خویش و آمرزش طلب مى‏کنند براى آنان‌که در زمینند آگاه شو! هرآیینه خدا اوست آمرزگار مهربان. ﴿5﴾و آنان‌که دوستان گرفتند بجز خدا، خدا نگهبان است بر ایشان و نیستى تو بر ایشان متعهد. ﴿6﴾و همچنین وحى فرستادیم به سوى تو قرآنى عربى تا بترسانى اهل مکه را و آنان‌که گرداگرد آن هستند و بترسانى از روز قیامت هیچ شبهه نیست در آن گروهى در بهشت باشند و گروهى در دوزخ. ﴿7﴾و اگر خواستى خدا، گردانیدى ایشان را یک امت و لیکن درمى‏آرد هرکه را خواهد به رحمت خود و ستمکاران نیست ایشان را هیچ کارسازى و نه یارى دهنده. ﴿8﴾آیا دوستان گرفتند بجز خدا؟ پس خدا همونست کارساز و همون زنده می‌کند مردگان را و او بر هر چیز توانا است. ﴿9﴾و آنچه اختلاف کردید در آن، هرچه باشد پس فیصل کردن به او حواله به خدا است. این است خدا پروردگار من برو توکل کردم و به سوى او رجوع مى‏کنم. ﴿10﴾

﴿فَاطِرُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ جَعَلَ لَكُم مِّنۡ أَنفُسِكُمۡ أَزۡوَٰجٗا وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ أَزۡوَٰجٗا يَذۡرَؤُكُمۡ فِيهِۚ لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ ١١ لَهُۥ مَقَالِيدُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ ١٢ ۞شَرَعَ لَكُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا وَصَّىٰ بِهِۦ نُوحٗا وَٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ وَمَا وَصَّيۡنَا بِهِۦٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَىٰٓۖ أَنۡ أَقِيمُواْ ٱلدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُواْ فِيهِۚ كَبُرَ عَلَى ٱلۡمُشۡرِكِينَ مَا تَدۡعُوهُمۡ إِلَيۡهِۚ ٱللَّهُ يَجۡتَبِيٓ إِلَيۡهِ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِيٓ إِلَيۡهِ مَن يُنِيبُ ١٣ وَمَا تَفَرَّقُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى لَّقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُورِثُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ ١٤ فَلِذَٰلِكَ فَٱدۡعُۖ وَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَۖ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡۖ وَقُلۡ ءَامَنتُ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِن كِتَٰبٖۖ وَأُمِرۡتُ لِأَعۡدِلَ بَيۡنَكُمُۖ ٱللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمۡۖ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَلَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡۖ لَا حُجَّةَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمُۖ ٱللَّهُ يَجۡمَعُ بَيۡنَنَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ ١٥ ﴾

آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین است پیدا کرد براى شما از جنس شما زنان را و پیدا کرد از جنس چهارپایان اقسام چند پراکنده می‌کند شما را به این تدبیر نیست مانند او چیزى و اوست شنوای بینا. ﴿11﴾او راست کلیدهای آسمان‌ها و زمین. گشاده می‌کند روزى را براى هر که خواهد و تنگ می‌کند براى هر که خواهد هرآیینه او به هر چیز دانا است. ﴿12﴾مقرر کرد براى شما از آیین، آنچه امر کرده بود به اقامۀ آن نوح را و آنچه وحى فرستادیم به سوى تو و آنچه امر کردیم به اقامۀ آن ابراهیم و موسى و عیسى را [به این مضمون] که قائم کنید دین را و متفرق مشوید در آن. دشوار آمد بر مشرکان آنچه می‌خوانى ایشان را به آن. خدا برمى‏گزیند به سوى خود هرکه را خواهد و راه مى‏نماید به سوى خود هر که را رجوع مى‏کند [1025]. ﴿13﴾و پراکنده نشدند امت‌ها مگر بعد از آنکه آمد بدیشان دانش پراکنده شدند از روى حسد در میان خود و اگر نبودى سخنى که سابقا صادر شد از پروردگار تو مهلت داده شود تا از زمانى معین فیصل کرده می‌شد میان ایشان و هرآیینه آنان‌که داده شد ایشان را کتاب بعد از انبیا، در شبهۀ قوى‏اند از دین. ﴿14﴾پس به سوى این دین دعوت کن و قائم باش به حسب آنکه فرموده شد تو را و پیروى مکن خواهش کافران را و بگو: ایمان آوردم به آنچه فرود آورد خدا هر کتاب که هست و فرموده شد مرا که انصاف کنم میان شما. خدا پروردگار ماست و پروردگار شما است ما را عمل‌هاى ما است و شما را عمل‌هاى شما است. گفتگو نیست میان ما و میان شما [1026]. خدا جمع کند میان ما و میان شما و به سوى اوست بازگشت. ﴿15﴾

﴿وَٱلَّذِينَ يُحَآجُّونَ فِي ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا ٱسۡتُجِيبَ لَهُۥ حُجَّتُهُمۡ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمۡ وَعَلَيۡهِمۡ غَضَبٞ وَلَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٌ ١٦ ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ وَٱلۡمِيزَانَۗ وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّ ٱلسَّاعَةَ قَرِيبٞ ١٧ يَسۡتَعۡجِلُ بِهَا ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِهَاۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مُشۡفِقُونَ مِنۡهَا وَيَعۡلَمُونَ أَنَّهَا ٱلۡحَقُّۗ أَلَآ إِنَّ ٱلَّذِينَ يُمَارُونَ فِي ٱلسَّاعَةِ لَفِي ضَلَٰلِۢ بَعِيدٍ ١٨ ٱللَّهُ لَطِيفُۢ بِعِبَادِهِۦ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُۖ وَهُوَ ٱلۡقَوِيُّ ٱلۡعَزِيزُ ١٩ مَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلۡأٓخِرَةِ نَزِدۡ لَهُۥ فِي حَرۡثِهِۦۖ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرۡثَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَا لَهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ ٢٠ أَمۡ لَهُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْ شَرَعُواْ لَهُم مِّنَ ٱلدِّينِ مَا لَمۡ يَأۡذَنۢ بِهِ ٱللَّهُۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةُ ٱلۡفَصۡلِ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ ٢١ تَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا كَسَبُواْ وَهُوَ وَاقِعُۢ بِهِمۡۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِي رَوۡضَاتِ ٱلۡجَنَّاتِۖ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡكَبِيرُ ٢٢ ﴾

و آنان‌که گفتگو مى‏کنند در دین خدا بعد از آنکه قبول کرده شد فرمان او [1027]، مکابرۀ ایشان باطل است نزدیک پروردگار ایشان و بر ایشان است خشم و ایشان راست عذاب سخت. ﴿16﴾خدا آن است که فرود آورد کتاب را به راستى و ترازو را نیز و چه چیز مطلع ساخت تو را بر حقیقت امر شاید که آمدن قیامت قریب باشد. ﴿17﴾زود طلب مى‏کنند قیامت را آنان‌که ایمان ندارند به آن و آنان‌که باور داشته‏اند ترسانند از آن و می‌دانند که آن راست است آگاه شو! هرآیینه آنان‌که مکابره مى‏کنند در آمدن قیامت هرآیینه در گمراهى دوراند. ﴿18﴾خدا مهربان است بر بندگان خود روزى مى‏دهد هر که را خواهد و اوست توانای غالب. ﴿19﴾هر که خواسته باشد کشت آخرت، بیفزاییم براى او در کشت او و هر که خواسته باشد کشت دنیا، بدهیم او را بعض دنیا و نیست او را در آخرت هیچ نصیب. ﴿20﴾آیا کافران را شریکان هستند که مقرر کردند براى ایشان از دین آنچه نفرموده است آن را خدا؟ و اگر نبودى وعدۀ فیصل کردن البته فیصل کرده می‌شد میان ایشان و هرآیینه ستمکاران ایشان راست عذاب درد دهنده. ﴿21﴾ببینى ستمکاران را ترسان از جزاى آنچه به عمل آورده‏اند و آن البته رسنده است به ایشان و آنان‌که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‏اند در سبزه‏زار بوستان‌ها باشند، ایشان را باشد آنچه درخواست کنند نزدیک پروردگار خویش این است فضل بزرگ. ﴿22﴾

﴿ذَٰلِكَ ٱلَّذِي يُبَشِّرُ ٱللَّهُ عِبَادَهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِۗ قُل لَّآ أَسۡ‍َٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰۗ وَمَن يَقۡتَرِفۡ حَسَنَةٗ نَّزِدۡ لَهُۥ فِيهَا حُسۡنًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ شَكُورٌ ٢٣ أَمۡ يَقُولُونَ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗاۖ فَإِن يَشَإِ ٱللَّهُ يَخۡتِمۡ عَلَىٰ قَلۡبِكَۗ وَيَمۡحُ ٱللَّهُ ٱلۡبَٰطِلَ وَيُحِقُّ ٱلۡحَقَّ بِكَلِمَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ٢٤ وَهُوَ ٱلَّذِي يَقۡبَلُ ٱلتَّوۡبَةَ عَنۡ عِبَادِهِۦ وَيَعۡفُواْ عَنِ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ وَيَعۡلَمُ مَا تَفۡعَلُونَ ٢٥ وَيَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۚ وَٱلۡكَٰفِرُونَ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞ ٢٦ ۞وَلَوۡ بَسَطَ ٱللَّهُ ٱلرِّزۡقَ لِعِبَادِهِۦ لَبَغَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٖ مَّا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرُۢ بَصِيرٞ ٢٧ وَهُوَ ٱلَّذِي يُنَزِّلُ ٱلۡغَيۡثَ مِنۢ بَعۡدِ مَا قَنَطُواْ وَيَنشُرُ رَحۡمَتَهُۥۚ وَهُوَ ٱلۡوَلِيُّ ٱلۡحَمِيدُ ٢٨ وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦ خَلۡقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَثَّ ِيهِمَا مِن دَآبَّةٖۚ وَهُوَ عَلَىٰ جَمۡعِهِمۡ إِذَا يَشَآءُ قَدِيرٞ ٢٩ وَمَآ أَصَٰبَكُم مِّن مُّصِيبَةٖ فَبِمَا كَسَبَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖ ٣٠ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٖ ٣١ ﴾

این آن ثواب است که مژده می‌دهد خدا آن بندگان خود را که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‏اند. بگو: نمى‏طلبم از شما بر تبلیغ قرآن هیچ مزدى لیکن باید که پیش گیرید دوستى در میان خویشاوندان [1028]و هر که بکند نیکى بیفزاییم براى او در آن نیکى حسن را. هرآیینه خدا آمرزگار قدرشناس است. ﴿23﴾آیا می‌گویند: پیغامبر افترا کرده است بر خدا دروغ را؟ پس اگر خواهد خدا مهر نهد بر دل تو و نابود می‌سازد خدا بیهوده را و اثبات می‌کند دین درست را به سخن‌هاى خود، هرآیینه خدا داناست به آنچه در سینه‌هاست. ﴿24﴾و اوست آنکه قبول مى‏کند توبه را از بندگان خود و در می‌گذرد از جرم‌ها و می‌داند آنچه می‌کنید. ﴿25﴾و قبول می‌کند دعاى آنان‌که ایمان آورده‏اند و کارهاى شایسته کرده‏اند و زیاده مى‏دهد ایشان را از فضل خود و کافران ایشان راست عذاب سخت. ﴿26﴾و اگر فراخ کردى خدا رزق را بر بندگان خود البته فساد مى‏کردند در زمین و لیکن فرود مى‏آرد به آندازه آنچه خواهد هرآیینه خدا بر بندگان خود دانای بیناست. ﴿27﴾و اوست آنکه فرود مى‏آرد باران بعد از آنکه ناامید شدند و پراکنده می‌سازد رحمت خود را و اوست کارساز ستوده کار. ﴿28﴾و از نشانه‌هاى او آفریدن آسمان‌ها و زمین‏ است و آفریدن آنچه پراکنده کرده است در میان این هر دو از جانوران و او بر به هم آوردن ایشان وقتى که خواهد تواناست. ﴿29﴾و هرچه برسد به شما از مصیبت‌ها، پس به سبب گناهى است که به عمل آورد دست‌هاى شما و در می‌گذرد از بسیارى. ﴿30﴾و نیستید شما عاجز کننده در زمین و نیست شما را بجز خدا هیچ کارسازى و نصرت دهنده. ﴿31﴾

﴿ َمِنۡ ءَايَٰتِهِ ٱلۡجَوَارِ فِي ٱلۡبَحۡرِ كَٱلۡأَعۡلَٰمِ ٣٢ إِن يَشَأۡ يُسۡكِنِ ٱلرِّيحَ فَيَظۡلَلۡنَ رَوَاكِدَ عَلَىٰ ظَهۡرِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٍ ٣٣ أَوۡ يُوبِقۡهُنَّ بِمَا كَسَبُواْ وَيَعۡفُ عَن كَثِيرٖ ٣٤ وَيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ يُجَٰدِلُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٖ ٣٥ فَمَآ أُوتِيتُم مِّن شَيۡءٖ فَمَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۚ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ ٣٦ وَٱلَّذِينَ يَجۡتَنِبُونَ كَبَٰٓئِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡفَوَٰحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُواْ هُمۡ يَغۡفِرُونَ ٣٧ وَٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ ٣٨ وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡبَغۡيُ هُمۡ يَنتَصِرُونَ ٣٩ وَجَزَٰٓؤُاْ سَيِّئَةٖ سَيِّئَةٞ مِّثۡلُهَاۖ فَمَنۡ عَفَا وَأَصۡلَحَ فَأَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ ٤٠ وَلَمَنِ ٱنتَصَرَ بَعۡدَ ظُلۡمِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَا عَلَيۡهِم مِّن سَبِيلٍ ٤١ إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَظۡلِمُونَ ٱلنَّاسَ وَيَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ ٤٢ وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَٰلِكَ لَمِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ ٤٣ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن وَلِيّٖ مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَتَرَى ٱلظَّٰلِمِينَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ يَقُولُونَ هَلۡ إِلَىٰ مَرَدّٖ مِّن سَبِيلٖ ٤٤ ﴾

و از نشانه‌هاى او کشتی‌ها است در دریا مانند کوه‌ها. ﴿32﴾اگر خواهد بازدارد باد را، پس ایستاده شود کشتی‌ها بر پشت دریا. هرآیینه در این مقدمه نشانه‌ها است هر صبر کنندۀ شکرگذارنده را. ﴿33﴾یا اگر خواهد هلاک کند اهل کشتی‌ها را به سبب آنچه کردند و در می‌گذراند از تقصیرات بسیار تا انتقام کشد. ﴿34﴾تا بداند آنان‌که خصومت می‌کنند در آیات ما که نیست ایشان را هیچ مخلصی. ﴿35﴾پس آنچه داده شد شما را از هر جنس که باشد، پس اندک بهره‌ای است از زندگانى دنیا و آنچه نزدیک خدا است، بهتر است و پاینده‏تر است براى آنان‌که ایمان آورده‏اند و بر پروردگار خود توکل مى‏کنند. ﴿36﴾و براى آنان‌که پرهیز می‌کنند از گناهان کبیره و از بى‏حیایى‌ها و چون بخشم مى‏آیند ایشان مى‏آمرزند. ﴿37﴾و آنان‌که قبول کردند فرمان پروردگار خود را و برپا داشتند نماز را و کار ایشان از سر مشورت باشد با یکدیگر و از آنچه روزى دادیم ایشان را خرج می‌کنند. ﴿38﴾و آنان‌که چون برسد بدیشان تعدى ایشان انتقام مى‏کشند [1029]. ﴿39﴾و سزاى بدى، بدى است مانند آن. پس هر که درگذرد و قضیه راه باصلاح آرد، پس مزد او بر خدا است، هرآیینه خدا دوست نمی‌دارد ظالمان را. ﴿40﴾و هرآیینه کسی که انتقام کشد بعدِ مظلوم شدن خود، پس آن جماعت نیست بر ایشان هیچ راه ملامت. ﴿41﴾جز این نیست که راه ملامت بر آن جماعت است که ظلم می‌کنند بر مردمان و فساد مى‏طلبند در زمین، ناحق آن جماعت ایشان را است عذاب درد دهنده. ﴿42﴾و هر که صبر کند و بیامرزد هرآیینه این صفت [1030]از کارهای مقصود است. ﴿43﴾و هر که را گمراه کند خدا، پس نیست او را هیچ کارسازى بعد از وى و ببینى که ستمکاران چون معاینه کنند عذاب را، گویند: آیا هست به سوى بازگشتن هیچ راهى؟. ﴿44﴾

﴿وَتَرَىٰهُمۡ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا خَٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرۡفٍ خَفِيّٖۗ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ فِي عَذَابٖ مُّقِيمٖ ٤٥ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنۡ أَوۡلِيَآءَ يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِۗ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن سَبِيلٍ ٤٦ ٱسۡتَجِيبُواْ لِرَبِّكُم مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا مَرَدَّ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِۚ مَا لَكُم مِّن مَّلۡجَإٖ يَوۡمَئِذٖ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٖ ٤٧ فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظًاۖ إِنۡ عَلَيۡكَ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَإِنَّآ إِذَآ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ فَرِحَ بِهَاۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَإِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ كَفُورٞ ٤٨ لِّلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ يَهَبُ لِمَن يَشَآءُ إِنَٰثٗا وَيَهَبُ لِمَن يَشَآءُ ٱلذُّكُورَ ٤٩ أَوۡ يُزَوِّجُهُمۡ ذُكۡرَانٗا وَإِنَٰثٗاۖ وَيَجۡعَلُ مَن يَشَآءُ عَقِيمًاۚ إِنَّهُۥ عَلِيمٞ قَدِيرٞ ٥٠ ۞وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ ٱللَّهُ إِلَّا وَحۡيًا أَوۡ مِن وَرَآيِٕ حِجَابٍ أَوۡ يُرۡسِلَ رَسُولٗا فَيُوحِيَ بِإِذۡنِهِۦ مَا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ عَلِيٌّ حَكِيمٞ ٥١وَكَذَٰلِكَ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ رُوحٗا مِّنۡ أَمۡرِنَاۚ مَا كُنتَ تَدۡرِي مَا ٱلۡكِتَٰبُ وَلَا ٱلۡإِيمَٰنُ وَلَٰكِن جَعَلۡنَٰهُ نُورٗا نَّهۡدِي بِهِۦ مَن نَّشَآءُ مِنۡ عِبَادِنَاۚ وَإِنَّكَ لَتَهۡدِيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ ٥٢ صِرَٰطِ ٱللَّهِ ٱلَّذِي لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ أَلَآ إِلَى ٱللَّهِ تَصِيرُ ٱلۡأُمُورُ ٥٣﴾

و ببینى که ایشان را پیش آورده شود نزدیک دوزخ متواضع شده از خوارى مى‏نگرند به گوشۀ چشم و نیم گشاده و گفتند اهل ایمان: هرآیینه زیانکاران آنانند که در زیان دادند خویشتن را و خویشاوندان خود را روز قیامت. آگاه شو! هرآیینه ستمکاران در عذاب دایم باشند. ﴿45﴾و نباشد ایشان را کار سازان که نصرت دهند ایشان را بجز خدا و هر که را گمراه کند خدا نیست او را هیچ راهى. ﴿46﴾فرمان قبول کنید پروردگار خود را پیش از آنکه بیاید روزى که بازگشت نیست آن را از جانب خدا، نیست شما را هیچ پناهى آن روز و نیست براى شما هیچ بازخواست کننده. ﴿47﴾پس اگر روى بگردانند، پس نفرستادیم تو را بر ایشان نگهبان نیست بر تو مگر پیغام رسانیدن و هرآیینه ما چون بچشانیم آدمى را از جانب خود رحمتى شادمان شود به آن و اگر برسد به آدمیان مصیبتى به سبب آنچه پیش فرستاده است دست ایشان، پس آدمى ناسپاس دارنده است. ﴿48﴾خدا را است پادشاهى آسمان‌ها و زمین. مى‏آفرینند هرچه خواهد عطا مى‏کند دختران هر که را خواهد و عطا می‌کند پسران هر که را خواهد. ﴿49﴾یا جمع کند برای ایشان پسران و دختران و مى‏سازد هر که را خواهد نازاینده. هرآیینه او دانای تواناست. ﴿50﴾و ممکن نیست هیچ آدمى را که سخن گوید با او خدا، مگر به اشارت یا از پس پرده یا بفرستد فرشته را، پس نازل کند به حکم خدا آنچه خدا خواسته است. هرآیینه خدا بلند مرتبۀ با حکمت است [1031]. ﴿51﴾و همچنین وحى فرستادیم به سوى تو قرآن را از کلام خود نمى‏دانستى که چیست کتاب و نمى‏دانستى که چیست ایمان و لیکن ساخته‏ایم وحى را روشنى، راه می‌نماییم به آن هر که را خواهیم از بندگان خویش و هرآیینه تو هدایت می‌کنى به سوى راه راست. ﴿52﴾راه خدا که او راست آنچه در آسمان‌ها است و آنچه در زمین است آگاه شو! به سوى خدا باز می‌روند کارها. ﴿53﴾

[1024] یعنی از هیبت الهی، والله اعلم. [1025] یعنی به سوی حق. حاصل آن است که انبیا‡در اصولِ دین، متفق‌اند واختلافِ شرائع در فروع است و بس، والله اعلم. [1026] یعنی روز قیامت. [1027] یعنی جمعی در اسلام داخل شدند، والله اعلم. [1028] یعنی با من صله رحم کنید و ایذا نراسانید. [1029] مترجم گوید: یعنی اگر بر ضعیفی ظالم تعدی کند، بزرگانِ قبیله متفق شوند و انتقام کشند، والله اعلم. [1030] مترجم گوید: مغفرت در حق خود عزیمت است و انتقام رخصت و در حقِ ضعفای قوم، انتقام لازم است، مگر آن که ضعفا درگذارند، والله اعلم. [1031] مترجم گوید: اشارت، عبارت از دیدن خواب است و از القای علم در خاطر به طریق الهام و از پسِ پرده عبارت از آن است که آواز شنود و کسی را نبیند قسم ثالث آن است که فرشته به صورت آدمی متمثل شود و سخن گوید، والله اعلم.