سُورَةُ الجَاثِيةِ
بسم الله الرحمن الرحیم
﴿ حمٓ ١ تَنزِيلُ ٱلۡكِتَٰبِ مِنَ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ ٢ إِنَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ ٣ وَفِي خَلۡقِكُمۡ وَمَا يَبُثُّ مِن دَآبَّةٍ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ ٤ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن رِّزۡقٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ ءَايَٰتٞ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ ٥ تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَبِأَيِّ حَدِيثِۢ بَعۡدَ ٱللَّهِ وَءَايَٰتِهِۦ يُؤۡمِنُونَ ٦ وَيۡلٞ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ ٧ يَسۡمَعُ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسۡتَكۡبِرٗا كَأَن لَّمۡ يَسۡمَعۡهَاۖ فَبَشِّرۡهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٖ ٨ وَإِذَا عَلِمَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا شَيًۡٔا ٱتَّخَذَهَا هُزُوًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ ٩ مِّن وَرَآئِهِمۡ جَهَنَّمُۖ وَلَا يُغۡنِي عَنۡهُم مَّا كَسَبُواْ شَيۡٔٗا وَلَا مَا ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ ١٠ هَٰذَا هُدٗىۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَِٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ لَهُمۡ عَذَابٞ مِّن رِّجۡزٍ أَلِيمٌ ١١ ۞ٱللَّهُ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡبَحۡرَ لِتَجۡرِيَ ٱلۡفُلۡكُ فِيهِ بِأَمۡرِهِۦ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ ١٢ وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَتَفَكَّرُونَ ١٣
به نام خداوند بخشندۀ مهربان
حم [1046]. ﴿1﴾فروفرستادن این کتاب از جانب خداى غالب با حکمت است. ﴿2﴾هرآیینه در آسمان‌ها و زمین نشانه‌ها است باوردارندگان را. ﴿3﴾و در آفرینش شما و در آفرینش آنچه پراکنده می‌سازد از جانوران، نشانه‌ها است قومى را که یقین می‌کنند. ﴿4﴾در آمدوشدِ شب و روز و در آنکه فرود آورد خدا از آسمان روزى را، پس زنده کرد به سبب باران زمین را بعد مرده بودن آن و در گردانیدن بادها نشانه‌ها است قومى را که درمىیابند. ﴿5﴾این نشانه‌هاى خدا است، می‌خوانیم آن را بر تو به راستى. پس به کدام سخن بعد پند خدا و آیت‌هاى او ایمان آرند؟!. ﴿6﴾واى هر دروغگوى گناهکار را. ﴿7﴾مىشنود آیاتِ خدا راکه خوانده مىشود بر وى، باز لازم می‌گیرد کفر تکبر کرده. گویا نشنیده است آن را، پس مژده ده او را به عذاب درد دهنده. ﴿8﴾و چون واقف شد بر چیزى از آیات ما تمسخر گیرد آن را آن جماعت ایشان را است عذاب خوار کننده. ﴿9﴾آن طرف ایشان دوزخ است و دفع نکند از ایشان آنچه کسب کردند چیزی را و دفع نکند نیز آنکه دوستان گرفتهاند بجز خدا و ایشان راست عذاب بزرگ. ﴿10﴾این قرآن هدایت است و آنان‌که کافر شدند به آیات پروردگار خویش ایشان راست عذاب درد دهنده از جنس عقوبت سخت. ﴿11﴾خدای آن است که مسخّر کرد براى شما دریا را تا روان شوند کشتی‌ها در آن به فرمان او و تا طلب معیشت کنید از فضل او و بود که شما شکرگزارى کنید. ﴿12﴾و مسخر کرد براى شما آنچه در آسمان‌هاست و آنچه در زمین است، همه یکجا پدید آورده از جانب خود. هرآیینه در این مقدمه نشانه‌ها است گروهى را که تفکر مىکنند. ﴿13﴾
﴿قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغۡفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ لِيَجۡزِيَ قَوۡمَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ١٤ مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَاۖ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُمۡ تُرۡجَعُونَ ١٥ وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ ١٦ وَءَاتَيۡنَٰهُم بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِۖ فَمَا ٱخۡتَلَفُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ ١٧ ثُمَّ جَعَلۡنَٰكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَٱتَّبِعۡهَا وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ ١٨ إِنَّهُمۡ لَن يُغۡنُواْ عَنكَ مِنَ ٱللَّهِ شَيۡٔٗاۚ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضُهُمۡ أَوۡلِيَآءُ بَعۡضٖۖ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُتَّقِينَ ١٩ هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞ لِّقَوۡمٖ يُوقِنُونَ ٢٠ أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ ٱجۡتَرَحُواْ ٱلسَّئَِّاتِ أَن نَّجۡعَلَهُمۡ كَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَوَآءٗ مَّحۡيَاهُمۡ وَمَمَاتُهُمۡۚ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ ٢١ وَخَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ وَلِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ ٢٢﴾
بگو مسلمانان را که: درگذر کنند از آن جماعت که توقع روزهاى خدا ندارند [1047]تا سزا دهد خدا گروهى را از ایشان به حسب آنچه می‌کردند. ﴿14﴾هر که بکند کار شایسته، پس نفع او راست و هر که بد کارى کند پس وبال برو است باز به سوى پروردگار خویش رجوع کرده خواهد شد. ﴿15﴾و هرآیینه دادیم بنى اسراییل را کتاب و دانشمندى و پیغامبرى و روزى دادیم ایشان را از نعمتهاى پاکیزه و فضیلت دادیم ایشان را بر عالمها. ﴿16﴾و دادیم ایشان را نشانه‌ها واضح در باب دین، پس اختلاف نکردند مگر بعد از آنکه آمد بدیشان دانش از روى تعدّى با یکدیگر، هرآیینه پروردگار تو فیصل کند میان ایشان روز قیامت در آنچه اختلاف می‌کردند در آن. ﴿17﴾باز ساختیم تو را بر راه ظاهر از دین، پس پیروى کن آن را و پیروى مکن خواهش آنان‌که نمی‌دانند. ﴿18﴾هرآیینه ایشان دفع نخواهند کرد از تو چیزى از عقوبت خدا و هرآیینه ستمکاران بعض ایشان کارسازان بعضاند و خدا کارساز متقیان است. ﴿19﴾این قرآن، دلیلها که واضح است مردمان را و هدایت است و بخشایش گروهى را که یقین می‌کنند. ﴿20﴾آیا پنداشتند آنان‌که کردند جرم‌ها که بکنیم ایشان را مانند آنان‌که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند، یکسان باشند زندگانى ایشان و مردن ایشان بد حکم ایشان است این حکم. ﴿21﴾و آفرید خدا آسمان‌ها و زمین به تدبیر درست و تا عاقبت کار جزا داده شود هر شخصى به حسب آنچه عمل کرده است و بر ایشان ستم کرده نشود. ﴿22﴾
﴿ أَفَرَءَيۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَأَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلۡمٖ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَقَلۡبِهِۦ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةٗ فَمَن يَهۡدِيهِ مِنۢ بَعۡدِ ٱللَّهِۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ٢٣ وَقَالُواْ مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا يُهۡلِكُنَآ إِلَّا ٱلدَّهۡرُۚ وَمَا لَهُم بِذَٰلِكَ مِنۡ عِلۡمٍۖ إِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ ٢٤ وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتُواْ بَِٔابَآئِنَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ ٢٥ قُلِ ٱللَّهُ يُحۡيِيكُمۡ ثُمَّ يُمِيتُكُمۡ ثُمَّ يَجۡمَعُكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ ٢٦ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَيَوۡمَ تَقُومُ ٱلسَّاعَةُ يَوۡمَئِذٖ يَخۡسَرُ ٱلۡمُبۡطِلُونَ ٢٧ وَتَرَىٰ كُلَّ أُمَّةٖ جَاثِيَةٗۚ كُلُّ أُمَّةٖ تُدۡعَىٰٓ إِلَىٰ كِتَٰبِهَا ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٢٨ هَٰذَا كِتَٰبُنَا يَنطِقُ عَلَيۡكُم بِٱلۡحَقِّۚ إِنَّا كُنَّا نَسۡتَنسِخُ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ ٢٩ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُدۡخِلُهُمۡ رَبُّهُمۡ فِي رَحۡمَتِهِۦۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ ٣٠ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَفَلَمۡ تَكُنۡ ءَايَٰتِي تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱسۡتَكۡبَرۡتُمۡ وَكُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّجۡرِمِينَ ٣١ وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَٱلسَّاعَةُ لَا رَيۡبَ فِيهَا قُلۡتُم مَّا نَدۡرِي مَا ٱلسَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنّٗا وَمَا نَحۡنُ بِمُسۡتَيۡقِنِينَ ٣٢ وَبَدَا لَهُمۡ سَئَِّاتُ مَا عَمِلُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ ٣٣ وَقِيلَ ٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰكُمۡ كَمَا نَسِيتُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَا وَمَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ ٣٤ ذَٰلِكُم بِأَنَّكُمُ ٱتَّخَذۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ هُزُوٗا وَغَرَّتۡكُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ فَٱلۡيَوۡمَ لَا يُخۡرَجُونَ مِنۡهَا وَلَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ ٣٥ فَلِلَّهِ ٱلۡحَمۡدُ رَبِّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَرَبِّ ٱلۡأَرۡضِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٣٦ وَلَهُ ٱلۡكِبۡرِيَآءُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ٣٧﴾
آیا دیدى کسى را که معبود خود گرفته است خواهش نفس خود را و گمراه کرد او را خدا با وجود دانش و مهر، بنهاد بر گوش او و دل او و پیدا کرد بر چشم او پرده؟! پس کیست که راه نماید او را بعد خدا آیا پند نمىگیرید؟. ﴿23﴾و گفتند: نیست زندگانى مگر همین زندگانى این جهانى ما، مىمیریم و زنده می‌شویم و هلاک نمىکند ما را مگر زمانه! و نیست ایشان را به این مقدّمه هیچ دانش نیستند ایشان مگر گمان کننده. ﴿24﴾و چون خوانده شود بر ایشان آیت‌هاى ما واضح آمده نبود شبهه ایشان مگر آنکه گویند: بیارید پدران ما را اگر هستید راستگویان؟. ﴿25﴾بگو: خدا زنده می‌کند شما را باز می‌میراند شما را باز جمع کند شما را بر روز قیامت، هیچ شبهه نیست در آن و لیکن اکثر مردمان نمىدانند. ﴿26﴾و خدای راست پادشاهى آسمان‌ها و زمین و روزی که قایم شود قیامت، آن روز زیانکار شوند تباهکاران. ﴿27﴾و ببینى هر گروهى را به زانو درآمده. هر گروهى را خوانده شود به سوى نامۀ اعمال او. گوییم: امروز جزا داده شود شما را به حسب آنچه می‌کردید. ﴿28﴾گوییم: این نامۀ ماست که اظهار حقیقت می‌کند بر شما به راستى، هرآیینه ما مىنوشتیم آنچه شما عمل می‌کردید. ﴿29﴾پس اما آنان‌که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند پس درآرد ایشان را پروردگار ایشان در رحمت خود این است فیروزى ظاهر. ﴿30﴾و اما آنان‌که کافر شدند، [ایشان را گوییم]: آیا خوانده نمىشد بر شما آیات من، پس تکبّر کردید و قوم گناهکاران بودید؟!. ﴿31﴾و چون گفته می‌شد که وعدۀ خدا راست است و قیامت هیچ شبهه نیست در آن گفتید: نمی‌دانیم چیست قیامت! تصوّر نمىکنیم آن را مگر به احتمال ضعیف و نیستیم ما یقین کننده. ﴿32﴾و ظاهر شد ایشان را عقوبت‌ها و آنچه به آن عمل کرده بودند و فروگرفت ایشان را آنچه به آن استهزا می‌کردند. ﴿33﴾و گفته شود: امروز فراموش کنیم شما را چنانکه فراموش کردید ملاقات این روز خود را و جاى شما دوزخ است و نیست شما را هیچ نصرت دهنده. ﴿34﴾این عذاب به سبب آن است که شما به تمسخر گرفتید آیات خدا را و فریفته کرد شما را زندگانى دنیا، پس امروز بیرون کرده نشوند از دوزخ و نه از ایشان رضامند ساختن خدا طلب کرده شود. ﴿35﴾پس خدای راست ستایش، پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمین پروردگار عالمها. ﴿36﴾و او راست بزرگى در آسمان‌ها و زمین و اوست غالب با حکمت. ﴿37﴾
[1046] یعنی باران. [1047] یعنی معتقد نیستند که حوادث جزای اعمالِ ایشان باشد.