سُورَةُ فُصِّلَتۡ

بسم الله الرحمن الرحیم

﴿ حمٓ ١ تَنزِيلٞ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٢ كِتَٰبٞ فُصِّلَتۡ ءَايَٰتُهُۥ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا لِّقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ ٣ بَشِيرٗا وَنَذِيرٗا فَأَعۡرَضَ أَكۡثَرُهُمۡ فَهُمۡ لَا يَسۡمَعُونَ ٤ وَقَالُواْ قُلُوبُنَا فِيٓ أَكِنَّةٖ مِّمَّا تَدۡعُونَآ إِلَيۡهِ وَفِيٓ ءَاذَانِنَا وَقۡرٞ وَمِنۢ بَيۡنِنَا وَبَيۡنِكَ حِجَابٞ فَٱعۡمَلۡ إِنَّنَا عَٰمِلُونَ ٥ قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ فَٱسۡتَقِيمُوٓاْ إِلَيۡهِ وَٱسۡتَغۡفِرُوهُۗ وَوَيۡلٞ لِّلۡمُشۡرِكِينَ ٦ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ كَٰفِرُونَ ٧ إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ أَجۡرٌ غَيۡرُ مَمۡنُونٖ ٨ ۞قُلۡ أَئِنَّكُمۡ لَتَكۡفُرُونَ بِٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ فِي يَوۡمَيۡنِ وَتَجۡعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٩ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِيَ مِن فَوۡقِهَا وَبَٰرَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَآ أَقۡوَٰتَهَا فِيٓ أَرۡبَعَةِ أَيَّامٖ سَوَآءٗ لِّلسَّآئِلِينَ ١٠ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَهِيَ دُخَانٞ فَقَالَ لَهَا وَلِلۡأَرۡضِ ٱئۡتِيَا طَوۡعًا أَوۡ كَرۡهٗا قَالَتَآ أَتَيۡنَا طَآئِعِينَ ١١﴾

به نام خداوند بخشندۀ مهربان

حم. ﴿1﴾این فروفرستادن است از جانب خداى بخشایندۀ مهربان. ﴿2﴾این کتابی است واضح ساخته شد آیات او را در حالتى که قرآن عربى است، براى قومی که مى‏دانند. ﴿3﴾در حالی که مژده دهنده و ترساننده است، پس روگردان شدند اکثر مردمان پس ایشان نمى‏شنوند. ﴿4﴾و گفتند: دل‌هاى ما در پرده‌هاست از آنچه می‌خوانى ما را به سوى آن و در گوش ما گرانى هست و میان ما و میان تو حجابى است، پس کار کن هرآیینه ما کار کننده‏ایم [1013]. ﴿5﴾بگو: جز این نیست که من آدمى‏ام مانند شما، وحى کرده می‌شود به سوى من که پروردگار شما معبود یگانه است، پس راست متوجه شوید به سوى او و طلب آمرزش کنید ازو و واى مشرکان را! . ﴿6﴾آنان که نمی‌دهند زکات و ایشان به آخرت نامعتقدانند. ﴿7﴾هرآیینه آنان‌که ایمان آوردند و کارهاى شایسته کردند ایشان راست مزد غیر مقطوع. ﴿8﴾بگو: آیا شما نامعتقد می‌شوید به کسی که آفرید زمین را در دو روز و مقرر می‌کنید همسران را براى او؟ این است پروردگار عالم‌ها. ﴿9﴾و پیدا کرد در زمین کوه‌ها بالاى آن و برکت نهاد در آن و اندازه کرد اندر آن قوّت اهل آن را در تتمۀ چهار روز بیان واضح کرده شده براى سؤال کنندگان. ﴿10﴾باز متوجه شد به سوى آسمان و او مانند دود بود پس گفت او را و زمین را نیز: بیایید به خوشى یا ناخوشى [1014]. گفتند هر دو آمدیم به خوشى. ﴿11﴾

﴿ فَقَضَىٰهُنَّ سَبۡعَ سَمَٰوَاتٖ فِي يَوۡمَيۡنِ وَأَوۡحَىٰ فِي كُلِّ سَمَآءٍ أَمۡرَهَاۚ وَزَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِمَصَٰبِيحَ وَحِفۡظٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ ١٢ فَإِنۡ أَعۡرَضُواْ فَقُلۡ أَنذَرۡتُكُمۡ صَٰعِقَةٗ مِّثۡلَ صَٰعِقَةِ عَادٖ وَثَمُودَ ١٣ إِذۡ جَآءَتۡهُمُ ٱلرُّسُلُ مِنۢ بَيۡنِ أَيۡدِيهِمۡ وَمِنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۖ قَالُواْ لَوۡ شَآءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةٗ فَإِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ ١٤ فَأَمَّا عَادٞ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَقَالُواْ مَنۡ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةًۖ أَوَ لَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَهُمۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗۖ وَكَانُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ ١٥ فَأَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِمۡ رِيحٗا صَرۡصَرٗا فِيٓ أَيَّامٖ نَّحِسَاتٖ لِّنُذِيقَهُمۡ عَذَابَ ٱلۡخِزۡيِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَخۡزَىٰۖ وَهُمۡ لَا يُنصَرُونَ ١٦ وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيۡنَٰهُمۡ فَٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡعَمَىٰ عَلَى ٱلۡهُدَىٰ فَأَخَذَتۡهُمۡ صَٰعِقَةُ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡهُونِ بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ١٧ وَنَجَّيۡنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ ١٨ وَيَوۡمَ يُحۡشَرُ أَعۡدَآءُ ٱللَّهِ إِلَى ٱلنَّارِ فَهُمۡ يُوزَعُونَ ١٩ حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَيۡهِمۡ سَمۡعُهُمۡ وَأَبۡصَٰرُهُمۡ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٢٠﴾

پس ساخت هفت آسمان در دو روز دیگر و وحى فرستاد در هر آسمانى تدبیر آن را و بیاراستیم آسمان دنیا را بچراغ‌ها [1015]و نگاه داشتیم [1016]. این است تدبیر خداى غالب دانا. ﴿12﴾پس اگر روى گردان شوند بگو: ترسانیدم شما را از عقوبتى مانند عقوبت عاد و ثمود. ﴿13﴾وقتى که آمدند بدیشان پیغامبران از پیش روى ایشان و از پس پشت ایشان که عبادت مکنید مگر خداى را، گفتند: اگر خواستى پروردگار ما فروفرستادى فرشتگان را، پس هرآیینه ما به آنچه فرستاده شدید همراه آن نامعتقدیم. ﴿14﴾امّا قوم عاد، پس تکبّر کردند در زمین ناحق و گفتند: کیست زیاده‏تر از ما به قوّت؟ آیا ندیدند که آن خداى که بیافرید ایشان را او زیاده‏تر است از ایشان به قوت و ایشان به آیات ما انکار مى‏کردند. ﴿15﴾پس فرستادیم بر ایشان بادى تند در روزهاى شوم تا بچشانیم ایشان را عذاب رسوایى در زندگانى دنیا و هرآیینه عذاب آخرت رسوا کننده‏تر است و ایشان نصرت داده نشوند. ﴿16﴾و اما ثمود پس راه نمودیم ایشان را، پس اختیار کردند نابینایى را بر راه‏یابى، پس درگرفت ایشان را عقوبت سخت عذاب خوارى به سبب آنچه مى‏کردند. ﴿17﴾و نجات دادیم آنان را که ایمان آوردند و پرهیزگارى می‌کردند. ﴿18﴾و آن روزی که برانگیخته شوند دشمنان خدا روان ساخته به سوى آتش پس ایشان به این صفت باشند [1017]. ﴿19﴾تا وقتى که بیایند نزدیک دوزخ، گواهى دهد بر ایشان گوش ایشان و چشم ایشان و پوست ایشان به آنچه می‌کردند. ﴿20﴾

﴿ وَقَالُواْ لِجُلُودِهِمۡ لِمَ شَهِدتُّمۡ عَلَيۡنَاۖ قَالُوٓاْ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِيٓ أَنطَقَ كُلَّ شَيۡءٖۚ وَهُوَ خَلَقَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ ٢١ وَمَا كُنتُمۡ تَسۡتَتِرُونَ أَن يَشۡهَدَ عَلَيۡكُمۡ سَمۡعُكُمۡ وَلَآ أَبۡصَٰرُكُمۡ وَلَا جُلُودُكُمۡ وَلَٰكِن ظَنَنتُمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يَعۡلَمُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَعۡمَلُونَ ٢٢ وَذَٰلِكُمۡ ظَنُّكُمُ ٱلَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمۡ أَرۡدَىٰكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٢٣ فَإِن يَصۡبِرُواْ فَٱلنَّارُ مَثۡوٗى لَّهُمۡۖ وَإِن يَسۡتَعۡتِبُواْ فَمَا هُم مِّنَ ٱلۡمُعۡتَبِينَ ٢٤ ۞وَقَيَّضۡنَا لَهُمۡ قُرَنَآءَ فَزَيَّنُواْ لَهُم مَّا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَحَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِۖ إِنَّهُمۡ كَانُواْ خَٰسِرِينَ ٢٥ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَسۡمَعُواْ لِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَٱلۡغَوۡاْ فِيهِ لَعَلَّكُمۡ تَغۡلِبُونَ ٢٦ فَلَنُذِيقَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَذَابٗا شَدِيدٗا وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَسۡوَأَ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٢٧ ذَٰلِكَ جَزَآءُ أَعۡدَآءِ ٱللَّهِ ٱلنَّارُۖ لَهُمۡ فِيهَا دَارُ ٱلۡخُلۡدِ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ ٢٨ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ رَبَّنَآ أَرِنَا ٱلَّذَيۡنِ أَضَلَّانَا مِنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ نَجۡعَلۡهُمَا تَحۡتَ أَقۡدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ ٱلۡأَسۡفَلِينَ ٢٩﴾

و گفتند پوست‌هاى خود را: چرا گواهى دادید بر ما؟ گویند: گویا کرد ما را آن خدایی که گویا کرده است هر چیزی را و او بیافرید شما را اوّل بار و به سوى او بازگردانیده شوید. ﴿21﴾و در پرده پنهان نمى‏شدید [1018]که گواهى دهد بر شما گوش شما و چشم‌هاى شما و پوست شما و لیکن پنداشتید که خدا نمی‌داند بسیار از آنچه می‌کنید. ﴿22﴾و این گمان شما که به غلط اندیشه کردید در حق پروردگار خویش هلاک کرد شما را، پس زیانکار گشتید. ﴿23﴾پس اگر صبر کنند پس چه امکان؟ آتش خوابگاه ایشان است و اگر عفو طلبند، پس نیستند ایشان عفو کرده شده. ﴿24﴾و برگماشتیم براى ایشان همنشینان [1019]، پس آراسته کردند آن هم نشینان براى ایشان آنچه پیش روى ایشان است و آنچه، پس پشت ایشان است [1020]و ثابت شد بر ایشان وعدۀ عذاب داخل شده در امتانى که پیش از ایشان گذشته‏اند از جن و آدمیان، هرآیینه ایشان زیانکار بودند. ﴿25﴾و گفتند کافران: مشنوید این قرآن را و سخن بیهوده گویید در اثناى خواندن آن بود که شما غالب شوید. ﴿26﴾پس البته بچشانیم کافران را عذاب سخت و البته جزا دهیم ایشان را به حسب بدترین آنچه می‌کردند. ﴿27﴾این است جزاى دشمنان خدا که آتش است، ایشان را در آنجا منزل على الدوام باشند. پاداش دادیم بر حسب آنچه به آیات ما انکار می‌کردند. ﴿28﴾و گویند کافران: اى پروردگار ما! بنما ما را آن دو کس [1021]که گمراه ساختند ما را از جنس جن و از جنس انس تا درآریم آن هر دو را زیر قدم‌هاى خود تا شوند از فروترماندگان. ﴿29﴾

﴿ إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَبۡشِرُواْ بِٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ ٣٠ نَحۡنُ أَوۡلِيَآؤُكُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَكُمۡ فِيهَا مَا تَشۡتَهِيٓ أَنفُسُكُمۡ وَلَكُمۡ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ ٣١ نُزُلٗا مِّنۡ غَفُورٖ رَّحِيمٖ ٣٢ وَمَنۡ أَحۡسَنُ قَوۡلٗا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ ٣٣ وَلَا تَسۡتَوِي ٱلۡحَسَنَةُ وَلَا ٱلسَّيِّئَةُۚ ٱدۡفَعۡ بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِي بَيۡنَكَ وَبَيۡنَهُۥ عَدَٰوَةٞ كَأَنَّهُۥ وَلِيٌّ حَمِيمٞ ٣٤ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٖ ٣٥ وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ ٣٦ وَمِنۡ ءَايَٰتِهِ ٱلَّيۡلُ وَٱلنَّهَارُ وَٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُۚ لَا تَسۡجُدُواْ لِلشَّمۡسِ وَلَا لِلۡقَمَرِ وَٱسۡجُدُواْۤ لِلَّهِۤ ٱلَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمۡ إِيَّاهُ تَعۡبُدُونَ ٣٧ فَإِنِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فَٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَهُمۡ لَا يَسۡ‍َٔمُونَ۩ ٣٨﴾

هرآیینه آنان‌که گفتند: پروردگار ما خداست باز قایم ماندند، فرو مى‏آیند بر ایشان فرشتگان [1022]که مترسید و اندوه مخورید و خوشحال شوید به بهشتى که شما را وعده داده مى‏شد. ﴿30﴾ما دوستان شما بودیم در زندگانى دنیا و در آخرت نیز و شما را است در اینجا آنچه بطلبد نفس شما و شما را است آنجا آنچه درخواست کنید. ﴿31﴾به طریق مهمانى از جانب خداى آمرزگار مهربان. ﴿32﴾و کیست نیکوتر به اعتبار سخن از شخصى که دعوت کرد مردمان را به سوى خدا و کار شایسته کرد و گفت: هرآیینه من از مسلمانانم؟. ﴿33﴾و برابر نیست نیکى و بدى جواب بازده به خصلتى که آن بهتر است، پس ناگاه آن کس که میان تو و میان وى دشمنى است گویا که وى کارسازى خویشاوند شده است. ﴿34﴾و قرین کرده نمی‌شود به این خصلت مگر آنان‌که صبر کردند و قرین کرده نمی‌شود به این خصلت مگر صاحب نصیب بزرگ. ﴿35﴾و اگر بازگرداند تو را وسوسۀ بازگرداننده از جانب شیطان، پس پناه طلب کن به خدا، هرآیینه خدا همون است شنوای دانا. ﴿36﴾و از نشانه‌هاى او است شب و روز و آفتاب و ماه سجده نکنید آفتاب را و نه ماه را و سجده کنید خدای را که آفرید این چیزها را اگر او را فقط عبادت می‌کنید. ﴿37﴾پس اگر تکبّر کنند کافران چه باک، پس آنان‌که نزدیک پروردگار تواند به پاکى یاد می‌کنند او را شب و روز و ایشان مانده نمى‏شوند. ﴿38﴾

﴿ وَمِنۡ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنَّكَ تَرَى ٱلۡأَرۡضَ خَٰشِعَةٗ فَإِذَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡهَا ٱلۡمَآءَ ٱهۡتَزَّتۡ وَرَبَتۡۚ إِنَّ ٱلَّذِيٓ أَحۡيَاهَا لَمُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ ٣٩ إِنَّ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا لَا يَخۡفَوۡنَ عَلَيۡنَآۗ أَفَمَن يُلۡقَىٰ فِي ٱلنَّارِ خَيۡرٌ أَم مَّن يَأۡتِيٓ ءَامِنٗا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ ٱعۡمَلُواْ مَا شِئۡتُمۡ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ ٤٠ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلذِّكۡرِ لَمَّا جَآءَهُمۡۖ وَإِنَّهُۥ لَكِتَٰبٌ عَزِيزٞ ٤١ لَّا يَأۡتِيهِ ٱلۡبَٰطِلُ مِنۢ بَيۡنِ يَدَيۡهِ وَلَا مِنۡ خَلۡفِهِۦۖ تَنزِيلٞ مِّنۡ حَكِيمٍ حَمِيدٖ ٤٢ مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدۡ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبۡلِكَۚ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغۡفِرَةٖ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٖ ٤٣ وَلَوۡ جَعَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا أَعۡجَمِيّٗا لَّقَالُواْ لَوۡلَا فُصِّلَتۡ ءَايَٰتُهُۥٓۖ ءَا۬عۡجَمِيّٞ وَعَرَبِيّٞۗ قُلۡ هُوَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ هُدٗى وَشِفَآءٞۚ وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ فِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٞ وَهُوَ عَلَيۡهِمۡ عَمًىۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُنَادَوۡنَ مِن مَّكَانِۢ بَعِيدٖ ٤٤ وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ ٤٥ مَّنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ أَسَآءَ فَعَلَيۡهَاۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ ٤٦﴾

و از نشانه‌هاى او آن است که مى‏بینى زمین را فرسوده، پس وقتى که فرود آوردیم بر سر آن آب را به جنبش آمد و بلند شد. هرآیینه آن که زنده کرده است زمین را البته زنده کنندۀ مردگان است هرآیینه او بر همه چیز توانا است. ﴿39﴾هرآیینه آنان‌که کج‌روى مى‏کنند در آیات ما، پوشیده نیستند از ما آیا کسی که انداخته شود در آتش بهتر است یا کسی که بیاید ایمن شده روز قیامت؟ بکنید هرچه خواهید هرآیینه خدا به آنچه می‌کنید بینا است. ﴿40﴾هرآیینه آنان‌که کافر شدند به قرآن وقتى که آمد بدیشان، پوشیده نیستند از ما و به تحقیق آن کتابى است گرامى قدر. ﴿41﴾راه نمى‏یابد بدو باطل از پیش روى او و نه از پس پشت او. فرستاده شده است از خدا دانای ستوده. ﴿42﴾[یا محمد] گفته نمى‏شود تو را مگر آنچه گفته شده بود پیغامبران را پیش از تو هرآیینه پروردگار تو خداوند آمرزش است و خداوندِ عقوبتِ درد دهنده است. ﴿43﴾و اگر می‌ساختیم این کتاب را قرآنى به زبان عجم، هرآیینه مى‏گفتند کافران عرب: چرا واضح کرده نشد آیات او را آیا [قرآن] عجمى است و [مخاطب] عربى؟ بگو: قرآن مسلمانان را هدایت و شفا است و آنان‌که ایمان ندارند در گوش ایشان گرانى است و آن قرآن بر ایشان کورى است. آن جماعت به مثل چنانند که آواز داده می‌شوند از جاى دور. ﴿44﴾و هرآیینه دادیم موسى را کتاب، پس اختلاف کرده شد در آن و اگر نبودى کلمه‌ای که سابق صادر شد از پروردگار تو، البته فیصل کرده شدى در میان ایشان و هرآیینه ایشان در شک قوى‏اند از طرفِ قرآن. ﴿45﴾هر که بکند کار نیک، پس نفع او راست و هر که بدکارى کند پس وبال بر ویست و نیست پروردگار تو ستم کننده بر بندگان. ﴿46﴾

﴿ ۞إِلَيۡهِ يُرَدُّ عِلۡمُ ٱلسَّاعَةِۚ وَمَا تَخۡرُجُ مِن ثَمَرَٰتٖ مِّنۡ أَكۡمَامِهَا وَمَا تَحۡمِلُ مِنۡ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلۡمِهِۦۚ وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ أَيۡنَ شُرَكَآءِي قَالُوٓاْ ءَاذَنَّٰكَ مَامِنَّا مِن شَهِيدٖ ٤٧ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَدۡعُونَ مِن قَبۡلُۖ وَظَنُّواْ مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٖ ٤٨ لَّا يَسۡ‍َٔمُ ٱلۡإِنسَٰنُ مِن دُعَآءِ ٱلۡخَيۡرِ وَإِن مَّسَّهُ ٱلشَّرُّ فَيَ‍ُٔوسٞ قَنُوطٞ ٤٩ وَلَئِنۡ أَذَقۡنَٰهُ رَحۡمَةٗ مِّنَّا مِنۢ بَعۡدِ ضَرَّآءَ مَسَّتۡهُ لَيَقُولَنَّ هَٰذَا لِي وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةٗ وَلَئِن رُّجِعۡتُ إِلَىٰ رَبِّيٓ إِنَّ لِي عِندَهُۥ لَلۡحُسۡنَىٰۚ فَلَنُنَبِّئَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِمَا عَمِلُواْ وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنۡ عَذَابٍ غَلِيظٖ ٥٠وَإِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَنَ‍َٔابِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِيضٖ ٥١ قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن كَانَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ثُمَّ كَفَرۡتُم بِهِۦ مَنۡ أَضَلُّ مِمَّنۡ هُوَ فِي شِقَاقِۢ بَعِيدٖ ٥٢ سَنُرِيهِمۡ ءَايَٰتِنَا فِي ٱلۡأٓفَاقِ وَفِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمۡ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّۗ أَوَ لَمۡ يَكۡفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ٥٣ أَلَآ إِنَّهُمۡ فِي مِرۡيَةٖ مِّن لِّقَآءِ رَبِّهِمۡۗ أَلَآ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطُۢ ٥٤ ﴾

به سوى خدا حواله کرده می‌شود معرفت قیامت و بیرون نمى‏آید اجناس میوه‌ها از غلاف خود و در شکم بار نمى‏گیرد هیچ زنى و نمى‏نهد بار شکم را مگر بدآن است خدا و روزی که خدا آواز دهد ایشان را که کجااند آنان‌که شریک من مقرر می‌کردند؟ گویند: خبر دادیم تو را که نیست از ما هیچ کس اثبات کننده [شریکان]. ﴿47﴾و گم شدند از نظر ایشان آنچه مى‏پرستیدند پیش از این و دانستند که نیست ایشان را هیچ مخلصى. ﴿48﴾مانده نمى‏شود آدمى از طلب خیر و اگر برسدش سختى پس ناامید طمع برنده است. ﴿49﴾و اگر بچشانیم او را بخشایشى از جانب خود بعد از سختى که رسیده باشد به وى، گوید که این براى من است [1023]و نمى‏پندارم که قیامت قایم شود و اگر به فرض بازگردانیده شود مرا به سوى پروردگار من، هرآیینه مرا نزدیک او حالت خوش باشد پس البته خبردار کنیم کافران را به آنچه می‌کردند و البته بچشانیم ایشان را از عقوبت سخت. ﴿50﴾و چون انعام کنیم بر آدمى روى بگرداند و دور شود به طرف خود رفته و چون برسدش بلایى، پس خداوندِ دعایِ بسیار است. ﴿51﴾بگو: آیا دیدید که اگر باشد قرآن از جانب خدا باز کافر شوید به آن کیست گمراه‏تر از شخصى که باشد در مخالفت دور از صواب. ﴿52﴾خواهیم نمود ایشان را نشانه‌هاى خود در اطراف عام و در نفس ایشان نیز تا آنکه واضح شود بر ایشان که این سخن راست است. آیا بس نیست پروردگار تو آنکه او بر هر چیز مطلع است؟. ﴿53﴾آگاه شو! هرآیینه ایشان در شبهه‏اند از طرف ملاقات پروردگار خویش. آگاه شو! هرآیینه خدا به هر چیز درگیرنده است. ﴿54﴾

[1013] یعنی هریکی از ما بر طورِ خود. [1014] یعنی منقاد حکم من شوید، والله اعلم. [1015] یعنی ستاره‌ها. [1016] یعنی از شیاطین. [1017] که بعض را تا به رسیدن بعض اشاره کرده می‌شود. [1018] یعنی در این دار خوف آنکه. [1019] یعنی از شیاطین، والله اعلم. [1020] یعنی وسوسه انداختند که دنیا قابل رغبت است و آخرت قابل رغبت نیست، والله اعلم. [1021] یعنی آن دو فریق. [1022] یعنی نزدیک موت. [1023] یعنی خاطر جمع کند و خوف از دلِ او زائل شود، والله اعلم.