ثنای علما بر وی:
ابن حجر می‌گوید: «آب زمزم را برای این نوشیدم که در حفظ به مرتبه ذهبی برسم» [۱۰۴].
همچنین ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «وی در فن حدیث چیره گشت و در این علم مجامیع مفید بسیاری جمع‌آوری نمود تا آنکه صاحب بیشترین تصانیف در دوران خود گردید... مردم در نوشته‌های او رغبت یافتند و به سبب آن راه سفر گرفتند...».
شاگرد او ابوالمحاسن حسینی می‌گوید: «وی شیخِ امامِ علامه، شیخ محدثین، قدوه حفاظ و قراء، محدث شام و مورخ آن است...».
جلال الدین سیوطی می‌گوید: «هم‌اکنون محدثان در علم رجال و دیگر فنون حدیث، مدیون سه کس هستند: مزی و ذهبی و عراقی و ابن حجر» [۱۰۵].
شاگرد وی تاج الدین سبکی که البته یکی از منتقدان سرسخت امام ذهبی هم هست درباره وی می‌گوید: «امام حفظ در همه وجود و طلای زمانه هم از نظر لفظ و هم معنا! و شیخ جرح و تعدیل...» [۱۰۶].
[۱۰۴] عقیدة الإمام الذهبی، سلیمان بن صالح الخراشی، صفحه ۱۴. [۱۰۵] مقدمه تذهیب التهذیب ذهبی، تحقیق غنیم عباس و مجدی السید امین، صفحه: ۳۰-۳۱. [۱۰۶] ویکی‌پدیای عربی، مدخل: الذهبی.