۳- آنچه روزه را باطل مىکند و به دنبال آن قضا و کفاره هر دو با هم واجب مىگردند.
در دو مورد زیر این حالت پیش مىآید:
نخست: ارضا شدن به شکل کامل یعنى به وسیله آمیزش با همسر در روز رمضان از روى عمد و اختیار. هر گاه زن و شوهر در روز رمضان در حالى که روزه هستند با هم نزدیکى کنند و دو ختنهگاه به هم برسند و یا به اندازه سر حشفه در یکى از دو راه فرو رود و پنهان شود، چه منى بیرون بیاید و یا بیرون نیاید، روزه باطل مىشود و قضا همراه با کفاره بر فرد واجب مىگردد. کفاره آن هم به ترتیب عبارت است از: آزاد کردن برده، اگر نیافت دو ماه پیاپى روزه بگیرد، اگر توانایى انجام آن را نداشت، غذا دادن به شصت مستمند، به هر مستمندى یک مدّ، حدود هفتصد گرم غذا بدهد، از غذاهایى که غالباً در آن شهر به عنوان غذا مصرف مىشوند، مانند: گندم، خرما، برنج و نظیر آنها، یا به مستمندى آن قدر غذا بدهد که او را سیر کند.
پرسش: آیا با همبستر شدن شوهر با زن روزه زن هم باطل مىشود؟
پاسخ: بله، در این مسأله هیچ اختلافى بین علما نیست که روزه هر دو باطل مىگردد. چون نزدیکى کردن از مبطلات روزه است و مرد و زن در این حکم یکسان هستند.
پرسش: آیا با همبستر شدن مرد و زن، کفاره بزرگ بر زن هم واجب مىگردد؟
پاسخ: پاسخى که ترجیح داده شده این است که: زن اگر تحت فشار شوهرش قرار گیرد یا در خواب باشد و در آن حالت با وى نزدیکى شود، کفارهاى بر او واجب نمىگردد، اما اگر زن با خواست و اراده خودش، در اختیار شوهر قرار گیرد و نزدیکى کنند، کفاره بزرگ بر او هم واجب مىگردد خداوند داناتر است. (الموسوعة الفقهية۲۸/۶۰، الإنصاف، المرادی ۳/۳۱۳).
پرسش: بر کسى که کفاره بزرگ واجب مىگردد و بردهاى نیابد که آزاد کند و به جاى آن دو ماه پیاپى روزه گرفتن را آغاز کند، سپس در اثناى آن یک روز یا دو یا بیشتر از آن روزه نگیرد، آیا باید روزهاش را ادامه دهد یا اینکه دوباره از اول شروع کند؟
پاسخ: نص حدیث شریف بر وجوب پیاپى بودن دو ماه دلالت دارد، آنجا که پیامبرصاز فردى که کفاره بر او واجب بود، مىپرسد: آیا مىتوانى دو ماه پیاپى روزه بگیرى؟. (متفق علیه، البخاری ۱٩۳۶. مسلم ۱۱۱۱).
بنابراین کسى که پیاپى گرفتن دو ماه روزه را با خوردن یک روز یا دو و یا بیشتر از آن قطع کند، اینجا وضعیت آن فرد و علت خوردن و قطع پیاپى بودن مورد بررسى قرار مىگیرد. اگر روزهخوارى و قطع پیاپى بودن به خاطر عذرى باشد که روزهخوارى را مباح کند، مانند حیض یا بیمارى، در این صورت پیاپى بودن قطع نمىشود، بلکه فرد با ادامه دادن به روزهاش شصت روز را کامل مىکند، اما اگر قطع پیوسته بودن روزه، بدون عذر مباح کننده روزهخوارى باشد و خوردن روزه هم عمدى باشد، در اینجا پیوستگى و پیاپى بودن روزه قطع مىگردد و بر او لازم است که روزه دو ماه را به طول کامل از اول آغاز کند. خداوند داناتر است.
پرسش: اگر روزهدارى در دو روز جداگانه در ماه رمضان با زنش نزدیکى کند، آیا کفاره هم تکرار مىشود؟
پاسخ: بله، بر چنین فردى دو کفاره واجب مىگردد؛ چون روزه هر روزى عبادتى مستقل است. چنین کارى مانند دو روز در دو رمضان است و تکرار کفاره بر او واجب مىگردد.
اما اگر در یک روز دو بار یا بیشتر از آن با همسرش نزدیکى کند، در این صورت یک کفاره بر او واجب مىگردد. خداوند داناتر است.
پرسش: اگر کسى در حال گرفتن قضاى روزه رمضان، با نزدیکى کردن با همسرش روزهاش را باطل کند، آیا کفاره بزرگ به ترتیبى که بیان شد بر او واجب مىگردد؟
پاسخ: نه، کفاره بزرگ بر او واجب نمىگردد، به خاطر این که این کار در غیر رمضان انجام مىگیرد و سبب هتک حرمت رمضان نمىشود. بنابراین کفاره بزرگ بر او واجب نمىگردد، بلکه فقط قضاى آن روز را مىگیرد.
دوم: آنچه روزه را باطل مىکند و قضا و کفاره را با هم واجب مىگرداند، کسى که شب نیت گرفتن روزه را بکند، اما در آن روز عمدى چیزى بخورد و بنوشد، در حالى که او را به خوردن و شکستن روزه مجبور نکنند و عذر شرعى مباح کننده خوردن روزه همچون حیض و... براى او پیش نیاید، قضا و کفاره بر او واجب مىگردد. باید انسان مسلمان به شدت بترسد از اینکه مبادا روزهاش را باطل کند. اما با کمال تأسف گاهى بعضى از مسلمانان را که گرفتار دام گناه دخانیات شدهاند، مىبینیم با این بهانه پوچ جرأت شکستن روزه را پیدا مىکنند. به این بهانه روزهاش را مىشکند و مرتکب گناه مىشود و از لحاظ معنوى زیان مىکند و حتى از لحاظ جسمى هم به خودش آسیب مىرساند. خداوند یارىدهنده است. این امر بر کسى پوشیده نیست و همچنین از لحاظ پزشکى به طور قطعى به اثبات رسیده که سیگار کشیدن و استفاده از هرگونه دود و دخانیات ضرر و زیان فراوان و جبرانناپذیرى به جسم فرد وارد مىکند. پیامبر رحمتصفرمود: «لا ضرر ولا ضرار»به یکدیگر ضرر رسانید و ضرر را با ضرر پاسخ ندهید. (تخریج آن گذشت).
هشدار: کسى که در روز رمضان به طور عمدى با همبستر شدن با همسرش روزهاش را باطل مىکند، باید مابقى روز را از مفطرات امساک کند و بعد از جماع چیزى نخورد و نیاشامد؛ چون با استفاده از مفطرات حرمت رمضان را بیشتر مىشکند. پناه بر خدا.