مقدمه مترجم
بسم الله الرحمن الرحیم
﴿شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِيٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡيَصُمۡهُۖ﴾[البقرة: ۱۸۵].
«(روزه، در چند روز معدود) ماه رمضان است؛ ماهى که قرآن، براى راهنمایى مردم، و نشانههاى هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهاى دیگرى را به جاى آن، روزه بگیرد! خداوند، راحتى شما را مىخواهد، نه زحمت شما را! هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزارى کنید!».
ماه مبارک رمضان بهترین و بزرگترین موسم کسب خیرات و برکات است، ماهى که آخرین برنامه عالمتاب و هدایت بشرى در آن فروفرستاده شده است. در این ماه بنده مسلمان مهمان خداوند متعال است.
رمضان موسم پرهیزگاران و بازار تجارى صالحان است. براى هر کالایى بازارى هست که طرفداران و علاقمندان خاصش انتظار آن را مىکشند تا سود فراوانى بدست بیاورند، مسلمانان نیز منتظر فرا رسیدن رمضان هستند تا براى بدست آوردن سود ارزشمند و توشه سفر آخرت، یعنى تقوا، تلاش کنند.
ماه رمضان فرصت خوبى است که شخص مسلمان بتواند نیکی‌هاى فراوانى کسب و براى زندگى ابدى ذخیره کند. درهاى بهشت در رمضان به روى مؤمنان روزهدار باز و درهاى جهنم بسته و شیاطین به غل و زنجیر بسته مىشوند تا به مؤمنان روزهدار و مهمانان خدا آسیبى نرسانند.
روزه روش عملى درست ربانى است، روشى که تأثیر بسیار عمیقى در بازسازى دل و درون دارد و فرد مؤمن را عبد پروردگارش مىگرداند. روزه به روزهدار اخلاص و پاکدامنى مىآموزد، زیرا این عبادت سرّى است بین خدا و بنده.
روزه جهاد با نفس است و موجب تقویت ارادهى شخص مىگردد. روزهدار نفس خود را از سرکشى بازمىدارد و از تمام آرزوها و امیالش مىگذرد و بدینوسیله خویشتندارىاش را تقویت مىکند.
روزه مسلمان را به زیور حلم و بردبارى مىآراید، قلب را از آلودگی‌هاى گناه، پاک مىگرداند و حجاب و پردههاى به وجود آمده از بار گناه را از میان برمىدارد و موجب مىشود که نور حق در دل‌ها بتابد و جان براى ذکر و دعا و تلاوت قرآن و توبه و استغفار آماده گردد. روزه اجتماعى بودن را به روزهدار مىآموزد، چون با روزه گرفتن، نیازمندی‌هایى برایش پیش مىآید و در نتیجه به فکر نیازمندان مىافتد و در حد توان به کمک آنان مىشتابد.
روزه بر شهوت‌ها چیره مىگردد و در نتیجه نقشههاى شیاطین را که از طریق شهوت اجرا مىشوند، در هم مىشکند.
روزه فقط امتناع از خوردن و نوشیدن نیست، بلکه تمامى اعضاى بدن باید روزه باشند و از گناه دورى کنند.
پیامبر خداص فرمود: «کسى که سخنان دروغ و عمل کردن به آنها (و سایر گناهان) را ترک نکند، خداوند هیچ نیازى ندارد که او خوردن و نوشیدنش را ترک کند». [بخارى، ابوداود، ترمذى، نسایى وابنماجه].
روزه آموزش عبادى است که باید تمامى اعضاى مسلمان روزه باشند.
شخص روزهدار یک ماه عبادت کردن را تمرین مىکند، تا آثار ارزشمند یک ماه در ماه‌هاى دیگر، او را پیوسته براى انجام عبادت کمک کند و در طول زندگىاش از چشمه زلال معرفت الهى بهرهها ببرد.
روزه همچون سپرى است که روزهدار را در دنیا از انجام گناه بازمىدارد و در روز رستاخیز او را از آتش جهنم حفظ مىکند. انسان فقط این جسم خاکى نیست بلکه آمیختهاى از جسم و روح است، روح همان حقیقت ماندگار است و جسم قالبى است براى نگهدارى از روح، سزاوار نیست که انسان در دنیا فقط بخاطر جسم زندگى کند و رسیدگى به روح و تغذیه آن را به باد فراموشى بسپارد و عمر و زندگىاش را تباه سازد و روز قیامت از سرافکندگان باشد.
ماه رمضان، ماه پاکیزگى و صیقلى دادن تیرگی‌هاى درونى است که بر اثر گناه بر لوح سفید قلب نقش بستهاند، مىتوان در ماه رمضان با تضرع و زارى و ریختن اشک ندامت، بر زخمهاى بدست آمده از گناهان مرهم نهاد و از لحظه لحظههاى این ماه بخصوص شب‌هاى آن نهایت بهره را برد، چون وقت تنگ است و مسئولیت‌ها سنگین و فرداى روز قیامت بسیار سخت.
ما موظفیم هر کار و عبادتى را از روى علم و آگاهى انجام دهیم و هر عبادتى که از روى بینش و آگاهى انجام گیرد بسیار ارزشمند و لذتبخش خواهد بود. در زمینه روزه که یکى از عبادت‌هاى ارزشمند و به تعبیرى ربع ایمان است کتاب‌هاى فراوانى نگاشته شدهاند، اما کتاب «الصوم جنه. روزه سپر پارسایان» تألیف دکتر خالد بن عبدالرحمن الجریسى، بعد از مطالعه، آن را در زمینه بیان فلسفه و احکام روزه بسیار مفید یافتم و آن را ترجمه کردم تا برادران و خواهران ایمانى با مطالعه آن، در انجام فریضه روزه با چشمى باز و بینش و آگاهى کافى عمل کنند.
لازم به یادآورى است: بیشتر آیاتى که در متن کتاب آورده شدهاند، در فصل نخست ترجمه شدهاند، بخاطر همین از ترجمه دوباره آنها در متن خوددارى شده است.
از خداوند متعال مىخواهم کسانى را که در آمادهسازى این کتاب به هر نحوى تلاش کردهاند تا در اختیار خوانندگان گرامى قرار گیرد پاداش نیک و سعادتمندى دو جهان را عطا کند و این کار را خالصانه براى رضاى خویش قرار دهد و آن را از من بپذیرد.
إسحاق دبیری
سپاس و ستایش خداوند را سزاست که ما را به دین اسلام راه نمود و پیامبرش محمدصرا که بهترین مردمان است به سوى ما فرستاد، سپس با رسالت او حلال و حرام را بیان داشت و احکام نماز و روزه را به تفصیل بیان کرد. گواهى مىدهم که معبود راستینى جز خدا وجود ندارد، او یگانه است و هیچ انبازى ندارد، فرمانروا و آگاه به هر چیزى است و گواهى مىدهم که محمد بنده و فرستاده اوست. او بهترین کسى است که براى پروردگارش نماز گزارده و روز گرفته است. درود و سلام بىکران خدا بر او باد و بر خاندان و یاران نیکوکار و گرامىاش، تا زمانى که دنیا، دنیاست.
کتابِ ارزشمندِ «الصوم جنّة»به قلم دکتر خالد بن عبدالرحمن - او را موفق و پایدار بگرداند - را مطالعه کردم. دیدم که مطالب را به زیبایى گلچین کرده و برگزیده است و به طور کامل حق مطلب را در مسایل مربوط به روزه، تاریخ فرض شدن، حکمت، واجبات و شرط‌هاى آن، مبطلات روزه افراد معذور از روزه، روزههاى سنت، قیام در شب‌هاى رمضان، شب قدر، و احکام مربوط به زکات فطر همراه با ادله و انتخاب و تخریج احادیث صحیح و منابع نقل مطالب و نظیر این‌ها را ادا کرده است. به امید خدا این کتاب در موضوع خود سودمند است. خداوند متعال به مؤلف آن بهترین پاداشها و بزرگترین ثواب‌ها را بدهد و کوشش و تلاشهاى او را براى دیگران سودمند بگرداند. خداوند داناتر است.
وصلى اللَّه على محمد وآله وصحبه وسلّم.
به قلم عبداللَّه بن عبدالرحمن الجبرین.
۲۵/۱۰/۱۴۲۵هـ.ق.