امر به معروف عاری از خشونت:
باید در انجام این فریضهء الهی و دعوت به سوی حق و مبارزه با فساد، دلسوزی و حسن نیت و پاکی هدف را فراموش نکرد، و جز در موارد ضرورت از راههای مسالمتآمیز وارد شد، نباید انجام این وظیفه را مساوی با خشونت گرفت.
ولی متأسفانه بعضی افراد هنگام انجام این وظیفه در غیر مورد ضرورت، از راه خشونتآمیز وارد میشوند، و گاهی متوسل به الفاظ زشت و زننده میگردند، لذا این نوع امر به معروفها نه تنها اثر خوبی از خود نمیگذارد، بلکه گاهی نتیجۀ معکوس هم میدهد، درحالی که روش پیامبر جو سيرۀ سلف صالح نشان میدهد که آنها حین اجرای این وظیفه با نهایت لطف و محبت برخورد میکردند، به همین دلیل سرسختترین افراد به زودی در برابر آنها تسلیم میشدند.
مثال:
در حدیث که امام احمد/در مسندش روایت میکند: جوانی نزد پیامبر جآمد و عرض کرد: ای پیامبر خدا آیا به من اجازه میدهی زنا کنم؟ با گفتن این سخن فریاد مردم بلند شد و از گوشه و کنار به او اعتراض کردند، ولی پیامبر جبا خونسردی و ملایمت فرمود: نزدیک بیا. جوان نزدیک آمد، و در برابر پیامبر جنشست، پیامبر جبا محبت از او پرسید: آیا دوست داری با مادرت چنین کنند؟ گفت: نه فدایت شوم. فرمود: همین طور مردم هم راضی نیستند با مادرانشان چنین شود، آیا دوست داری با دختر تو چنین کنند؟ گفت: نه فدایت شوم. فرمود: همین طورمردم دربارۀ دخترانشان راضی نیستند، بگو: آیا برای خواهرت میپسندی؟! جوان مجدداً انکار کرد (و از سوال خود به کلی پشیمان شد) پیامبر سپس دست بر سینهء او گذاشت و در حق او دعا کرد و فرمود: «خدایا قلب او را پاک گردان و گناه او را ببخش و دامان او را از آلودگی به بیعفتی نگاه دار». از آن به بعد منفورترین کار نزد این جوان زنا بود!
این بود نتیجهء ملایمت و محبت در نهی از منکر.
اصل سوم: عدل
راجع به عدل این موضوعات مورد بحث قرار میگیرد:
۱- معنی عدل.
۲- نقش دین راجع به عدالت.
۳- مثال عدالت در اسلام.
۴- از جملۀ اهداف عدالت:
أ- رفع تبعیض و ایجاد اخوت.
ب- آزادی انسانها.