نقش دین در جامعه

فهرست کتاب

اصل چهارم: شوری

اصل چهارم: شوری

شوری اصل چهارم تشکیل جامعهء اسلامی است و به خاطر اهمیت این موضوع در قرآن کریم سورتی به نام سورۀ شوری وجود دارد که در آن قبول اصل شوری بخش مهم از شئوون زندگی مسلمان‌ها دانسته شده است و چنین می‌فرماید:

﴿وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ[الشوری: ۳۸].

مفهوم آیهء کریمه چنین است که مسلمان‌ها کارهای اجتماعی و مهم خود را به اساس شوری حلّ و فصل می‌کنند.

حتی پیامبر را به مشوره با اصحاب مأمور فرموده چنین هدایت داده است ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ[آل عمران: ۱۵٩].

یعنی «با اصحاب خود در کارها مشوره کن».

این دستور به خاطرآن است که نزول آیه بعد از واقعهء اُحُد شده.

موضوع چنین است: پیامبر جقبل از آغاز جنگ راجع به سوقُ الجیشی لشکر اسلام با اصحاب کرام مشوره کرد، و نظر اکثریت بر این شد که قرارگاه در دامنهء اُحُد باشد، یعنی سپاهیان اسلام از مدینه خارج شوند.

(موضوع به تفصیل در کتب تفسیر تشریح شده مراجعه شود).

ولی این نظر محصول رضایت‌بخشی نداشت، فکر می‌شد که در آینده پیامبر جبا کسی مشوره نکند، قرآن به این طرز تفکر جواب داد، و امر کرد که بازهم مشوره کن اگرچه در موارد سودمند نباشد، ولی از نظر کلی بررسی کنیم، منافع آن از زیانش به مراتب بیشتر است، و اثری که در شوری برای پرورش فرد و اجتماع و بالابردن شخصیت آنها وجود دارد از همهء این‌ها بالاتر است.