۵- صفات اهل شوری
صفات حمیده و محاسن کریمۀ که انسانی واجد آن از دیگران امتیاز می‌شود بر دو قسم است:
۱- صفات فطری .
۲- صفات کسبی .
آن صفاتی است که بعضی انسان‌ها را خداوند به آن آفریده است، موجودیت آن صفات در شؤون زندگی دنیوی شرط اساسی و ضروری برای مؤفقیت است. مثل: شجاعت، سخاوت، صداقت، امانت، حکمت، احساس مسؤلیت، صبر و حوصله، فکر آینده، حسن تدبیر، تصرفات حکیمانه وقت حوادث، کمک به ضعیفان، انصاف در حق مظلومان، وجود این صفات نزد تمام عقلاء بشر محمود، و فقدانش مذموم است.
آن صفاتی است که بعد از کسب حاصل می‌شود:
۱- عدالت: موضوع عدالت در اصل سوم توضیح گردید.
۲- علم: به معرفت امور و ادای حقوق [علم دین و علم سیاست]
۳- رأی و حکمت که خیر جامعه را انتخاب کرده بتواند.
۴- ایمان: در رأس همه: در یک جامعهء اسلامی ایمان به خدا و رسول و آخرت در رأس همهء شروط فوق قرار دارد.
پس صفات فطری لازمهء حیات است، اما صفات کسبی لازمهء اهل شوری است.
باید اهل شوری متصف به هردو صفات باشند.
بناءً در آن شوری که اهل آن دارای صفات فوق نباشند مشکلات بروز می‌کند، بسا اوقات خیر و فلاح که موضوع شوری است به فساد، عقد، حسد تبدیل می‌شود. طوریکه از تفسیر جصاص نقل شد که شوری در امور دین و دنیا هردو می‌شود، بناءً در هردو مورد مشاور صفاتی دارد:
۱- اگر مشوره در امور دنیا است باید عاقل و مجرب باشد.
۲- اگر مشوره در امور دین است باید عالم و متدین باشد.
۳- اگر مشوره در هردو امور است باید اهل شوری جامع مواصفات هردو امور دین و دنیا باشد.
اما در موارد خاصی تخصص شرط است مثل:
طب، انجنیری، تجارت، نظامی، سیاست وغیره.