۲- در چه موضوعاتی پیامبر با مردم مشوره کرده است؟
اکنون توجه شود که پیامبر جدر چه موضوع با مردم مشوره می‌کرد:
اگرچه کلمهء ﴿ٱلۡأَمۡرِۖ﴾در ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ﴾عام است و همه کارها را شامل می‌شود ولی مسلم است که پیامبر هرگز در احکام الهـی با مردم مشوره نمی‌کرد بلکه صرفاً تابع وحی بود.
در مواردیکه پیامبر جبا اصحاب مشوره نموده است بعضی نمونه‌های آن قرار ذیل است:
۱- هنگامی که پیامبر جپیشنهادی را طرح می‌کرد مسلمان‌ها نخست سوال می‌کردند که آیا این یک حکم و قانون الهی است؟ که قابل اظهار نظر نباشد و یا مربوط به چگونگی تطبیق قوانین می‌باشد، اگر از قبیل دوم می‌بود اظهار نظر می‌کردند و بس.
چنانچه اصحاب سیرت واقعهء را نقل کردند که در غزوهء بدر لشکر اسلام طبق فرمان پیامبر می‌خواستند در نقطه‌ای قرارگاه بگیرند یکی از اصحابشبه نام (حُباب بن منذر) به عنوان کارشناس نظامی عرض کرد که: ای رسول خدا این محلی را که برای قرارگاه انتخاب کرده‌اید طبق فرمان خدا است که تغییر آن جایز نباشد و یا صلاح‌دید خود شما می‌باشد.
پیامبر جفرمود:
فرمان خاصی در آن نیست، عرض کرد: اینجا به این دلیل و آن دلیل جای مناسبی برای قرارگاه نیست دستور دهید لشکر از این محل حرکت کند و در نزدیکی آب برای خود محلی انتخاب کند پیامبر اسلام نظر او را پسند کرد و مطابق مشورهء او عمل کرد. رواه ابن هشام ۱/ ۶۲۰، حاکم ۳/۴۲۶.
۲- و نیز از جملهء سنت‌های پیامبر جاینست که: در جائیکه نصّ نمی‌بود در آن موضوع با اصحاب مشوره می‌کرد چنانچه در رابطه به اسیران به دربا صحابهء کرام مشوره کرد، قرار بر این شد که از آن‌هائیکه پول دارند فدیه گرفته شود و آن‌های که پول ندارند حرفه‌هایشان را به اطفال مسلمان‌ها بیاموزانند، مثل: کتابت، صنعت و غیره حرفه‌های ضروری و مهم.
راجع به موضوع قرآن کریم می‌فرماید:
﴿مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ يُثۡخِنَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ﴾ یعنی بعد از اخذ فدیه خداوند آیت را نازل فرمود و پیامبر جرأی عمرسرا مورد ستایش قرار داد.
۳- در نحوۀ و طریقۀ دفاع مدینه در غزوهء احزاب پیامبر جبا صحابه کرام مشوره کرد و سلمان فارسیسبه حفر خندق مشوره داد.
جصاص می‌فرماید: «الإ ستشاره تکون في أمور الدنیا، وفي أمور الدین التي لا وحي فیها»یعنی مشوره کرده می‌شود در امور دنیا و در امور دین البته در آن موارد که وحی موجود نباشد. احکام القرآن جصاص (۲/ ۴۰).