خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد دوم

فهرست کتاب

احکام ایلاء

احکام ایلاء

ایلاء لغتاً بمعنی سوگند یاد کردن، و در اصطلاح شرع به معنی سوگند یاد کردن بر ترک نزدیکی با عیال خود چهارماه یا بیشتر.

مسئله ۱۳۴۰: اگر شخصی به عیال خود گفت: بخدا قسم چهارماه با تو نزدیکی نمی‌کنم، این را ایلاء می‌نامند، اگر در مدت چهارماه با او مجامعت کرد حانث می‌شود، بعد باید کفاره قسم بدهد، و کفاره قسم در آینده بیان خواهد شد، و اگر نزدیکی نکند تا چهار ماه بگذرد، این زن یک طلاق بائن می‌شود، و اگر مایل باشند به زندگی زناشوئی ادامه دهند باید عقد بین آنان انجام گیرد.

مسئله ۱۳۴۱: اگر شخصی سوگند یاد کرد بر اینکه: هرگز با عیال خود نزدیکی نمی‌کنم، اگر قبل از چهار ماه نزدیکی کرد باید کفاره بدهد، و اگر تا چهار ماه نزدیکی نکرد ایلاء می‌گردد، یعنی یک طلاق بائن واقع می‌شود. اگر راضی به ازدواج شدند و عقد انجام گرفت، و قبل از گذشت چهارماه دیگر مجامعت ننمود ایلاء می‌شود، و همچنین مرتبه دیگر اگر عقد اختیار کرد و بعد آن شوهر طلاق داد، و مجددا این شوهر او را عقد کرد با او مجامعت نماید باید کفاره بدهد، چون سوگند همیشگی بوده است، و اگر تا چهار ماه مجامعت ننمود ایلاء واقع نمی‌شود چون عقد تجدید شده است.

مسئله ۱۳۴۲: اگر شخصی بر کم‌تر از چهار ماه سوگند یاد کرد که با عیال خود نزدیکی نمی‌کنم، ایلاء نیست یعنی اگر در مدت معینه مجامعت نمود باید کفاره قسم بدهد، و اگر مدت کم‌تر از چهارماه گذشت و مجامعت ننمود ایلاء واقع نمی‌شود.

مسئله ۱۳۴۳: اگر کسی زوجه خود را طلاق بائن داد، و بعد ایلاء کرد ایلاء ثابت نمی‌شود، لذا اگر نکاح جدید بعمل آمد و مجامعت نمود کفاره قسم لازم می‌شود، و ایلاء ثابت نمی‌گردد.

مسئله ۱۳۴۴: اگر کسی زوجه خود را طلاق رجعی داد و بعدا ایلاء نمود، ایلاء ثابت می‌شود، و اگر از طلاق خود رجوع کرد و تا گذشت چهارماه مجامعت ننمود طلاق بائن واقع می‌شود، و بعد از رجوع مجامعت نمود باید کفاره قسم بدهد.

مسئله ۱۳۴۵: اگر کسی برای زوجه خود گفت: اگر با تو مجامعت نمایم طلاقی، به این گفته ایلاء می‌شود. اگر مجامعت نمود طلاق رجعی واقع می‌شود، و کفاره قسم باید بدهد، و اگر مجامعت ننمود ایلاء ثابت و طلاق بائن واقع می‌گردد.

مسئله ۱۳۴۶: اگر کسی برای عیال خود گفت: اگر با تو مجامعت نمایم حج خانه کعبه بر من لازم باد، یا یکماه روزه یا خیرات دادن چند تومان پول، یا قربانی کردن، به تمام این گفته‌ها زن ایلاء می‌شود.

مسئله ۱۳۴٧: اگر کسی برای زوجه خود گفت: (تو بر من حرامی) مفتی شرع باید از نیتش سوال نماید، اگر گفت: اراده دروغ را داشتم، این گفته کذب محسوب می‌گردد و هیچ چیز واقع نمی‌شود، و اگر گفت: قصدم طلاق بوده یک طلاق بائن واقع می‌شود، و اگر نیت سه طلاق را داشت، سه طلاق واقع می‌گردد، و اگر گفت: اراده ظهار را داشتم ظهار است، و اگر گفت: اراده حرام بودن را داشتم یا هیچ اراده‌ای نداشتم این گفته قسم است، اگر قبل از گذشتن چهارماه مجامعت نماید کفاره قسم بدهد، و اگر مجامعت ننماید تا چهار ماه بگذرد یک طلاق بائن واقع می‌شود.

در کتاب فتاوای شامی بیان شده است که: اگر کسی بدون نیت برای زوجه خود گفت: تو بر من حرامی، یک طلاق بائن واقع می‌شود. چون در عرف مردم این کلمه برای طلاق گفته می‌شود.