خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد دوم

احکام عده

عده در لغت به معنی شمردن است، و اصطلاحات توقفی است که بر زن پس از زوال نکاح لازم می‌گردد در صورتی که نکاح مؤکد به جماع [۱۱]، یا خلوت صحیحه یا موت شده باشد.

مسئله ۱۳۸۴: وقتی مرد عیال خود را طلاق بائن یا رجعی داد یا بدون طلاق حاکم شرع بین آنان تفریق نمود، و زن عادت ماهیانه می‌شد عده‌اش گذشت سه حیض است، و اگر زن به واسطه خردسالی یا بزرگسالی یا مریضی عادت ماهیانه نمی‌شد، موعد سپری عده او به ماه می‌باشد.

مسئله ۱۳۸۵: اگر زن طلاق داده شده حامله بود عده او وضع حمل می‌باشد.

مسئله ۱۳۸۶: اگر شوهر زن فوت شده عده او گذشتن چهارماه و ده روز می‌باشد، و اگر همچنین زنی که شوهرش فوت شده حامله بود عده او نیز وضع حمل است.

مسئله ۱۳۸٧: اگر زن مطلقه عادت ماهیانه (حیض) نمی‌شد، و بعد از طلاق دو ماه گذشت بعدا عادت ماهیانه شد، آن دو ماه حساب نمی‌شود و باید سه حیض دیگر بر آن بگذرد، و اگر بعد از دو حیض آیسه شد یعنی خون قاعدگی قطع گردد سه ماه باید دیگر باید عده بشمارد و آن دو حیض حساب نمی‌شود.

مسئله ۱۳۸۸: اگر شوهر زن حامله صغیر بود و فوت کرد عده این نیز وضع حمل است، اگر چه نسب بچه از شوهر صغیر ثابت نمی‌شود.

مسئله ۱۳۸٩: اگر شخصی عیال خود را در حالت حیض طلاق داد آن حیض حساب نمی‌شود باید سه حیض دیگر بگذرد.

مسئله ۱۳٩۰: اگر زن گفت: عده‌ام گذشته است، و مرد او را تکذیب نمود قول زن با سوگند مورد تائید است.

مسئله ۱۳٩۱: عده زنی که نکاح فاسد نکاح گردیده یا اشتباهی با زنی مجامعت شده چه مرد بمیرد و چه زنده باشد سه حیض است.

تبصره: نکاح فاسد مثل اینکه عقد بدون شاهد انجام گیرد، یا زنی در حالی که خواهرش از طلاق مرد عده می‌شود برای همان مرد عقد شود. صورت جماع به شبهه مثل اینکه شخصی زنی بیگانه را به گمان اینکه عیال خودش می‌باشد جماع نماید.

مسئله ۱۳٩۲: اگر زنی که عده می‌شمارد به اشتباهی کسی با او مجامعت نمود، باید عده دیگر بشمارد و هر دو عده تداخل می‌شوند. مثلا زنی را شوهرش طلاق داده بعد از یک مرتبه حیض کسی اشتباها با او مجامعت کرد، باید سه حیض دیگر بر او برای عده بگذرد.

مسئله ۱۳٩۳: اگر مرد عیال خود را طلاق بائن داد و در بین عده او را نکاح کرد و مجددا او را طلاق داد باید عده دیگر بشمارد، و مهر کامل به او داده شود اگرچه با او در نکاح دوم مجامعت نکرده باشد.

مسئله ۱۳٩۴: اطلاع زن بر طلاق لازم نیست، مثلا زوج پس از مدتی که زوجه را ترک نموده ادعا می‌نماید که از فلان تاریخ تو را طلاق داده ام، اگر از آن تاریخ که زوج می‌گوید عده زن هم سپری شده است بلا فاصله زن می‌تواند با شوهری دیگر ازدواج نماید.

[۱۱] اگر فقط بین زن و شوهر عقد انجام شده بود ولی بین آنان همبستری یا خلوت صحیحه انجام نگرفته این زن پس از طلاق عده ندارد ولی اگر بمیرد این زن عده دارد.