خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد دوم

فهرست کتاب

احکام آنچه قسم می‌باشد و آنچه نمی‌باشد

احکام آنچه قسم می‌باشد و آنچه نمی‌باشد

مسئله ۱۴۴۵: قسم به خدا یا به صفات متعال خدا مثل عزت و جلال و کبریاء خدا صحیح است. اگر صفات خداوند برای قسم در بین مردم متعارف نبود یعنی به آنان قسم یاد نمی‌شود مثل علم خدا و غضب خدا آن قسم صحیح نیست.

مسئله ۱۴۴۶: کسی که بغیر خدا قسم یاد کند، مثل پیغمبر و کعبه و روح پدر و غیره قسم نیست، ولی گناه دارد تا اینکه پیغمبر اکرمجفرموده‌اند: هرکس بغیر از خدا قسم یاد کند به تحقیق شرک به خدا آورده است. این شرک در صورتی است که اعتقاد قسم به غیر خدا را داشته باشد.

مسئله ۱۴۴٧: قسم باید اینطور ۱- والله، ۲- تا الله، ۳- بالله باشد.

مسئله ۱۴۴۸: اگر کسی گفت: بر من نذری باد اگر این کار را انجام دهم، یا گفت: نذر خدا بر من باد این قسم است.

مسئله ۱۴۴۸: اگر کسی گفت: «أشهد بالله»یعنی: شاهد می‌گیرم خدا را، این قسم است.

مسئله ۱۴۴٩: اگر کسی گفت: بخدا قسم یا به کلام الله قسم، یا به کلام مجید قسم که چنین کاری را انجام می‌دهم یا انجام نمی‌دهم، این قسم است.

مسئله ۱۴۵۰: اگر دست خود را بالای قرآن گذاشت و صحبت کرد، و قسم یاد نکرد، قسم نیست.

مسئله ۱۴۵۱: شخص می‌گوید: اگر این کار را انجام دهم یهودی باشم یا نصرانی باشم یا کافر باشم یا مسلمان نباشم یا در وقت مرگ ایمان نصیب نشود، این گفته‌ها قسم است، و اگر آن کار را انجام داد باید کفاره بدهد، و ایمان او از بین نمی‌رود ولی شخص مسلمان باید اینگونه کلمات را نگوید.

مسئله ۱۴۵۲: شخص می‌گوید: اگر فلان کار را انجام دهم دست من بشکند، یا گنگ شوم یا غضب خدا برمن فرود آید یا در وقت مردن کلمه نصیب من نشود یا در قیامت پیش خدا و رسول خدا رنگ زرد باشم، این گفته‌ها قسم نیست.

مسئله ۱۴۵۳: شخصی می‌گوید: طعام فلانی بر من حرام یا فلان غذا را بر خود حرام گردانیدم آن طعام و غذا حرام نمی‌شود، ولی این گفته‌ها قسم حساب می‌گردد، اگر طعام فلانی را خورد یا آن غذا را میل نمود باید کفاره بدهد.

مسئله ۱۴۵۴: اگر کسی گفت: هر حلالی بر من حرام باد، غذا و آب بر او حرام می‌شود مگر نیت غیر این‌ها را داشته باشد. در کتاب هدایه بیان شده است که: به این گفته عیالش نیز بر او حرام می‌شود.

مسئله ۱۴۵۵: اگر شخصی بر انجام دادن گناهی قسم یاد کرد مثل اینکه بگوید: بخدا با فلانی یا پدر و مادرم صحبت نمی‌کنم، لازم است قسم را بشکند و کفاره بدهد، و اگر قسم را در این مورد نشکست گناهکار است.

مسئله ۱۴۵۶: اگر بعد از قسم لفظ ان شاء الله را گفت، مثلا می‌گوید: بخدا ان شاء الله این کار را انجام می‌دهم این قسم نیست.