خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد دوم

فهرست کتاب

احکام ساختن مسجد

احکام ساختن مسجد

پیغمبر اکرمجفرموده‌اند: «مَنْ بَنَى مَسْجِدًا لِلَّهِ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ».

یعنی هرکس برای رضای خدا مسجدی بسازد خداوند متعال در بهشت برای او خانه ای بنا می‌کند.

ساختمان مساجد جزء صدقات جاری است که هرکس هر اندازه برای ساختن مسجد کمک نماید تا مسلمانان در آن نماز بخوانند خداوند متعال حصه‌ای از ثواب برای کمک کننده می‌رساند.

مسئله ۱۸۳۴: هرگاه کسی مسجدی را بنا کرد تا حصه مسجد را از ملک خود مجزا نکند و راهرو برایش تعیین نماید و اجازه نماز خواندن برای مردم ندهد، آن مسجد را ملکیت شخص خارج نمی‌شود، و به محض اینکه این کارها را انجام داد و یک نفر در آن نماز خواند از ملکیت واقف خارج و مسجد محسوب می‌گردد.

مسئله ۱۸۳۵: اگر شخصی مسجدی بنا کرد که دارای زیرزمینی بود، یا بالای مسجد را ساختمانی بنا کرد که زیرزمین یا طبقه فوقانی را مورد استفاده خود قرار می‌داد، یا اینکه راه مسجد را مجزا نموده مسجد محسوب نمی‌شود، می‌تواند آن را بفروشد یا بعد از مرگ او ورثه می‌توانند تصرف نمایند، و اگر زیرزمین یا طبقه فوقانی مورد استفاده خود مسجد قرار می‌گرفت حکم مسجد به آن داده می‌شود.

مسئله ۱۸۳۶: وقف کردن مسجد یا سایر اوقاف فرق‌هائی دارد که بدین قرار است:

۱- در وقف مسجد تسلیم به متولی شرط نیست که در سایر اوقاف مناسب است برای وقف متولی متدین تعیین نماید، ۲- وقف مسجد مالک را از مالکیت مالک به محض اینکه مسجد محسوب شد خارج می‌نماید، ولی در سایر اوقاف وقف تا حیات واقف یا قبل از حکم حاکم شرع بر ملکیت مالک متوقف می‌شود و منافعش در راه معینه مصرف می‌گردد.

مسئله ۱۸۳٧: از وسائل مسجد یا مدرسه دینی هیچ چیز را کسی نمی‌تواند برای خود به فروش رساند یا استفاده نماید، اگر مسجد احتیاجی به آن نداشت متولی باید آن را بفروشد و در احتیاجات خود مسجد به مصرف برساند. برای خریدار در این صورت که مسجد احتیاجی به آن ندارد هیچ اشکالی ندارد.

مسئله ۱۸۳۸: اگر مسجد احتیاج ضروری به وسعت دادن داشت و راه عموم بسیار فراخ بود قاضی شرع می‌تواند از راه عامه داخل مسجد نماید.

مسئله ۱۸۳٩: اگر مسجدی بسیار تنگ بود و در مجاورت آن زمین یا منزلی قرار داشت که صاحبش حاضر نمی‌شد به مسجد برای وسعت بفروشد، حاکم شرع می‌تواند او را مجبور نماید که به قیمت عادله برای وسعت مسجد بفروشد، و اگر او را راضی نماید بهتر است.