خلاصة المسائل - در مذهب حنفی - جلد دوم

فهرست کتاب

اقسام قسم و احکام آن

اقسام قسم و احکام آن

قسم بر سه قسم است:

۱- قسم غموس.

۲- قسم منعقده.

۳- قسم لغو.

۱- قسم غموس این است که: شخص بر کار گذشته بدروغ قسم یاد کند و قصد دروغ را داشته باشد، مثلا می‌گوید: به خدا قسم به چنین جائی نرفته‌ام و حال اینکه رفته است، در این صورت شخص در گناه غوطه می‌خورد، چنانکه معنای غموس غوطه ور شدن در گناه است، و بعد در آتش جهنم کفاره هم ندارد مگر توبه و استغفار.

۲- قسم منعقده این است که: بر کار آینده سوگند یاد کند، مثلا می‌گوید: به خدا قسم فلان کار را انجام می‌دهم یا نمی‌دهم، اگر برخلاف قسم خود عمل نمود باید کفاره قسم بدهد، چنانچه در آینده کفاره قسم بیان می‌شود.

۳- قسم لغو قسمی است که بر کار گذشته قسم می‌خورد، و گمان برد آنچه می‌گوید راست است، ولی بعدا معلوم می‌شود که دروغ است به اینگونه قسم امید است که خداوند متعال مؤاخذه ننماید.

مسئله ۱۴۴۲: اگر کسی شخصی را مجبور به قسم نمود یا تهدید به قتل کرد، و او هم سوگند یاد نمود قسم منعقد می‌شود، و در صورتی که خلاف آن را انجام دهد کفاره لازم می‌شود.

مسئله ۱۴۴۳: اگر کسی سوگند یاد کننده را مجبور ساخت بر اینکه آن عمل را انجام دهد، در صورت انجام آن عمل کفاره لازم می‌شود.

مسئله ۱۴۴۴: اگر به فراموشی عملی که بر آن سوگند یاد شده انجام گردید کفاره لازم می‌شود.