با پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم در حج

۸- توازن واعتدال

در دین مقدس اسلام افراط و تفریط مذموم قرار داده شده است و اسلام توازن و میانه روی را می‌پسندد.

از خلال کتب حدیث مثال‌های زیادی به چشم می‌خورد که برای ما واضح می‌سازد که رسول خدا جدر امور مختلف از قبیل: عبادت پروردگار [۹۲]، تعلیم و تربیت امّت، سرپرستی همسران و رفتار با اهل بیت خویش [۹۳]و... از میانه‌روی تمام کار گرفته‌اند.

و هم‌چنین در فضای روحانی مثل حج که بیشتر مردم در حق جسد خود کوتاهی می‌نمایند، آن حضرت توازن کامل بین حقوق روح و جسد را برقرار نمود.

در روایات آمده که پیامبر جشب «عرفه» و «مزدلفه» را خواب شد و استراحت نمود [۹۴]، و در روز عرفه روزه نگرفت [۹۵]. و در روز عرفه در زیر سایه بانی از موی که از قبل برایشان تهیه شده بود، قرار گرفت [۹۶].

در رفت و آمدشان بین مشاعر [۹۷]و اثنای بعضی اعمال حج مثل طواف، سعی و رمی جمره عقبه سوار می‌شد [۹۸]. و کسانی را گماشت که در اثنای مراسم خدمت آن حضرت را انجام می‌دادند [۹۹]، و ازین قبیل کارهایی که ادای مناسک را برای آن حضرت آسان نماید و به سادگی و فراغت تمام به راز و نیاز و نیایش با پروردگار ادامه دهد.

در صحیح مسلم حدیثی آمده که توازن و اعتدال رسول خدا جدر موسم حج را خیلی به خوبی واضح می‌سازد؛ امّ الحصینلمی‌فرماید: در حجّه الوداع با پیامبر خدا همسفر بودم، سواره از (زدن) جمره عقبه برگشت، "بلال" و "اسامه" همراهش بودند، یکی از آن دو جلو سواری (مرکب) را به دست داشت و دیگری پارچه ای را بالای سر آن حضرت گرفته بود تا آفتاب ایشان را اذیت نکند، پیامبر جدر این وقت برای مردم صحبت نمود و فرمود: اگر غلامی سیاه پوست با موهای مجعد (آشفته و پریشان) بر شما امیر شد تا وقتی که از کتاب الله پیروی می‌کرد، سخنش را بشنوید و از او اطاعت نمائید [۱۰۰].

از این حدیث اموری مثل سوار شدن، استفاده از سایه، وقار و آرامش آن جناب و خدمت نمودن اصحاب برای آن حضرت، و... بوضوح به نظر می‌رسد.

[۹۲] بطور مثال مراجعه شود به: صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۷۵۱، صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸. [۹۳] بطور مثال: صحیح بخاری، حدیث شماره: ۳۰۵،۱۵۵۶. صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸. [۹۴] صحیح مسلم، حدیث شماره ۱۲۱۸. [۹۵] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۵۸. [۹۶] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸. [۹۷] نگاه: صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۶۶. صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸. [۹۸] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۰۷، صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۷۳،۱۲۹۷. [۹۹] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۳۱۳. [۱۰۰] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۹۸.