۴- ترک سرزنش خطاکار
هر گاه یکی از صحابه کرام در خطا و یا اشتباهی واقع میشد، پیامبر خدا جبا آن شخص سختی و یا درشت خوئی نمیکرد؛ بلکه آن حضرت کوشش مینمود که مفهوم خطا را در ذهن شخص خطا کار تصحیح نماید تا آن شخص ارشاد شده و داوطلبانه دست از خطا بکشد که در این صورت چون به رغبت خویش خطا را ترک نموده دیگر کمتر به سراغ آن میرود.
و تجربه ثابت ساخته که اگر شخص خطا کار با اجبار و تعنیف از خطای خویش دست بکشد، چه بسا که مترصّد باشد تا اگر فرصتی پیش آید به اعمال زشت و ناشایسته خویش و لو پنهانی ادامه دهد.
و رسول خدا نیز در موسم حج، خطاکار را ارشاد مینمود و سرزنش نمیکرد. بطور مثال:
آنگاه که دو تن از صحابه در کارو آنهای خویش نماز خوانده و بعدا نزد پیامبر آمدند - و در این حال پیامبر و مسلم آنها با جماعت نماز ادا مینمودند- و آن دو صحابی چون قبلا نماز خوانده بودند، لهذا در جماعت مسلم آنها شریک نشده و در گوشه ای نشستند.
پیامبر جچون از موضوع اطلاع یافت،اندو شخص را سرزنش و عتاب نفرموده بلکه برایشان فهماند که آنچه اولی است آن را انجام داده و خویشتن را از موضع تهمت دور نگه دارند [۳۵۴].
[۳۵۴] جامع ترمذی، حدیث شماره: ۲۱۹.