۹- صبر و برد باری
صبر و تحمل آن حضرت جدر موسم حج امریست که احتیاج به دقّت نظر ندارد؛ چرا که پیامبر در یک وقت معلّم همه مسلمانان وسرپرست تمام کارهای اهل و فامیلش بود، با وجودی که در بین اهل آن حضرت اشخاص سالخورده و عمر رسیده مانند: همسرش "سوده بنت زمعه [۱۵۷]" و مریض مثل "ضباعه [۱۵۸]" و "ام سلمه [۱۵۹]" وجود داشتند.
و هم چنین عدّه زیادی از اهل و عیالش و از آن جمله فاطمهل [۱۶۰](دختر آن حضرت) وهمه همسران آن جناب [۱۶۱]به علاوه همه نوجوانان بنوهاشم و بنوعبدالمطلب [۱۶۲]با ایشان همراه بودند.
در برخورد با همه این‌ها صبر، تحمل، بردباری و از خود گذشتگی از خویش نشان داد که نظیر آن هرگز ارائه نشده است؛ آن‌ها را راهنمایی و ارشاد فرمود [۱۶۳]، با آن‌ها شفقت و مهربانی کرده [۱۶۴]و بر آن‌ها نفقه نمود [۱۶۵].
با ایشان همدردی کرد [۱۶۶]، با ایشان ملاطفت و مزاح نمود [۱۶۷]، حقوق‌شان را حفظ کرد [۱۶۸]و آن‌ها را بر کارهای خیر تشویق فرمود [۱۶۹].... و خلاصه اینکه همه این کارها را با پیشانی باز، چهره‌ی خندان و قلب مهربان انجام داد.
خداوند متعالأاخلاق و اوصاف عالی پیامبر خویش را در قرآن کریم یاد آوری می‌نماید و می‌فرماید:
﴿وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ ٤﴾[القلم: ۴].
«و هرآئینه تو بر خوی و اخلاق بزرگی هستی».
[۱۵۷] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۸۱. [۱۵۸] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۵۰۸۹. [۱۵۹] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۴۶۴. [۱۶۰] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸. [۱۶۱] نگاه: سنن ابوداود، حدیث شماره: ۱۷۲۲. زاد المعاد۲/۱۰۶. [۱۶۲] مسند امام احمد، حدیث شماره: ۳۵۱۳. [۱۶۳] بطور مثال مراجعه شود به: صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۱. [۱۶۴] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۷۸، ۴۳۹۸. [۱۶۵] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۵۴۴، ۵۵۴۸. [۱۶۶] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۷۸۸و صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۱. [۱۶۷] مسند امام احمد، حدیث شماره: ۲۵۰۷. [۱۶۸] صحیح بخاری، حدیث شماره: ۱۶۳۶. [۱۶۹] صحیح مسلم، حدیث شماره: ۱۲۱۸.