راههای نزدیكی به خدا در نهج البلاغهی امام علی÷و صحیفهی سجادیهی امام سجاد÷
علی÷در خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه بسیار زیبا وسیلههایی که انسان را به خدا نزدیک میکند برمی شمارد؛ وسایل نزدیکی به خدا، از نگاه علی÷در خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه: ایمان به خدا و پیامبرص، جهاددرراه خدا، یکتاپرستی خدا و توحید، نماز، اسلام آوردن، پرداختن زکات، روزه، حج و عمره، صله رحم، صدقه پنهانی، صدقه آشکار، نیکوکاری، به یاد خدا بودن و ذکر او، دعا کردن، پیروی از پیامبرص، آموزش و فهمیدن قرآن، تلاوت قرآن ...
۱- ترس از خدا و اعتماد به او و اعتقاد به توحید: «برای نزدیکی به خدا وسیلهای مطمئنتر از رابطه با خدا نیست». (نامهی۳۱ نهج البلاغه، ترجمهی محمد دشتی)
امام سجاد در نیایش۲۰ صحیفه میفرماید: خدایا دعایم را رد مکن زیرا من برای تو همتایی قرار نمیدهم و با وجود تو از دیگری چیزی نمیخواهم.
امام در نیایش۴۹ نیز میفرماید: پروردگارا وسیلهی من برای رسیدن به تو اعتقاد به توحید و یگانگی توست و دستاویز و ابزار من این است که چیزی را شریک تو نساختهام و غیر تو را به خدایی نگرفتهام.
۲- عمل به قرآن: «وسیلهای برای تقرب بندگان به خدا، بهتراز قرآن وجود ندارد». (خطبهی۱۷۶ نهج البلاغه، ترجمهی محمد دشتی)
۳- استغفار و توبه و بازگشت از گناهان: «دو چیز در زمین مایهی امان از عذاب خدا خواهد بود: یکی از آن دو برداشته شد، پس دیگری را دریابید و بدان چنگ زنید. اما امانی که برداشته شد رسول خدا بود و امان باقیمانده استغفار کردن است». حکمت۸۸ نهج البلاغه، ترجمهی دشتی
امام سجاد در نیایش ۱۲ صحیفه میفرماید: پروردگارا من از تو ناامید نمیشوم که در توبه را به رویم گشودهای.
۴- انجام واجبات: یکی از واجبات نماز است که امام علی÷میفرماید: «تمام کردار خوب در گرو نماز است». نامهی۲۷ نهج البلاغه، ترجمهی دشتی.
همچنین در خطبهی۱۹۹ میفرماید: «مردم (خواندن و اقامه نماز) را بر عهده گیرید، و آن را حفظ کنید، زیاد نماز بخوانید و با نماز خود را به خدا نزدیک کنید».
یکی دیگر از واجبات دین اسلام زکات است که علی÷در این باره میفرماید: «همانا پرداخت زکات و اقامه نماز عامل نزدیک شدن مسلمانان به خداست». خطبهی۱۹۹ نهج البلاغه، ترجمهی محمد دشتی
امام علی÷همچنین در نامهی۵۳ میفرماید: «از کارهایی که به خدا اختصاص دارد و باید با اخلاص انجام دهیم انجام واجباتی است که ویژه پروردگار است. پس در بخشی از شب و روز، وجود خود را به پرستش خدا اختصاص ده، و آنچه تو را به خدا نزدیک میکند بیعیب و نقصانی انجام ده».
امام سجاد÷در نیایش۲۱ صحیفه میفرماید: به آنچه نزد خداست جز با طاعت و رحمت الهی دست نمییابم.
۵- انفاق و دستگیری از مردم: امام علی÷در نامهی۲۶ نهج البلاغه میفرماید: « وای بر کسی که در پیشگاه خدا، فقرا و مساکین، و درخواست کنندگان و آنان که از حقشان محرومند، و بدهکاران و ورشکستگان و در راه ماندگان، دشمن او باشند و از او شکایت کنند».
۶- دعای پدر و مادر برای فرزند و دعای فرزند برای والدین سبب باز شدن در رحمت الهی میشود:
امام سجاد در نیایش ۲۴ میفرماید: خدایا مرا به سبب دعایی که در حق والدینم میکنم بیامرز و آن دو را به خاطر نیکی و مهربانی در حق من، مشمول عفو و رحمت خود قرار ده و با شفاعت من از ایشان به طور مسلم راضی و خشنود شو و آنان را با کرامات و بزرگواری به مکانهای امن و سلامت برسان.
۷- بخشیدن دیگران: امام سجاد در نیایش سی و نه صحیفه میفرماید: پروردگارا ! هر بندهای که دربارهی من عملی مرتکب شده که تو آن را نهی کردهای و آبروی مرا که به حفظ و نگهداری آن دستور داده ای، ریخته و در حالی که حقی از من برگردن اوست مرده، و یا زنده است و حق من بر عهدهاش میباشد، پس او را به خاطر ظلم و ستمی که در حق من روا داشته بیامرز و در حقی که از من تباه کرده او را عفو کن، و به خاطر رفتاری که با من نموده او را سرزنش مکن، و اگر به خاطر آزار من گناهی به گردن اوست رسوایش مساز، (ای خدای من) این گذشت مرا نسبت به آنان و صدقهای را که به آنها ارزانی داشته ام، جزء پاکترین صدقات بخشندگان و بالاترین عطاهای مقربین درگاهت قرار بده. و در مقابل عفو و گذشت من نسبت به آنان، مرا ببخش، و به پاداش دعایم برای آنها، مرا مشمول رحمت خود کن، تا هر یک از ما به برکت فضل و بخشش تو به سعادت برسیم و با احسان تو نجات یابیم.
راههای نزدیکی به خدا در خطبهی ۱۹۸ نهج البلاغه: تقوا و ترس از خدا، اطاعت خدا با جان و دل، «اطاعت خدا را راه ورود به آب حیات، شفیع گرفتن خواستهها، پناهگاه روز اضطراب، چراغ روشنگر قبرها، آرامش وحشتهای طولانی برزخ، راه نجات لحظات سخت زندگی قرار دهید.» ترجمهی دشتی
راههای نزدیکی به خدا در نامه ۴۷ نهج البلاغه: «پرهیز از دنیا پرستی، گفتن حق، دشمن ستمگر و یاور ستمدیده، ترس از خدا، نظم در امور زندگی، ایجاد صلح و آشتی در بین همدیگر، رعایت حقوق یتیمان و همسایگان، احترام و عمل به قرآن، نماز خواندن، حج رفتن، جهاد با اموال و جانها و زبان، اتحاد، بخشش، دوستی، امر به معروف و نهی از منکر و...». ترجمهی دشتی.
و به راستی مطابق دعای۴۸ صحیفه سجادیه چیزی جز ناله و زاری به درگاه الهی ما را نجات نمیدهد.