چرا و چگونه الله را بشناسیم

مشركان همراه الله چه می‌پرستیدند؟

انسان مشرک هرچیز را همراه خدا بپرستد بت نامیده می‌شود و این بت‌ها گاه مجسمه‌ی پیامبران یا بزرگان دینی و یا پهلوانان و نیاکان مشرکان بودند، بعضی مواقع نیز عوض پرستش سنگ و چوب، ماه و ستاره، خورشید و اجرام آسمانی را می‌پرستیدند که در قرآن به گفتگوی ابراهیم÷با اجرام پرستان اشاره شده و استدلال‌های منطقی ابراهیم÷نیز ذکر گردیده است.

﴿فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗاۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ ٧٦﴾[الأنعام: ۷۶].«پس چون [تاریکی] شب او را پوشانید، ستاره‌ای دید [برای محکوم کردن ستاره پرستان با تظاهر به ستاره پرستی] گفت: این پروردگار من است؛ هنگامی که ستاره غروب کرد، گفت: من غروب کنندگان را دوست ندارم».

﴿فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ ٧٧﴾[الأنعام: ۷۷].«هنگامی که ماه را در حال طلوع دید [برای محکوم کردن ماه پرستان با تظاهر به ماه پرستی]، گفت: این پروردگار من است؛ چون ماه غروب کرد، گفت: یقیناً اگر پروردگارم مرا هدایت نکند بدون شک از گروه گمراهان خواهم بود».

﴿فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ ٧٨﴾[الأنعام: ۷۸].«وقتی خورشید را در حال طلوع دید [برای محکوم کردن خورشیدپرستان با تظاهر به خورشید پرستی[گفت: این پروردگار من است، این بزرگ‌تر است؛ و هنگامی که غروب کرد، گفت: ای قوم من! بی‌تردید من [با همه وجود] از آنچه شریک خدا قرار می‌دهید، بیزارم».

گاهی نیز این بت، فرشتگان و اجنه می‌بود، جن پرستان بر این باور بودند که اجنه قدرت مافوق بشری دارند لذا در باور خود به اجنه پناه می‌بردند،

﴿وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۢ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ ١٠٠﴾[الأنعام: ۱۰۰].«[مشرکان] برای خدا شریکانی از جن قرار دادند، در حالی که همه آن‌ها را خدا آفرید، و از روی جهل و بی‌دانشی برای خدا پسران و دخترانی انگاشتند؛ منزّه و برتر است از آنچه آنان توصیف می‌کنند».

فرشته پرستی نیز از این اعتقاد که بعضی از مشرکان، فرشته‌ها را دختران خدا می‌دانستند، و با پرستش آن‌ها می‌خواستند رضایت الهی را جلب کنند، نشأت می‌گرفت، ولی فرشتگان عمل آن‌ها را رد کرده و عمل آن‌ها را جن پرستی می‌دانند.

﴿قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِمۖ بَلۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٱلۡجِنَّۖ أَكۡثَرُهُم بِهِم مُّؤۡمِنُونَ ٤١﴾[سبأ: ۴۱]. «و [یاد کن] روزی را که [خدا] همه آنان را محشور می‌کند، آن گاه به فرشتگان می‌گوید: آیا اینان شما را می‌پرستیدند* می‌گویند: تو منزهی (از اینکه در پرستیده شدن شریک و همتا داشته باشی)، تو سرپرست و یار مایی نه آنان، [آنان ما را نمی‌پرستیدند] بلکه جنّیان را می‌پرستیدند (و) بیشترشان به آن‌ها ایمان داشتند».

گویا منظور فرشته‌ها این است که مشرکانی که مدعی پرستش فرشتگانند در واقع با فرشته پرستی از پرستش الله به پرستش طاغوت، جن، ابلیس و شیطان کشیده شدند و هرکس غیر الله، حتی انبیاء و فرشتگان را بپرستد در واقع پیروی شیطان را کرده و نه انبیاء و فرشتگان، بلکه شیطان را پرستیده است، بعضی از مشرکان نیز حیواناتی چون اسب و گربه و گاو را پرستش می‌کردند و گاهی نیز عقل خود را تعطیل کرده خود را به دست انسانی دیگر یا علمای دینی می‌سپردند و آن‌ها خدایشان می‌گشت.

﴿وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ﴾[آل‌عمران: ۶۴]. «و بعضی از ما بعضی را اربابانی به جای خدا نگیرد».

﴿إِن يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثٗا وَإِن يَدۡعُونَ إِلَّا شَيۡطَٰنٗا مَّرِيدٗا ١١٧﴾[النساء: ۱۱۷].«[مشرکان‌]، به جاى او، جز بتهاى مادینه را [به دعا] نمى‌خوانند، و جز شیطان سرکش را نمى‌خوانند».

در حقیقت پرستش همه این‌ها پرستش هوای نفس و شیطان پرستی است و چون عقل تعطیل شود مخلوق بر انسان خدایی می‌کند و شیطان رهبرش می‌گردد.