راه بازگشت كدام است؟
مسلمان برای پیروزی چاره‌ای ندارد جز تلاش و پشتکار و بازگشت به قرآن و سنت رسول خدا.
اسلام رهبانیت و گوشه نشینی را نمی‌پذیرد و کار برای روزی حلال در اسلام عبادت است، همچین باید توجه داشت همه مسلمانان مدعی‌اند عاشق قرآنند ولی بسیاری از آن‌ها حتی یکبار قرآن را با فهم و معنی مطالعه نکرده‌اند و برخی گمان می‌کنند قرآن فقط برای ثواب است و جز در مراسم نمادین ازدواج و مردن یک فرد هیچ بهره‌ای از قرآن نمی‌برد و دین را غیر از زندگی واقعی می‌پندارند. و چون دین طرح و برنامه‌ای برای زندگی نداشته باشد و منفعل جلوه کند آزاد اندیشان و متفکران، دینی را که عده‌ای خرافی را به خود مشغول دارد نمی‌پذیرد و چون با کوتاهی علماء اسلام صحیح شناخته نشده، متفکران واندیشمندان حرکات و رفتارهای خرافی‌ها را دین می‌بینند لذا از دین گریزان و به سوی اندیشه‌های غیر اسلامی رهسپار می‌شوند. و دین می‌ماند برای عده‌ای عوام ناآگاه و شیاد‌هایی که به نام دین مردم را تلکه می‌کنند.
ورود خیلی از این بدعت‌ها برگردان علماست، آن‌ها که عوض هدایت مردم به بازی‌های فلسفی ارسطو و سقراط دلخوش کرده‌اند و مرغ و تخم مرغ را می‌خواهند ثابت کنند کدامیک اول به وجود آمده است، حال آن که هم دین در معرض خطرات مهلکی است و هم مسلمانان در زمینه‌های صنعتی و مادی عقب مانده‌اند.
البته منظورم علمای راستین نیست بلکه آن‌هاست که لباس مسؤلیت پوشیده ولی از مسؤلیت سرباز می‌زنند، آن‌ها یی که ادعای تحریف قرآن را مطرح کردند گویا آیه‌ی: ﴿إِنَّا نَحۡنُ نَزَّلۡنَا ٱلذِّكۡرَ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ ٩﴾[الحجر: ۹]. «همانا ما قرآن را نازل کردیم، و یقیناً ما نگهبان آن [از تحریف و زوال] هستیم». را نشنیدند، یا آن‌ها که گفتند قرآن کلی است و مردم نمی‌فهمند حال آن که قرآن ﴿هُدٗى لِّلنَّاسِ﴾[البقرة: ۱۸۵]. است. و بر کسانی که ایمان آوردند ﴿هُدٗى وَشِفَآءٞ﴾[فصلت: ۴۴]. است و برای همه مردم است، ﴿هَٰذَا بَصَٰٓئِرُ لِلنَّاسِ﴾[الجاثیة: ۲۰]. ﴿تَبۡصِرَةٗ وَذِكۡرَىٰ لِكُلِّ عَبۡدٖ مُّنِيبٖ ٨﴾[ق: ۸].«برای هر بنده‌ای که [با اندیشیدن در نظام هستی] به سوی خدا باز می‌گردد، مایه بینایی و یادآوری باشد». و آسان شده تا همه بهره گیرند، ﴿وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٖ ٤٠﴾[القمر: ۴۰]. «و یقیناً ما قرآن را برای پند گرفتن آسان کردیم، پس آیا پند گیرنده‌ای هست».
و پندی است برای جهانیان، ﴿إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرٞ لِّلۡعَٰلَمِينَ ٢٧﴾[التکویر: ۲۷]. تا در سایه آن هدایت شوند با اختیار خویش، ﴿إِنَّ هَٰذِهِۦ تَذۡكِرَةٞۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًا ١٩﴾[المزمل: ۱۹].تا هر که بخواهد راهی به سوی خدای خویش پیش گیرد، و قرآن بیهوده نیامده بلکه برای همه دوره‌ها و همه انسان‌ها آمده تا مردم اختلافات را کنار گذارند و مشمول رحمت الهی شوند، ﴿وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا لِتُبَيِّنَ لَهُمُ ٱلَّذِي ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ ٦٤﴾[النحل: ۶۴].«و ما [این] کتاب را بر تو نازل نکردیم، مگر براى اینکه آنچه را در آن اختلاف کرده‌اند، براى آنان توضیح دهى، و [آن] براى مردمى که ایمان مى‌آورند، رهنمود و رحمتى است».
قرآن کلی نیست و همه آن را می‌فهمند و هرکس از آن به اندازه‌ی فهمش بهره می‌گیرد، یکی غواص می‌شود و به صید مرواریدهای زیبا مشغول و دیگری در ساحل اقیانوس قرآن شنا می‌کند و همه می‌توانند به این اقیانوس پا گذارند و برای هیچکس تابلو ورود ممنوع نصب نشده است.
بازگشت به سنت رسولص یکی دیگر از راه‌های پیشرفت مسلمانان می‌تواند باشد.
﴿مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَ﴾[النساء: ۸۰].«هرکس رسول را اطاعت کند یقیناً خدا را اطاعت کرده است».
پیامبرصبه عنوان نبی و انسان آگاه در موقعیت‌ها و شرایط متفاوت رفتارهای شایسته از ایشان سرمی زد که آن‌ها می‌توانند به عنوان بهترین نمونه برای انسان‌های دیگر باشد و در همه دوره‌ها می‌توان شاگرد مکتب ایشان بود. سنت‌های واجب الاطاعه رسول اللهص لازم و ضروری است اجرا شود، زیرا وحی است و چون قرآن مصون از خطا و اشتباه است؛ و آن دسته از سنت‌ها که مستحب است در بهتر کردن شرایط زندگی ما می‌تواند تأثیر گذار باشد و آن دسته از رفتارهای پیامبر که رفتار شخصی و غیر عبادی است تقلید کردن و نکردن بستگی به شرایط زمان دارد.
محالست سعدی که راه صفا
توان رفت جز در پی مصطفی
آخرین كلام: در رابطه‌ی با انحرافات وارد شده بر اسلام چند نكته باید ذكر شود
۱- تصحیح انحرافات به سادگی و در مدت کوتاهی امکان پذیر نیست زیرا مشکل است مردم از انحرافات و بدعت‌هایی که به آن‌ها خو گرفته‌اند دل بکنند و مانند مرغی که به تاریکی عادت کرده اوایل که به روشنایی می‌رسد معذب است و تلاش می‌کند به تاریکی برگردد، رابطه‌ی مردم و انحرافات نیز اینگونه است.
۲- افرادی که مسئولیت مبارزه با بدعت‌ها را بر عهده گرفته‌اند باید توجه داشته باشند از شر دشمنی مردم در امان نخواهند بود زیرا طبق فرمایش امام علی÷در حکمت ۴۳۸، «مردم دشمن آنند که نمی‌دانند، و مخالفت با اخلاق و رسوم مردم موجب دشمنی و کینه آن‌ها می‌شوند». حکمت۴۰۱ نهج البلاغه، ترجمه‌ی دشتی.
آنان که به کنج عافیت بنشستند
دندان سگ و دهان مردم بستند
و هرکس با بدعت‌ها به مبارزه برخیزد به واقع مجاهدی راستین است که همه وجودش را تقدیم خدا می‌کند.
رسم و ره آزادی یا پیشه نباید کرد
یا آنکه ز جان و سر اندیشه نباید کرد
۳- دشمنان عاشقان اسلام، قرآن و سنت دو دسته‌اند یکی افراد شیاد و دغل باز که برپایی اسلام راستین موجب کسادی بازار آن‌ها می‌شود و دوم مردمی که گمان می‌کنند اعتقاد و اعمال‌شان کامل است بنابرین خود را انسان آگاه و کامل می‌پندارند و حاضر نیستند آنچه نمی‌دانند کسب کند و بر داشته‌ها و نادانی خود تعصب دارند.
۴- اسلام دین میانه روی و اعتدال است و با اعتدال می‌شود دل‌ها را تصاحب کرد نه با افراط و تفریط.
امام سجاد÷در نیایش۲۰ می‌فرماید: خدایا مرا از نعمت اعتدال و میانه روی بهره مند کن.
۵- با برخورد شایسته و اخلاق نیکو باید به مبارزه‌ی بدعت‌ها رفت و یک جانبه نگری و برخورد تند و دور شدن از جماعت مسلمانان نتیجه‌ای جز شکست مصلحان و انزوای آن‌ها ندارد، بنابراین قدم به قدم به جنگ بدعت‌هایی می‌رویم که مسلمانان سال‌هاست به آن‌ها خو کرده‌اند.
۶- نباید برای مبارزه با یک بدعت زشت، بدعت زشت دیگری را بنا نهاد، مانند آنان که چون مردم زکات نمی‌دادند اموال آن‌ها را می‌دزدیدند و به فقرا می‌دادند.
امام سجاد÷در نیایش۲۰ صحیفه از خدا می‌خواهد که ایشان را به دلیل همراه بودن با جماعت مسلمین و دوری گزیدن از بدعت گذاران مشمول رحمت خویش قرار دهد.
۷- باید توجه داشت که بسیاری از مسلمانان فریب شیادان را خورده‌اند و اگر اسلام راستین با دلیل و مدرک به آن‌ها عرضه شود می‌پذیرند و وظیفه مجاهدان و مبارزان با بدعت این است که این افراد را آگاه کنند.
شاید امروز آن روزی است که امام علی÷پیش بینی کرده است، «روزگاری بر مردم خواهد آمد که از قرآن جز نشانی و از اسلام جز نامی نخواهد ماند ... ». حکمت۳۶۹ نهج البلاغه، ترجمه‌ی دشتی
«روزگاری بر شما خواهد رسید که چیزی پنهان‌تر از حق، و آشکارتر از باطل، فراوان‌تر از دروغ به خدا و پیامبرش نباشد ... ». خطبه‌ی۱۴۷ نهج البلاغه، ترجمه‌ی دشتی
پس همراه می‌شویم با نیایش۷ صحیفه و همراه امام÷این دعا را تکرار می‌کنیم که خدایا مرا به خاطر دغدغه‌ها از از انجام واجبات و مستحبات باز مدار.
آیا نباید به خود لرزید زمانی که امام سجاد÷در نیایش۳۲ صحیفه می‌فرماید: خدایا هرگز به خاطر انجام اعمال مستحبی به تو متوسل نمی‌شوم در حالی که در انجام واجبات کوتاهی کرده‌ام؛ زمانی که بنده‌ی خالص خدا این گونه دعا می‌کند ما که باید بسیار توبه کنیم.