فصل چهارم: شرک چیست؟ مشرک كیست؟

شرک نقطه مقابل توحید است و عبارت است از اینکه یک فرد یا شیء را همتا و هم شأن الله قرار دهیم. مشرک نیز به کسی گفته می‌شود که شیء، موجود، انسان و ... را با خدا در مقام خالقیت، ربویت، رازقیت و صفاتی که فقط مختص الله است شریک بداند. مشرک متضاد موحد است وبین مشرک و موحد، شرک و توحید رابطه تباین برقرار است، بنابراین هیچ مسلمانی نباید برای خدا شریک بیاورد و گرنه مسلمان نیست.

تمام مشرکان الله را می‌شناختند و می‌دانستند مخلوقی به نام فرشته وجود دارد، و نبوت حق است و باور داشتند رهبران الهی برای راهنمایی انسان‌ها می‌آیند، و حتی الله را خالق و روزی رسان خود و دیگران می‌دانستند، بعضی از آن‌ها چون قوم فرعون معاد و زندگی بعد از مرگ را باور داشتند و همه مشرکان خود را هدایت یافته می‌پنداشتند و هر گروه آن‌ها رسوم عبادی خاص خود را داشتند، به طور مثال مشرکان حجاز، خود را پیرو ابراهیم÷می‌دانستند و حج، قربانی و روزه را در آیین عبادی خود انجام می‌دانند، ولی آنچه آن‌ها را به نابودی کشاند این بود که همراه خدا دیگران را نیز می‌پرستیدند و همراه با الله به عبادت غیر خدا مشغول شده بودند و رکوع، سجده، عبادت و قربانی که مختص الله است به غیر الله نیز اختصاص می‌دادند و معتقد بودند با این اعمال به خدا نزدیک‌تر می‌شوند، آن‌ها به خدا یگانه کافر ولی به خدا با شرکاء ایمان داشتند.

﴿قَالُوٓاْ أَجِئۡتَنَا لِنَعۡبُدَ ٱللَّهَ وَحۡدَهُۥ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَا فَأۡتِنَا بِمَا تَعِدُنَآ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ ٧٠﴾[الأعراف: ۷۰].«مشرکان گفتند: آیا به سوی ما آمده‌ای که ما فقط خدا را بپرستیم، و آنچه را پدرانمان می‌پرستیدند واگذاریم؟ اگر از راستگویانی آنچه را از عذاب و گزند به ما وعده می‌دهی برای ما بیاور».

و چون دیگران همراه الله بت‌های چوبی، سنگی، گوشتی و ... را می‌پرستیدند شاد می‌گشتند.

﴿وَإِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَحۡدَهُ ٱشۡمَأَزَّتۡ قُلُوبُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِۖ وَإِذَا ذُكِرَ ٱلَّذِينَ مِن دُونِهِۦٓ إِذَا هُمۡ يَسۡتَبۡشِرُونَ ٤٥﴾[الزمر: ۴۵].«هنگامی که خدا به یگانگی یاد می‌شود [و نامی از معبودانشان به میان نمی‌آید] دل‌های کسانی که به آخرت ایمان ندارند، نفرت پیدا می‌کند و چون یادی از معبودان دیگر به میان می‌آید، ناگاه مسرور و شاد می‌شوند!!».