۱- آموزش احکام حج به آنان
پیامبر اکرمصدر مورد تعلیم و آموزش احکام و مسایل حج به اهل بیت‌شان توجه و اهتمام خاصی داشتند، تا تقرب جستن آن‌ها به اللهأدر پرتو هدایات ایشان بوده، و عبادات آن‌ها بصورت درست و صحیح ادا گردد، از جمله: حدیثی از ام المؤمنین ام سلمهلروایت شده که فرموده‌اند: «از رسول اللهصشنیدم که فرمودند: ای آل محمدصنیت عمره را با حج یکجا نمایید» [۱۳٩].
همچنان فرموده ایشان صبه عایشه صدیقهبهنگامی که عادت ماهانه‌اش قبل از طواف رسید فرمودند: «هر کاری که حاجی انجام می‌دهد تو نیز انجام بده با این تفاوت که تا غسل (از حیض) نکرده‌ای، بیت الله را طواف مکن» [۱۴۰]. همچنان فرموده آنحضرتصبه فرزندان بنی عبدالمطلب در آخر شب مزدلفه: «تا زمانی که آفتاب نتابد، برجمره سنگ پرتاب نکنید» [۱۴۱].
آنحضرتص نه تنها به توجیه و ارشاد و تعلیم اهل بیت‌شان توجه داشتند، بلکه با آن‌ها گفت و شنود نموده و به سوالات‌شان پاسخ می‌گفتند، چنانکه حدیث ام المؤمنین حفصه دختر عمر فاروقبگواه بر آن است که: «آنحضرتصهمسران‌شان را در سال حجة الوداع امر فرمودند تا از احرام بیرون آیند، حفصهل از ایشانصپرسید: پس شما چرا از احرام بیرون نمی‌شوید؟ فرمودند: «موهایم را تلبید نمودم و بر شتران قربانی‌ام قلاده گذاشته‌ام، و تا آن را ذبح نکنم از احرام بیرون نمی‌شوم» [۱۴۲]. و در روایت دیگری آمده که حفصهلپرسید: «چرا مردم از احرام بیرون شدند و شما از احرام عمره‌تان بیرون نشدید؟» [۱۴۳]. همچنان حدیثی را که علیس روایت نموده که عباسس فرمود: ای رسول خدا! چرا گردن پسر عمویت را تاب دادید؟ آنحضرتصفرمودند: «دیدم که پسر و دختر جوان بسوی هم نگاه می‌کنند، از مکر و فریب شیطان بر آندو در هراس شدم» [۱۴۴].
اما امروز با تأسف شدید جهل و نادانی به احکام و اهداف حج، مردم را فرا گرفته است، زیرا بسیاری از آن‌ها به تعلیم و آموزش احکام، مسایل، اهداف و مرام حج به خانواده‌های‌شان قبل از عزیمت بسوی مکه مکرمه نمی‌پردازند، و یا هم به سوالات و اشکالاتی که شاید در اذهان‌شان خطور کند، پاسخ نداده و توجهی در این مورد ندارند!.
پس برادر ارجمند! تلاش کن در زمره مردمان فاضلی باشی که به تعلیم و آموزش افراد خانواده خود می‌کوشند، و آن‌ها را از احکام و مسایل شرعی قبل از ادای آن آگاه می‌نمایند، تا در پرتو علم و معرفت شرعی، اعمال‌شان را بدرستی به انجام برسانند که این عمل ترا از پاداش بزرگ و مقام عالی در نزد خداوندأبهره‌مند خواهد ساخت، و از جمله کسانی خواهی بود که پیامبر خداص در مورد‌شان فرموده‌اند: «بهترین شما کسی است که در نزد خانواده خود نیکو و شایسته باشد، و من در نزد خانواده‌ام نیکو و شایسته می‌باشم» [۱۴۵]. وجیبه و مسؤلیتی که در قبال خانواده‌ات بدوش داری با وجه احسن ادا نموده و مراقب حال‌شان باش و همیشه آنان را زیرنظر خود قرار داده به اموری که بر آنان واجب است رهنمایی کن، زیرا تو پاسبان و نگهبان و مسؤل و زمامدار آن‌ها می‌باشی، و هر زمامدار در پیشگاه خداوندأ از رعیت و احوال کسانی که بوی سپرده شده بود، باز پرس می‌شود، پیامبرصمی‌فرماید: «همه شما شبانید -زمامدارید- و از رعیت خود پرسیده می‌شود ........مرد درخانوداه‌اش مسؤل است و مسؤلیت آن‌ها را بدوش دارد» [۱۴۶]. و بدان که رسول خداص الگو و قدوه همه امت‌اند، راه و روش ایشان باید که سرمشق زندگی ما باشد. طوری که ایشان به پیروی فرمان الهی: ﴿وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ ٢١٤﴾[الشعراء: ۲۱۴]. خانواده و اقارب‌شان را قبل از دیگران از عذاب دردناک دوزخ هشدار داده و در تعلیم و تربیت آنان تلاش می‌ورزیدند.
[۱۳٩] مسند احمد:۲۶۵٩۰ و صحیح ابن حبان: ۳٩۲۲، و اسناد هردو حدیث صحیح است. [۱۴۰] صحیح مسلم: ۱۲۱۱. [۱۴۱] جامع ترمذی: ۸٩۳، با تصحیح البانی: ٧۰٩. [۱۴۲] صحیح بخاری: ۴۳٩۸. [۱۴۳] صحیح مسلم: ۱۲۲۸. [۱۴۴] جامع ترمذی: ۸۸۵، حسن و صحیح با تصحیح البانی: ٧۰۲. [۱۴۵] سنن ترمذی: ۳۸٩۵، حسن غریب صحیح با تصحیح البانی: ۳۰۵٧. [۱۴۶] صحیح بخاری: ۲۵۵۳.