* استاد قلمداران و شعر
مرحوم حیدر علی قلمداران با آنکه شاعر به معنای اخصّ آن نبود اما در سرودن شعر، قریحهای خوش داشت، و چنان که پیش از این گفته شد برخی اشعار وی در مجلة «یغما» و «نور دانش» به چاپ میرسید. از جمله بنگرید به شعری که از وی در «نور دانش»، سال اول، شمارة ۳۶ در بارة آیة ﴿أَفَحَسِبۡتُمۡ أَنَّمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ عَبَثٗا﴾درج شده است. افزون بر این، یازده غزل و قصیدة دیگر استاد نیز در شمارههای گوناگون همان مجله در بین سالهای ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۸ چاپ گردیده است. در اینجا غزلی چاپ نشده از وی تقدیم میگردد:
من نوگلی ز گلشن عشق و جوانیام
اما هزار حيف که مانند عندليب
پرواز من به کُنگر گردون محال نيست
با آب و دانهام مفريب ای شکارچی
سودای خام میپزی و رنج میبری
بال و پرم چو ريخت زمينگيرگشتهام
يعقوب وار، ديدهام از هجرکور شد
من مَحرَمم به نکتهی عشق ای حجابدار
ليلی به انتظار من است ای فلک چرا
مقراض جهل بال و پرم ریخت ای عجب
در تودهی که يک نفر از اهل گوش نيست
در انتظار مژدة آزادی تو اَم
معنی شکافِ حکمت و رمز معانیام
اندر قفس شکسته پرِ نکته دانیام
گر زین قفس ز روی شفقّت رهانیام
کاگه ز رمز برّه و مِهر شبانیام
تا بر مُراد خويش مگر پَرورانیام
شهبازِ بال سوختهی آسمانیام
ديدار يوسف است علاج اَر توانیام
از نو عروسِ معنی عَبث میرمانیام
مجنون صفت به دشت و دَمن میدوانیام
کا کنون شکسته پر به هوا میپرانیام
دارد چه سود زمزمه و نغمه خوانیام
ای مرگ میشتاب مگر وارَهانیام
(شب ۲۲ بهمن ۱۳۲۲ شمسی)
چنان که از تاریخ مذکور بر میآید، استاد این غزل را در ۳۰ سالگی سروده است.