علل و انگیزه‌های جدایی امت اسلام از یکدیگر
مهم‌ترین و بزرگ‌ترین علت تفرقه و جدایی و خصومت و دشمنی مسلمانان با یکدیگر، مسئله خلافت و جانشینی پیغمبر است، که از صدر اول و روزهای نخستین پس از رحلت رسول خدا صزمینة آن فراهم شد و بر اثر جهل و تعصب مسلمین و تحریک دشمنان اسلام تقویت گردید؛ تا اینکه در قرن‌‌های بعد، دوره به دوره، شدت یافت و آنان را به صورت دشمنانی خونین در مقابل یکدیگر قرار داد و صحنه‌هایی ننگین از جنگ و جدال و خصومت و قتال به وجود آورد که صفحات تاریخ را به رسوایی سیاه کرد، به طوری که امروز هر یک از فِرَق مسلمین با دشمنانی چون یهود و نصاری بهتر امکان آمیزش و معاشرت دارند تا با یکدیگر که به نص کتاب آسمانی با هم برادر و برابرند!
هر چند گرد و غبارِ حقیقت‌پوشی که در طی قرون از این جدال و قتال برانگیخته شده است، مانع بزرگ و سختی در برابر چهرة واقعی حقیقت است ولذا نمی‌توان به راحتی، فرقه‌های مختلف را با یکدیگر آشنا کرد و آب رفته را به جوی باز آورد؛ لیکن ما به یاری خدای متعال، در حد توان در این راه می‌کوشیم، باشد که به فضل الهی چراغی روشن در این راه تاریک و باریک بر افروزیم و برادران مسلمان خود را - البته آنان که طالب حق و جویای حقیقت‌اند- از آنچه خدای بزرگ از فضل و رحمت خود، ما را بدان رهبری فرموده، آگاه نماییم؛ شاید پس از گذشت زمان و آگاهی آنان از نیرنگ و سیاست دشمنان و چشیدن طعم تلخ این همه بلیات و مصیباتی که در نتیجة این اختلافات دامنگیر آنان شده، به خود آیند و قبل از آنکه آب از سرشان بگذرد و طومار وجودشان در هم پیچیده گردد به سوی شاهراه اتحاد عزت و سعادت و شوکت و سیادت خود باز گردند و مصداق آیة شریفه باشند: ﴿كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ﴾[آل‌عمران: ١١٠]. «شما بهترین امتی هستید که برای [هدایت] مردم انتخاب شدید».
و اگر خدای ناکرده خروش سیل‌‌های سهمگین این همه حوادث ناگوار، و امواج هلاکت‌بار این همه طوفان‌‌های بلا در قرون و اعصار با این بیدار باش‌‌های هوش افزا و هشدارهای بی‌‌روی و ریا، اثری نکرد و باز هم تعصبات جاهلی و تفرقه‌های مذهبی و قومی به وساوس شیطانی و دسائس دشمنان دینی، همچنان آنان را در گمراهی و ضلالت آشکار نگاه داشت، باری، ما در نزد پروردگار خود از این جهت معذور بوده و در سعی و کوشش خود از آن رو که توأم با تحمل رنج و آلام روحی از تهمت و دشنام و بهتان و افترا و .... خواهد بود از او امید اجر داریم، ان شاءالله، چنان که می‌فرماید:
﴿وَإِذۡ قَالَتۡ أُمَّةٞ مِّنۡهُمۡ لِمَ تَعِظُونَ قَوۡمًا ٱللَّهُ مُهۡلِكُهُمۡ أَوۡ مُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗاۖ قَالُواْ مَعۡذِرَةً إِلَىٰ رَبِّكُمۡ وَلَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ ١٦٤﴾[الأعراف: ١٦٤]. «و یاد آر که شماری از ایشان گفتند: چرا گروهی را که خداوند هلاک شان می‌‌نماید و یا ایشان را عذابی شدید خواهد کرد، اندرز می‌دهید؟ گفتند: از آن رو که ما را نزد پروردگارتان عذری باشد و چه بسا ایشان از پروردگار پروا کنند».