نتائج عملی منهج صحیح
منهج سالم و درست نتایج عملیای دارد که واقعیت عملی امت را به حقیقت دین راهنمایی میکند و اخلاق ایمانی را در زندگی مسلمانان نمایان میسازد.
و این نتایج عملی در توصیف امام ابن تیمیه از حیات و زندگی عملی اهل سنت و جماعت به خوبی نمایان است. آن گونه که میفرماید:
پیروان این منهج بوسیله این اصول امر به معروف و از منکر نهی میکنند، و اقامۀ حج و جهاد را واجب دانسته و جمعه و عیدها را با أمراء و فرمانروایان خواه خوب باشند و یا بد، به پا میدارند. و بر جماعت محافظت مینمایند. و نسبت به امت اسلامی احساس همدردی مىنماید و برای امت نصیحت مىکنند و معتقد به مفهوم و معنی این حدیث هستند که میفرماید: «المؤمن للمؤمن كالبنیان یشد بعضه بعضاً» [۸۵].
«مؤمن برای مؤمن همچون بنای ساختمانی است که برخی از آن دیگری را محکم مینماید و در این هنگام پیامبرصپنجههای دستش را به هم محکم نمود».
و یا میفرماید: «مَثَلُ الْمُؤْمِنِینَ فِی َتَوَادِّهِمْ، وتَرَاحُمِهِمْ، وَتَعَاطُفِهِمْ، كَمَثَلِ الْـجَسَدِ، إِذَا اشْتَكَى عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ جَسَدِهِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى» [۸۶].
«مؤمنان در شفقت, دوستی و مهربانی با یکدیگر مانند اعضای یک پیکراند که اگر عضوی از آن بدرد آید، سایر اعضاء بیقرار میگردند و تب میشوند».
و به هنگام مبتلا گشتن به مصیبتی، صبر پیشه میکنند، و به هنگام سلامتی و خوشبختی، شکر پیشه میکنند، و به تلخی قضا و قدر راضی هستند.
و به اخلاق و اعمال نیکو مردم را فرا میخوانند، و به معنی این حدیث باور دارند که میفرماید: «أكمل المؤمنین إیماناً أحسنهم خلقاً» [۸۷].
«کاملترین مومن کسی است که اخلاق نیکو داشته باشد».
و با کسی که قطع صله رحم نموده است. ارتباط بر قرار میکند، و با کسی که آنان را تحریم اقتصادی کرده است، بخشش و عطایا میدهد، و با کسی که به آنان ظلم کرده است، عفو پیشه میکنند. و دستور میدهند که با پدر و مادر به نیکی و خوبی رفتار کنند. صله رحم بجا آورند، و با همسایهها نیک رفتار باشند، به یتیمان احسان نمایند و به نداران و درماندگان و ماندگان در راه احسان نمایند. و از فخر فروشی و خود بزرگ بینی نهی میکنند و از تعدی و ظلم و فشار آوردن به مردم چه بر حق باشند و چه نباشند دوری میجویند.
و به اخلاق پسندیده و خوب دستور میدهند و از رفتارهای رذل و ناپسند دوری میجویند. و هر آنچه انجام میدهند و یا میگویند، بنابر قول قرآن و سنت رسول اللهص است [۸۸].
[۸۵] مسلم این حدیث را در کتاب البر والصله، باب تراحم المؤمنین و.... الخ (۲۵۸۵) و نسائی در کتاب الزکاه، باب اجر الخازن إذا تصدق بإذن مولاه: (۲۵۶۰) واحمد در مسندش: (۴/۴۰۴) آوردهاند. [۸۶] بخاری این حدیث را در کتاب الادب، باب رحمة الناس والبهائم: (۶۰۱۱) و مسلم در کتاب البر والصله؛ باب تراحم المؤمنین و.... الخ: (۲۵۸۶) و امام احمد در مسندش: (۴/۲۷۰) این حدیث را آوردهاند. [۸۷] این حدیث قبلاً ترجمه و تخریج شده است. [۸۸] مجموع الفتاوی ابن تیمیه: (۳/۱۵۸-۱۵۹).