مقدمه

الحمدلله رب العلمين والصلاة والسلام علی سيد المرسلين محمد وعلی آله وأصحابه أجعين وبعد:‌

اسلام به شدت در برابر گدایی مبارزه می‌کند و آن را یکی از اسباب ذلت، خواری و سرافگندگی برای غیر خدا می‌داند، و این کار منافی عقیده توحید است که به واسطه آن مسلمانان سربلند گردیده‌اند، دین مقدس اسلام رضایت ندارد که مسلمانان به خواری تن در دهند، بعد از آن که خداوند آن‌ها را به اسلام عزت و کرامت بخشیده آن‌ها دست خود را به گدایی بدیگران دراز کنند، بدست آرند و یا خیر. روی هم رفته گدایی یک امر نامناسب و زشت است؛ زیرا از آن احسان کردن و منت‌گذاشتن به میان می‌آید. دست بلند و توانا از دست ناتوان و نادار بهتر است، اگر حرفه به هر اندازه بی‌اهمیت و کم‌ارزش باشد نزد اسلام بهتر و شریف‌تر از گدایی و تلخی محتاجی است.

امام شافعی/می‌فرماید: ‌چگونه بغیر خداأخود را ذلیل سازم، در حالی که پارچه نانی مرا کفایت می‌کند؛ و همچنان می‌فرماید: ‌اگر سنگ‌ها را از قله‌های کوه انتقال دهم بهتر است از آن که مردم بر من احسان کنند و منت گذارند، برایم گفتند که کسب و کار ننگ است، در پاسخ آن‌ها گفتم: ‌نه خیر ننگ درسوال‌کردن و گدایی است.

گدایی مشکل عارضی است که در جوامع بوجود می‌آید و مشکلی نیست که حل آن امکان‌پذیر نباشد، حل این مشکل بسیار ساده و آسان است، مشروط به این که نیت سالم باشد و با عزم راسخ و کوشش جدی، می‌توان آن را حل نمود و این کار زمانی تحقق می‌پذیرد که فرد و جامعه به دساتیر اسلام عملاً گام بردارند، علاج مثمر و فیصله‌کن بدست اسلام است و می‌توان از این راه از آثار بد نتایج نامیمونش به سهولت رهائی یافت، دین مقدس اسلام عزم انسانی را تقویت بخشیده همتش را بالا می‌برد و راجع به کسب و کار نظر ویژه دارد و نمی‌خواهد که آبروی کسی در اثر سوال و گدایی‌کردن بریزد و ذلت و خواری به او برسد، اسلام در پهلوی آن که از طمع و آزمندی مردم را باز می‌دارد، گدایی را نیز نیکوهش می‌کند، به کارتشجیع می‌نماید، ولو عملی باشد که آن را مردم حقیر می‌شمارند. دین مقدس اسلام عواقب سوالگری را بد دانسته و آن را سبب عذاب در قیامت قلمداد کرده است، چنانچه عبدالله بن عمر از پیامبر اسلام جروایت کرده است:‌

پیامبر جفرموده است: انسانی که از مردم سوال و گدایی می‌کند در روز قیامت در حالتی با خداوندأروبرو می‌شود که در رویش پارچه گوشت هم نمی‌باشد.

گدایی از نظر اسلام آتش است، کسی که چیزی می‌خواهد در حقیقت آتش دوزخ را می‌خواهد، لذا او در این اختیار دارد که آتش را برای خود انتخاب می‌کند و یا خیر، اسلام مردم را از این کار برحذر داشته است، زیرا در پهلوی آن که سبب شرمندگی در دنیا می‌شود باعث شرمندگی در آخرت نیز می‌گردد.

سوالگری (گدایی) تعداد زیادی را بدون دلیل معقول معطل و بی‌کار می‌سازد در حالیکه ملت و مردم به کار آن‌ها نیاز دارند.

گدایی دلیل تاخیر، پشیمانی و مانع پیشرفت و تقدم و لانه فساد برای انتشار جرایم و جنایات، مصدر و منشأ شرارت، بی‌قانونی، بی‌امنیتی است.