نقش اسلام در جلوگیری از گدایی

فهرست کتاب

زكات

زكات

زکات یکی از فرایض اسلام و رکن سوم از ارکان پنجگانه آن است، امر پرداخت زکات در قرآنکریم در (۳) آیه توأم با نماز ذکر گردیده است، زکات عبارت است از: ‌عبادت مالی که بعد از نماز حایز مرتبه دوم می‌باشد، در صورتی که نماز ستون دین است اهمیت زکات را می‌توان از روی آن تصور کرد. زکات حق فقیران بر ثروت‌مندان بوده و پرداختنش به آن‌ها لازم است و مقام و منزلت فقیران در آن بزرگ گردانده شده آن‌ها احساس می‌نمایند آن چه را که از ثروت‌مندان می‌گیرند حق خود آن‌ها است، نه گدایی، و طلب کمک و نه ذلت و ایشان این فرض خدا را با عزت و کرامت می‌گیرند، از جانب دیگر اغنیا حق ندارند که در پرداخت این وجیبه به فقیران کدام منت و احسان بگذارند، زیرا؛ پرداختن زکات همانند دین و یا قرض است که باید پرداخته شود در این صورت فقیران احساس آن را نمی‌کنند که از سیر کاروان جامعه عقب مانده‌اند و یا دور و منزوی شده‌اند و ثروت‌مندان هم احساس نمی‌کنند که در پرداخت زکات مجبور کرده شده‌اند و یا این که در گرداب کشمکش‌ها و درگیری‌ها افتیده‌اند.

زکات یک وسیله ایجابی و تعاون و همکاری بین افراد جامعه با یک دیگر است، زیرا اغنیا به درخواست و رضایت خود و به منظور امتثال از امر خداوند و خوشنودی او این وجیبه را ادا می‌نمایند. زکات احسان غنی بر فقیر نیست بلکه حق اجتماعی است که زیرنگرانی دولت توزیع می‌شود و از جمله مالیات است که دولت از مردم می‌ستاند. قرآنکریم در این مورد می‌فرماید:‌

﴿وَفِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ ١٩[الذاریات: ۱٩].

«و در مال‌هایشان حق است برای سوال کننده‌گان و محرومان».