طرفداران این دیدگاه
آیا -چنانکه برخی از طرفداران این دیدگاه ادعا میکنند- جمهور علمای اهل سنت به عدم حجیت حدیث آحاد معتقدند؟ یا در واقع ادعایی تو خالی است؟
بدرانابوالعینین، پیرامون این موضوع مینویسد: جمهور علمای اهل سنت بر این باورند که: «حدیث آحاد تنها در زمینهی احکام موجب یقین میشوند ...» [۸].
شیخ شلتوت میگوید: «چهار پیشوای اهل سنت معتقدند که حدیث واحد یقینی نمیباشد؛ البته در روایتی دیگر از امام احمد آمده است که ایشان معتقد بود که حدیث آحاد باعث یقین میشوند.» ولی شارح کتاب «مسلم الثبوت» در رد این نقل قول مینویسد: «بعید است امام چنین چیزی گفته باشد؛ زیرا مخالفتی آشکار به شمار می رود».
بزدوی نیز در اینباره میگوید: «ادعای یقینآور بودن حدیث واحد، باطل و بیاساس است؛ زیرا احادیث آحاد احتمالات بسیاری در بر دارند و چنین چیزی فاقد یقین میباشد و هر کس این امر را انکار کند، خود را کمارزش نموده و عقلش را گمراه ساخته است».
اسنوی، غزالی و بزدوی نیز طرفدار این دیدگاه بوده و گفتهاند: قانونگذار -الله ﻷو رسولالله ص- پیروی از گمان را تنها در مسائل عملی جائز دانسته است.
وی در ادامه میگوید: متکلمان و اصولیان اتفاقنظر دارند که خبر واحد یقینی نیست و نمیتوان امور اعتقادی را با آن اثبات کرد. بنا بر اعتقاد محققین، یقینی نبودن احادیث آحاد جزو بدیهیات بوده و نباید کسی با آن مخالفت کند.
سپس میافزاید: روشن گشت که حدیث واحد یقینی نبوده و نمیتوان در اثبات امور اعتقادی و عالم غیب به آن استناد کرد. این امر چنان بدیهی و روشن است که مورد اتفاق عقلا بوده و امکان اختلاف در آن وجود ندارد [۹].
[۸] اصول الفقه: (۸۷). [۹] الاسلام عقیدة و شریعة: (۷۴-۷۶).