أ- ابنالصلاح شهرزوری
ابنالصلاح در کتاب «مقدمة في علوم الحدیث» مینویسد:
تمام احادیث بخاری و مسلم صحیح و یقینی هستند. اما برخی مخالفت کرده و میگویند: آنها نیز در اصل ظنیاند و ظن نیز گاهی به خطا میرود. امت اسلامی نیز براساس اعتقاد به لزوم عمل کردن به ظن، احادیث صحیحین را پذیرفته است.
وی در ادامه میگوید: من نیز پیشتر چنین دیدگاهی داشتم اما سپس خلاف آن بر من روشن شد؛ زیرا از یک طرف ظن و گمان کسی که معصوم از اشتباه است، به خطا نمیرود و از طرف دیگر، اجماع امت نیز بهدور از خطا و اشتباه میباشد؛ پس از آنجایی که امت اسلامی این دو کتاب را تایید کرده و پذیرفته است، احادیث آنها جزو احادیث صحیح میباشد.
البته ابنالصلاح پارهای از احادیث صحیحین را که از سوی بزرگانی همچون دارقطنی و دیگران مورد انتقاد قرار گرفتهاند، را استثنا نموده است [۱۸].
علامه احمد شاکر در نقد دیدگاه ابنالصلاح مبنی بر وجود احادیث مورد انتقاد در صحیحین، مینویسد:
محدثین پژوهشگر و پیروان ایشان اتفاق نظر دارند که تمامی احادیث بخاری و مسلم، صحیح و فاقد ضعف و عیب هستند. نقد دارقطنی و برخی دیگر در مورد پارهای از احادیث، بدین معناست که احادیث یادشده براساس شرایط بخاری و مسلم به منتهای صحت نرسیدهاند؛ نه اینکه معتبر نباشند و هیچکس چنین چیزی نگفته است [۱۹].
[۱۸] التقیید و الایضاح (۴۱) [۱۹] مختصر علوم الحدیث: (۳۵).