بنیان ایمان

فهرست کتاب

د- مذهب امام ابو‌حنیفه

د- مذهب امام ابو‌حنیفه

شیخ محمد ابو‌زهره در این‌باره می‌نویسد: حدیث مشهور از منظر ابو‌حنیفه و پیروانش متقن است ولی به حدیث متواتر نمی‌رسد. از نظر ایشان، گاهی حدیث مشهور در کنار حدیث متواتر بالاتر از نصوص قرآن است [۱۶].

علمای حنفی مذهب، احادیث را سه گونه می‌دانند: متواتر، مشهور و واحد. یعنی حدیث مشهور را مستقل به شمار آورده‌اند. ولی دیگران حدیث مشهور را جزو احادیث آحاد تلقی می‌نمایند. بنابراین، حدیث واحد از نظر ایشان آن‌ست که به درجه‌ی تواتر نرسیده باشد. حدیث متواتر نیز آن‌ست که راویان معتبر بسیاری که امکان توافق بر دروغ در میانشان وجود ندارد، آن‌را روایت کنند. حدیث مشهور از نظر حنفیان آن‌ست که: ابتدا از طرف یک صحابی روایت شده و سپس مشهور شود. از نظر حنفیان، حدیث مشهور موجب یقین است؛ زیرا به اعتبار و پرهیز صحابه شاز دروغ، اعتماد زیادی دارند.

البته واقعیت این‌ست که دیدگاه شفاف و روشنی پیرامون این مسأله از امام ابو‌حنیفه نقل نشده است و بیشتر پژوهش‌گران نیز دیدگاه واضحی را به ایشان نسبت نداده‌اند.

[۱۶] اصول الفقه (۱۰۸) و الاصول، سرخسی (۱/۲۲۹)