مسائل پدید آمده در جنازه که از رسول الله جثابت نیستند
مناسب دانستم برای اتمام فائده، به این کتاب فصل ویژه‌ای بیفزایم. تا مسلمانان با آگاهی از مسائلی که بعداً پدید آمده‌اند خود را از ارتکاب آن بر حذر دارند و اعمالشان مطابق با سنت رسول الله جانجام گیرد. شاعر چه خوش سروده است:
عـرفت الـشر لا لـلـشـر
لـــكـن لـتــوقــيـه
و من لا يعرف الخير
مـن الـشر يـقع فيه
بدی را شناختم نه به خاطر خود آن، بلکه به خاطر نجات از آن. هر کس خوب را از بد تشخیص ندهد، در گرداب بدی‌ها غرق خواهد شد.
حذیفه بن الیمان می‌گوید:
«كَانَ النَّاسُ يَسْأَلُونَ رَسُولَ اللَّهِ ج عَنْ الْخَيْرِ وَكُنْتُ أَسْأَلُهُ عَنْ الشَّرِّ مَخَافَةَ أَنْ يُدْرِكَنِي» [۳۴۸]
ترجمه: یعنی مردم درباره خوبی‌ها از رسول الله جسوال می‌کردند و من همواره در مورد بدی‌ها، از رسول الله جسوال می‌کردم تا گرفتار آن نشوم.
اگر مطالب این فصل از قبل آماده نبود، اکنون فرصت تدوین و الحاق آن را نمی‌یافتم. اما مطالب مورد نظر که بخشی از مطالب وسیع و گسترده‌ای است که مدت‌ها مشغول تألیف و گردآوری آن بودم از پیش در اختیار داشتم. هدف از گردآوری این مطالب گسترده این بود تا مجموعه‌ای از مسائلی را که مشتمل بر کلیه بدعت‌های دینی باشد تدوین کنم و در اختیار مسلمانان قرار دهم. این مطالب ارزنده برگرفته از ده‌ها کتاب است که خواننده محترم را از زحمت مطالعه بسیاری از کتب قطور، بی‌نیاز می‌سازد. بعد از فراغت از مجموعه یاد شده فرصت را غنیمت شمرده، مطالبی را که مربوط به جنایز بود به کتاب احکام جنائز ملحق ساختم.
قبل از پرداختن به بیان این موارد، لازم می‌دانم قواعد و ضوابطی را که مبنای بدعت بشمار می‌روند، بیان نمایم.
بدعت‌هایی که شارع، صراحتاً آن‌ها را از عوامل ضلالت و گمراهی دانسته است، از این قرارند:
الف-کلیه گفتار، کردار و اعتقاداتی که معارض با سنت رسول الله جباشند. ولو اینکه مبنای آن‌ها «اجتهاد» باشد.
ب- کلیه اموری که رسول الله جانجام دادن آن‌ها را منع کرده، وقتی به قصد تقرب و عبادت انجام گیرند.
ج- انجام دادن کلیه اموری که مشروعیت آن‌ها توقیفی و منوط به نص باشد ولی نصی در مورد آن‌ها وجود نداشته باشد بدعت‌اند. مگر اینکه از جانب یکی از اصحاب رسول اللهجمکرراً و بدون سرزنش دیگر اصحاب انجام گرفته باشد.
د- آنچه از روش کفار به عنوان عبادت انجام می‌گیرد.
هـ - هر آنچه بعضی از علما مخصوصاً متأخرین آن را مستحب شمرده‌اند و در مورد آن دلیلی وجود ندارد.
و- هر عبادتی که کیفیت انجام آن، از طریق حدیث ضعیف یا موضوع، به ما رسیده باشد.
ز- افراط و زیاده روی (غلو) در عبادات.
ح- هر عبادتی که در شرع، مقید به زمان و مکان نبوده و مردم آن را به زمان و مکان و یا به عدد و صفت خاصی مقید کنند.
[۳۴۸] بخاری (۱۳/۲٩) و مسلم.