مبحث سوم: حدیث پیامبر جبا سند متصل از ویژگی‌های امت اسلامی است
دکتر سعد المرصفی می‌گوید: حدیث نبوی با سند متصل ویژگی و خصوصیتی است که خداوند بزرگ آن را تنها به امت اسلامی بخشیده است و بس. ما در طول تاریخ هیچ ملتی از ملت‌های سایر پیامبران÷را نمی‌یابیم که به داشتن چنین مجموعه ناطقی و چنین شناسنامه جاویدانی از پیامبر خود (سند متصل احادیث او) مفتخر باشد. بلکه بر عکس می‌بینیم که همه امت‌های دیگر مستمند بوده و دارای یک منبع حدیثی مشخص از پیامبران خود نیستند به طوری که ارتباط میان آن ملت‌ها با پیامبرانشان از لحاظ علمی و تاریخی قطع شده است یعنی آن حلقه تاریخی که آنان را به عصر آن فرستادگان الهی جپیوند می‌داد و آنان را از شؤون و شرایط و ضوابط حیات پیامبرانشان مطلع می‌کرد گم شده است تا جایی که بسیاری از اندیشمندان حتی در موجودیت آنان هم دچار شک شده‌اند، و ما با وجود مخالفت با این زیاده‌روی‌ها باور داریم به اینکه حلقه‌های مفقوده‌ای وجود دارد که امکان جستجوی آنها یا دستیابی به آنها دیگر میسر نیست.
اما خاتم پیامبران- صلوات الله و سلامه علیه - پیامبری است که ما ریز و درشت زندگانیش را می‌دانیم، نکته‌ها و اخبار دقیق و موثق و کاملا مستندی از اخلاق و عادات و گرایشها و رغبت‌های او می‌دانیم که از غیر او با این قاطعیت و سند متصل سراغ نداریم، حتی آنچه که از پیامبران قبل از او هم می‌دانیم به واسطه وحیای است که در کتاب خدا بر او نازل شده است، و او هم در حدیث شریف جآن را شرح فرموده است.
پس حدیث متصل: شناسنامه جاودانی است که این زندگی مبارک را برای ما حفظ نموده است، و این از ویژگی‌های این امت اسلامی است نه هیچ امت دیگری، و این چیزی است که مسلمان را از حال پیامبر محبوبش آگاه می‌سازد و به او سعادت همنیشی با پیامبرش را می‌دهد. درست مثل اینکه در مجلسش حضور داشته باشد، و فرمایشاتش را با گوشهای خود گوش کرده، و مدتی از زندگیش را با او گذرانیده باشد؛ تا گفتارش را بشنود، و رفتارش را مشاهده نماید، و شرح حالش را ببینند. چنین موهبتی برای جنبش این امت ترازویی دقیق پر از سرزندگی و نیروی محرک است که مشوق انجام دادن کارهای خیر و نجات بخش و راست و درست برای این امت است.
به خاطر لطف و رحمت خداوند متعال به این امت، امت ما حافظه‌ای قوی و صداقت کاملی در نقل روایت دارد که به واسطه آن بر تمام ملت‌ها برتری جسته است، و به راستی اصحاب گرامی - رضی الله عنهم اجمعین - هر چیزی را که شنیده یا مشاهده نموده‌اند به خوبی حفظ کرده‌اند، و بر حفظ آن بسیار حریص بوده‌اند تا از عهده نقل درست و موثق آن به خوبی برآیند. حرص و علاقهای که در هیچ یک از امت‌های گذشته سراغ نداریم.
پس از اصحاب، تابعین و تابعین آنها حفظ این امانت را عهده‌دار شده، و حدیث پیامبر عزیز جرا تبلیغ کرده‌اند. آری مسلمانان پی‌درپی و نسل بعد از نسل این روایات را از اشخاص عادل، حافظ و دقیق تحویل گرفته و به همان صورت آنها را نقل و تبلیغ و روایت کرده‌اند. [۱۲۴]
راست می‌گویند: «که حدیث علمی ارزشمند، با شکوه و والا، و عالی رتبه است که انسان‌های مجتهد و کوشا به آن مشغول هستند، و انسان‌های ساده و کم کار از آن محروم می‌مانند، زیبائیهایش بر اثر گذشت زمان از بین نمی‌رود، عزت و جلالش در گذشته و حال پیوسته رفعت می‌یابد، چون مراد از کلام پروردگار با آن فهمیده می‌شود، و مقصود آن با پیوند متصل و محکم آن روشن می‌گردد، و با آن محاسن ویژگی‌های اسمی، صفاتی و ذاتی خداوند شناخته می‌شود، علاوه بر این‌ها حدیث همچنین از اسرار بلاغت سید و سرور عرب و عجم مصطفی جنیز خبر می‌دهد. [۱۲۵]
دکتر محمد علی صابونی می‌گوید: حدیث نبوی با سند متصل از ویژگی‌هایی خواهد بود که خداوند متعال این امت اسلامی را به آن اختصاص داده است، و این گنج گرانقیمت، میراث پیامبر گرامی جو سرور پیامبران جاست که در میان ما قرار داده شده است، و این امت آن را با همان تازگی و طراوت علی رغم گذشت چهارده قرن همچنان به همان صورت اولیه آن حفظ کرده است. اکنون ما وارد قرن پانزدهم از هجرت سید پیامبران جشده‌ایم حدیث پیامبرمان جرا می‌شنویم و حفظ می‌کنیم آن چنانکه رسول الله جگفته و در خطبه‌ها و فرموده‌هایش بیان نموده است، با چنان دقت و صحتی که گویی رسول الله جخودش در میان ماست و این ساعت زنده است و با ما حرف می‌زند، آری در امت‌های کرۀ زمین هیچ کس به اندازه این امت اسلامی کلام پیامبرش را رعایت و حفظ نکرده است. عالی‌ترین درود و سلام‌ها بر پیامبرش باد، آیین خداوند متعال تا همیشه زنده و جاودان باد. [۱۲۶]
[۱۲۴] سنت در میان دوستان و دشمنان نسخه خطی، در دانشکده اصول دین قاهره شماره ۷۴۸ ج ۱/ ۱۸ و ۱۹ با تغییراتی اندک. [۱۲۵] نقل شده از کتاب سنة النبویه دکتر احمد کریمة ص ۱۸. [۱۲۶] السنة النبویة المطهر قسمتی از وحی نازل شده ص ۸۳ با تغییراتی کم.