طرح تحقیق
انجام این پژوهش با توجه به کثرت و پراکندگی و شاخه شاخه بودن موضوع آن و شبهههای زیاد و درآمیختگی موضوعات آن، خواهان منابع گوناگون بود، که مرا بر آن داشت مطالعه کتابهای مختلفی را در انواع علوم داشته باشم، و نکات علمی را از هر جایی که ممکن باشد جمعآوری کنم فرقی نداشت در این مورد مراجعه به کتابهایی باشد که در آنها به سنت مطهر پیامبر جحمله شده است، یا کتابهایی که در دفاع از آن باشد، چیزی که تلاش بسیاری را خواست و وقت زیادی را از مولف گرفت و با وجود این خدای بزرگ را سپاس میگویم که مرا در این کار یاری فرمود. مطالب کتاب تقسیم شده است به پیشگفتار، مقدمه، سه باب و خاتمه:
پیشگفتار شامل: علت انتخاب موضوع، بیان اهمیت و روش تحقیق و بررسی آن است.
مقدمه نیز شامل پنج مبحث است:
مبحث اول: سخنی در بیان اصطلاحات، و شناخت تفاوتها بین معانی لغوی و معانی اصطلاحی.
مبحث دوم: تعریف سنت در اصطلاح دانشمندان که خود شامل سه مطلب است.
مطلب اول: تعریف «سنت» و «حدیث» در لغت.
مطلب دوم: تعریف «سنت» و «حدیث» در اصطلاح.
مطلب سوم: شبههای پیرامون نامگذاری و رد آن.
مبحث سوم: حدیث پیامبر جبا سند متصل از ویژگیهای امت اسلامی.
مبحث چهارم: حدیث پیامبر جتاریخ اسلام است.
مبحث پنجم: یادگیری حدیث نیاز اساسی هر طالب علم است.
ابواب کتاب هم از این قرارند:
باب اول: تعریف دشمنان سنت پیامبر، که شامل مقدمه و چهار فصل است.
مقدمه: حاوی تعریف دشمنان از نظر لغت و شرع است.
فصل اول: دشمنان سنت نبوی از هواپرستان و بدعت گزاران قدیمی چون (خوارج، شیعه و معتزله).
فصل دوم: شرق شناسان؛ دشمن سنت نبوی
فصل سوم: دشمنان سنت نبوی از هواپرستان و بدعت گزاران جدید مانند (لائیسم، بهائیت و قادیانیها).
فصل چهارم: هدفهای دشمنان اسلام در گذشته و حال از کینهورزی نسبت به سنت مطهر پیامبر ج.
باب دوم: ابزار دشمنان اسلام در گذشته و حال از ساختن حیله و نیرنگ بر ضد سنت مطهر نبوی. که شامل شش فصل است:
فصل اول: شبهههایی پیرامون حجیت سنت نبوی. [۲]
فصل دوم: دستاویزهای دشمنان در ایجاد شک و تردید در حجیت خبر آحاد.
فصل سوم: دستاویزهای آنان در طعنه زدن به راویان سنت مطهر.
فصل چهارم: دستاویزهای آنان در طعنه زدن به علوم حدیث و اسناد احادیث.
فصل پنجم: دستاویزهای آنان در طعنه و تردید در منابع و کتب سنت مطهر.
فصل ششم: دستاویزهای آنان در ایجاد اعتماد به منابع و مراجع غیر معتبر در تاریخ نگاری سنت و راویان آن.
باب سوم: نمونههایی از حدیثهای صحیح که مورد شبهه واقع شدهاند و جواب آنها که آن هم خود شامل مقدمه و ده فصل میباشد:
مقدمه در بر گیرنده بیان مطالب ذیل است:
ألف- شیوه نقد احادیث صحیح نزد دشمنان سنت.
ب- ویژگی حدیثهای صحیح مورد شبهه و مناقشه.
فصل اول: حدیث «انما الاعمال بالنیات».
فصل دوم: حدیث «انزل القرآن علی سبعه احرف»
فصل سوم: حدیثهای «رویة الله عزوجل»و «محاجة آدم و موسی÷»و «شفاعت»
فصل چهارم: حدیثهای «ظهور مهدی» و «خروج دجال» و «نزول عیسی مسیح÷»
فصل پنجم: حدیث عذاب و آسایش قبر.
فصل ششم: حدیثهای «خلوت پیامبر جبا زنی از انصار» و «خوابیدن پیامبر جنزد ام سلیم، و ام حرام» و حدیث «سحر النبی ج»
فصل دهم: زیانهای رد احادیث صحیح پیامبر ج.
خاتمه: حاوی نتایج این بررسی و برخی پیشنهادات، و سفارشات، و در پایان فهرستهای علمی پژوهش است.
لازم به ذکر است که مبادرت به نوشتن هیچ مطلبی یا بحثی نکردهام، مگر پس از مراجعه و آگهی کسب کردن از کتابهای بزرگ یا کوچک نوشته شده در آن موضوع. چه بسا که مطلبی مهم در کتاب کوچکی آمده ولی در کتابهای بزرگ و مفصل موجود نبوده است و این اعم از منابعی است که سنت را مورد انتقاد قرار داده و کتابهایی که از آن دفاع کرده است.
هیچ مطلبی را جز پس از حصول اطمینان از صحت آن و بدون تأثیرپذیری از نظرات مطرح شده از هر کسی که باشد چه معاصر و چه غیرمعاصر نیاوردهام. همچنین در ابراز مخالفت خود با بیان دیدگاه خودم با هر صاحب نظری - با حفظ احترام و اذعان به فضلش- در صورتی که برایم روشن شده باشد اشتباه کرده است تردید نداشتهام. اما در عین حال به اصطلاح «صاحب آیات و پیشتاز بودنش در آن موضوع خاص» را هم زیر سوال نبردهام.
ممکن است بر من خرده گرفته شود که بعضی از بحثها را زیادی طول دادهام یا بعضی عبارتها را تکرار کردهام، و گاهی به جای ضمیر اسم آوردهام و غیره اما باید بگویم که هدف من در تمام این موارد ادای حق مطلب، و اتمام فایده و توضیح بیشتر بوده تا مبادا خواننده دچار اشتباه شود.
از آنجا که لازمه هر پژوهش بیطرفانه و صادقانهای اعتماد آن بر نص و سند و دلیل است، در این کتاب تا حد زیادی کوشیدهام تا این امور را به عنوان شاهد و دلیل در بیان و توضیح اندیشهها و اصول مورد بررسی خود بیاورم.
[۲] حجیت در متن عربی و ترجمه این کتاب پیوسته به معنای حجت بودن، سندیت و از اصالت برخورداربودن بکار رفته است.(م)