مباحثی پیرامون نواقض اسلام

حکم خودداری از کار نیک از ترس اینکه ریا باشد

نکته: چه‌بسا خودداری از کارهای نیک از ترس این‌که ریا باشد، ممکن است ریا به‌شمار بیا‌ید. بیهقی در «شعب الایمان» آورده است: محمد بن عبدویه می‌گوید: از فضیل بن عیاض شنیدم که می‌گفت: «ترکِ عمل به‌خاطر مردم، ریاست و انجام یک عمل برای مردم، شرک می‌باشد؛ و اخلاص، این است که اللهﻷتو را از این دو، حفظ کند».

نووی /می‌گوید: «سخنش بدین معناست که اگر کسی، قصد انجام عملی را داشته باشد، ولی از ترس نگاه مردم و ریا، آن عمل را ترک کند، چنین شخصی، ریاکار است؛ زیرا عمل نیکی را به‌خاطر مردم ترک کرده است. اما پسندیده است که اعمال نفل را در انظار مردم انجام ندهد تا در خلوت و تنهایی، به انجامِ آن‌ها بپردازد؛ مگر این‌که عملِ واجب یا فرضی باشد، مثل زکات؛ یا آن شخص، جزو علما و افرادی است که مردم از او الگوبرداری می‌کنند. در این صورت بهتر است که عملش را آشکارا انجام دهد».