نکته: حکم کمک گرفتن از کفار در جنگ با گروهی دیگر از کفار
کمک گرفتن از کافران در نبرد با گروهی دیگر از کفار، مورد اختلاف کارشناسان و علمای دینی است؛ برخی از علما، از این کار بهطور مطلق منع کردهاند و برخی هم این کار را با توجه به پارهای از شرایط از قیبل نیاز شدید به کمک آنان یا امنیت و اطمینان خاطر از عدم خیانتشان به مسلمانان، جایز دانستهاند.
اما دربارهی کمک گرفتن از کافران برای پیکار با مسلمانان آشوبگر، بیشتر علما بر این باورند که جایز نیست؛ بهویژه زمانی که این امر به چیرگی یا تقویت کفار در برابر مسلمانان بینجامد و نفعش برای کافران بیش از فوایدی باشد که عاید مسلمانان میشود. در این صورت کمک گرفتن از کافران در برابر مسلمانانِ آشوبگر، در این هشدار اللهﻷمیگنجد که فرموده است:
﴿وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَإِنَّهُۥ مِنۡهُمۡ﴾[المائدة: ۵۱].
«هر کس از شما با آنان دوستی نماید، از جرگهی آنان است».
گاه حکم کمک گرفتن از کافران در جنگ و نبرد، به حدّ کفر و ارتداد (خروج از دین) نمیرسد. ابن حزم اندلسی میگوید: «اگر مرزبان یا نظامیِ مسلمانی از روی تعصب کاری و امثال آن، از مشرکان ستیزهجو کمک میگیرد و دستشان را برای کشتن مخالفانش یا به اسارت گرفتن آنها و یا غصب اموالشان باز میگذارد، در صورتی که خود، مافوق کافران است و کافران، زیر دست او و تحت فرمانش هستند، به سبب ارتکاب چنین عملی، کافر نیست؛ زیرا هیچ دلیلی در قرآن و اجماع وجود ندارد که چنین شخصی، مرتکب کفر شده است. اما اگر خود، مأمور و تحت فرمان کافران بوده و چنین عملی را به امرِ آنها انجام داده است، در کفرش شکی نیست و در صورتی که هر دو طرف - مسلمان و کافر- یک رتبه داشته باشند و هیچیک مافوق دیگری نباشد، ارتکاب چنین عملی را کفر نمیدانیم. والله، داناتر است». [۴۷]
[۴۷] المحلی، ابن حزم، ج۱۱، صص۲۰۰- ۲۰۱.