تحقیقی پیرامون اجتهاد ائمه

فهرست کتاب

قیاس

قیاس

در لغت به معنی اندازه‌گیری چیزی به چیزی است، مثل: اندازه‌گیری پارچه به متر. و در اصطلاح عبارت است از: سرایت‌کردن حکم یک مسأله به مسأله دیگر، به سبب وجود علت مشترکی که در هردو مسأله وجود دارد.

قیاس چهار رکن دارد: ۱- اصل (مقیس علیه): آن چیزی که دیگری برآن حمل و قیاس شود. ۲- فرع (مقیس): آن چیزی است که قیاس بر چیز دیگری شده است. ۳- علت: خاصیت مشترکی است که باعث قیاس فرع بر اصل شده است. ۴- حکم: حکمی که به واسطه‌ی علت مشترک به فرع سرایت می‌کند.

از نظر برخی قیاس از نظر قوت و ضعف دو قسم است: جلی و خفی.