٧- مسأله تشبیه:
یعنی تشبیه خالق بخلق که باتفاق تمام علمای ملل و نحل از ممیزات ملت یهود است، چنانکه تثلیث و تشبیه خلق بخالق نیز از مشخصات پیروان مسیح می‌باشد، منشاء اشتباه یهود در این موضوع بطوریکه شهرستانی می‌نویسد، همان توراتی است که در دست دارند، زیرا الفاظ داله بر تشبیه از قبیل نزول خدا در کوه طور سیناء و گریه کردن بر طوفان نوح و اینگونه افسانه ها.......... در تورات زیاد ذکر شده‌است [۱٧۶]که متاسفانه یهودیان همه آنها را وارد اسلام کرده و بالنتیجه از مبانی مهمه عقاید فرق شده‌است، زیرا اگر عقاید اینان را در کتب ملل و نحل مطالعه نمائید می‌بینید که قسمت عمده مقالاتشان دائر مدار همین مسأله‌است، چنانکه در پیش از شهرستانی نقل کردیم که تمام عقاید جمیع فرقه‌های غُلاة بر چهار چیز دور می‌زند که از آن جمله تشبیه‌است.
گذشته ازین این موضوع هم در تفرقه جمعیت مسلمین بنوبه خود همراهی زیاد نموده و فرقه بنام (مشبهه) و (مجسمه) در اسلام، تشکیل نمود؛ مشبهه بفرقه‌های چندی که از آن جمله (هشامیه) و (حشویه) می‌باشند تقسیم می‌شوند، شرح عقاید همه آنان از موضوع بحث ما خارجست، خلاصه اینان بطور عموم خداوند را بتمام معنی تشبیه بانسان می‌کنند حتی برای او حواس خمسه ودست و یا و چشم و بینی و................. قائل شده‌اند، علاوه بر اینکه آیات قرآن را طبق مقالاتشان تفسیر می‌کنند احادیث بسیاری هم در این قسمت به پیغمبر اکرم و ائمه نسبت می‌دهند از قبیل:
«لقيني ربِّي؛ فصافحني، وكافحني، ووضع يده بين كتفي حتى وجدت برد أنامله» [۱٧٧]«عن النبيّ: ينادي الله تعالى يوم القيامة بصوت يسمعه الأولون والآخرون» [۱٧۸].
«عن ابن عباس رأيت ربي في صورة شاب أمرد» [۱٧٩]«إذا أراد الله أن ينزل إلى السماء الدنيا نزل عن عرشه بذاته» [۱۸۰]«في الذيل: رأيت ربِّي بِمِنَى يوم النَّفْر على جمل أوْرِق عليه جُبَّة صوف أمام الناس» [۱۸۱]. در کتب اخبار ما نیز مخصوصاً در مجلدات بحار احادیث متضمنه بر تشبیه زیاد دیده می‌شود.
معلوم می‌شود این آقایان مشبهه و مجسمه هم در قسمت رجعت وارد بوده‌اند، زیرا بعضی از احادیث آن که می‌گوید در تعقب جنگ شیطان با حضرت امیر جبار [خداوند] در زمین نزول می‌کند و...... که ان‌شاءالله عین آنها را خواهم ذکر کرد، صریحاً مشعر بر تشبیه‌است!.
[۱٧۶] ملل و نحل شهرسانى: ص ۱۰۲. [۱٧٧] ملل و نحل شهرستانى ص۴۸ یعنی پیغمبر ص می‌گوید پروردگار من مرا ملاقات نموده و با من مصافحه کرد، و روبرو شد، و دستش را دین شأنه ام گذارده بطوریکه سردى انگشتهایش را احساس مى کردم. [۱٧۸] ملل و نحل شهرستانی ص ۴٩ یعنی پیغمبر ص می‌گوید: خداوند در روز قیامت با یک صوتی ندا می‌کند که همه آن را می‌شنوند. [۱٧٩] تذکرة الـموضوعات ص ۱۲ یعنی پیغمبر ص می‌گوید پروردگارم را در صورت جوانی دیدم که امرد بود موى صورتش نروئیده بود. [۱۸۰] تذکره ص ۱۳ یعنی خداوند وقتیکه بخواهد بآسمان دنیا نزول بکند از عرشش مفارقت خواهد کرد. [۱۸۱] تذکرة الـموضوعات: ص ۱۳ یعنى در روز (نفر) در (منی) خداوند را دیدم که بر شتری خاکستری رنگ سوار بوده و جبه پشمینى هم بر دوشش بود!.