حفاظت نظر و فوائد آن
«ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ» «آن پاکیزهتر است برایشان». یعنی حفاظت نظر موجب پاکی و صفای قلب میگردد، چنانکه گفته شده: «مَنْ حَفِظَ بَصَرَهُ أَوْرَثَهُ اللّهُ نُوْراً فِي بَصِيْرَتِهِ» «هرکه نگاهش را حفاظت نماید، خداوند در بصیرت و یا قلبش نوری عطا میفرماید».
طبرانی از عبدالله بن مسعودسروایت میکند که آن حضرتجفرمودند: «إِنَّ النَّظَرَ سَهْمٌ مِنْ سِهَام إِبْلِيْسَ مَسْمُوْمٌ، مَنْ تَرَكَهَا مَخَافِتِي أَبْدَلْتُهُ إِيْمَاناً يَجِدْ حَلاَوَتَهَا فِي قَلْبِهِ» [۴۰]«همانا نگاه, تیری از تیرهای زهرآلود ابلیس است، هرکه از ترس من آن را ترک نمود, در عوض چنان ایمانی به او عطا میکنم که شیرینی و حلاوت آن را در قلبش محسوس خواهد کرد».
ابن ابی الدنیا از حضرت ابوهریرهسروایت میکند که آن حضرتجفرمودند: «كل عين باكية يوم القيامة إلا عينا غضت عن محارم الله وعينا سهرت في سبيل الله وعينا يخرج منها مثل رأس الذباب من خشية اللهﻷ» [۴۱]. «هر چشمی روز قیامت گریان است، مگر آن که به محرمات نگاه نکرد و آن که در راه خدا بیدار مانده و آن که به اندازه سر مگس از ترس خدا اشک ریخته».
ابن قیم میفرماید: حفظ نگاه فوائد بیشماری دارد از جمله:
۱- امتثال دستور خداوند که انتهای سعادت است.
۲- مانع از رسیدن اثر تیرهای مسموم ابلیس میباشد.
۳- قلب را تقویت نموده خوشحال میسازد.
۴- قلب انسان را با خدا مأنوس میسازد.
۵- در قلب, نور الهی پدید میآید.
۶- فراست صادقانه, برای انسان حاصل میگردد.
۷- راه مداخله شیطان را مسدود میسازد.
۸- میان قلب و چشم منفذی است که انفعال یکی بر دیگری اثر میگذارد [۴۲].
[۴۰] ابن کثیر، ج ۳، ص ۲۹۳. [۴۱] ابن کثیر، ج ۳، ص ۲۹۳. [۴۲] روائع البیان، ج ۲، ص ۱۵۱.