استثناء اول
﴿إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَا﴾«مگر آنچه ظاهر است از آن». یعنی برای زن جایز نیست که زینت خویش را نمایان بسازد، مگر آن اندازه که عادتاً هنگام کار و فعالیت در منزل ظاهر میگردد و پوشیدن آن مشکل به نظر میرسد، مانند قرص صورت و دو کف دست و زینتی که برآن دو باشد.
ابن جریر/از ابن عباسسروایت میکند: «منظور از قول خداوند که میفرماید: زنان زینت خویش را ظاهر نکنند، مگر آنچه عادتاً ظاهر است، صورت، سرمه چشم، خضاب کف و انگشتری میباشد، اینها در خانه ظاهر میشوند، برای افرادی که آنجا رفت و آمد دارند» [۴۸].
از این حدیث دو مطلب به دست میآید:
۱- زینت عام است، یعنی هر زینتی که زنان استعمال نمایند و چهره لزوماً در این استثنا داخل است.
۲- از قید (في بیتها) معلوم میگردد که منظور(ابداء في نفسه) است، نه در جول اجانب، یعنی زن در منزل لباسی را بپوشد که چهره و دو کف دست و زینتی که متعلق به آن دو باشد ظاهر گردد، در این صورت آنهائی که به علت محرم بودن اجازه دخول در منزل را دارند, ظاهرنمودن اینگونه زینت, در جلو آنان ممنوع نیست [۴۹].
امروزه بر اثر تهاجم فرهنگ غرب, زنان ستر عورت را در منازل مراعات نمیکنند، لباس تنگ و نازک پوشیده و سرلخت میباشند، ناگفته نماند که اینها عادات و روشهای غیر اسلامی هستند و از اسلام خیلی بیگانه به نظر میرسند، زن تمام بدنش عورت است و عورت در هرحال باید پوشیده نگه داشته شود، مگر وجه و کفین که از آن مستثنی میباشند، البته اگر بنابر نیاز شدید زن مجبور به خروج از خانه شد، آن وقت مسئله حجاب پیش میآید و حجاب شامل وجه و کفین و قدمین نیز میباشد و آنجاست که به تفسیر عبدالله بن مسعودسدر مورد این استثناء عمل میشود.
[۴۸] تفسیر ابن جریر طبری، ج ۱۰، ص ۹۳. [۴۹] امداد الفتاوی، ج ۴، ص ۱۸۲.